Sendikasyon kredilerinde spreadi belirleyen etkenler: Türk bankacılık sektörü örneği

Abstract

Sendikasyon kredileri yüksek tutarlı ve uzun vadeli bir fon kaynağı olarak hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler tarafından tercih edilen bir uluslararası bankacılık ürünüdür. Sendikasyon kredilerini gelişmekte olan ülkeler için önemli kılan özelliklerinden biri de çoğunlukla yabancı para olarak alınan krediler olmaları ve ülkeye sağladıkları yabancı sermaye girişiyle ekonomik büyümeye verdikleri katkıdır. Türkiye'de sendikasyon kredileri finansal serbestleşme çalışmaları kapsamında yabancı para cinsinden borçlanmanın kolaylaştırıldığı 1980 sonrası dönemde yaygınlaşmaya başlamıştır. Türkiye'de bankaların sendikasyon kredilerini yoğunlukla dış ticaretin finansmanı amacıyla ve bir yıl vadeli almayı tercih ettikleri, vade sonlarında değişen ekonomik koşullar ve ihtiyaçlar çerçevesinde kredileri farklı oranlarda yeniledikleri görülmektedir. Bu uygulama, bankaların sendikasyon kredilerini gelişmiş ülke piyasalarından farklı olarak kısa vadeli bir yabancı para fon kaynağı olarak değerlendirdiklerini göstermektedir.Bu çalışmanın amacı Türkiye'de faaliyet gösteren bankalar tarafından 2003-2012 yılları arasında alınmış sendikasyon kredilerinde referans faiz oranı üzerine eklenen spreadin belirlenmesinde etkisi olan değişkenlerin neler olduğunun tespit edilmesidir. Spread üzerinde belirleyici olduğu düşünülen değişkenler beş ayrı grupta ele alınmıştır: küresel, makroekonomik, borçlu, sözleşme ve sendikasyon grubu değişkenleri. Elde edilen sonuçlar küresel finansal koşullardaki değişimlerin spreadi belirlemede etkili olduğunu, çoğunlukla yabancı bankalardan oluşan borç verenlerin sendikasyon kredilerinin bankacılık sektörü ve Türkiye'nin yurtdışı borçlanması içerisindeki payının oldukça sınırlı olmasına rağmen fiyatlamada makroekonomik koşulları da dikkate aldıklarını göstermektedir. Sadece sendikasyon değil tüm kredi işlemlerinde olması beklendiği gibi borçluya ait özelliklerin de spread üzerinde belirleyici olduğu görülmektedir. Kredi özelindeki sözleşme koşullarının ve sendikasyon grubunun yapısına dair değişkenlerin ise 2003-2012 yılları arasında Türkiye'de faaliyet gösteren bankalar tarafından alınmış olan sendikasyon kredilerinde spreadi belirleyici olmadıkları sonucuna varılmıştır.

Syndicated loans are an international banking product preferred by both developed and emerging countries as a source of large amount and long term international financing. One feature of syndicated loans that makes them important for the emerging countries is that they are foreign currency denominated loans and they support the economic growth by providing with foreign currency inflow. The use of syndicated loans in Turkey started to increase as a result of financial deregulation policies during 1980's. The aim of this study is to analyze the determinants of spread on the syndicated loans granted between 2003 and 2012 to the banks operating in Turkey. The variables that are thought to be effective in determining the spread are investigated in five major groups: global, macroeconomic, barrower, loan and syndicate variables. The results show that changes in the global financial conditions have a significant impact on the spread and lenders that mostly consist of foreign banks, take macroeconomic factors into consideration when they determine the spread, even though the share of syndicated loans in Turkish banking sector and Turkey's total foreign debt is very low. As it is the case not only in syndicated loans but in all credit transactions, barrower characteristics also have a significant effect on spread. Furthermore, it is found that loan specific factors and the structure of the syndicate do not affect the spread on syndicated loans granted between 2003 and 2012 to the banks in Turkey.