Batı tiyatrosunda deforme bedenin bir komedi unsuru olarak yolculuğu: Commedia Dell`arte tiyatrosu, ucube gösterileri, Jacques Lecoq`un Bufon tiyatrosu

Abstract

Bu tez deforme bedenin algılanış biçimlerinin tarih boyunca yaşadığı dönüşümleri temel alarak, sahne üzerinde bir komedi unsuru olarak nasıl yorumlandığına odaklanmaktadır. Bu dönüşümler üç farklı türü ve o türün dönemleri özelinde incelenmiştir: 16. yüzyılda ortaya çıkan Commedia dell'Arte Tiyatrosu, 18. ve 20. yüzyılları arasında Batı'da yapılan ucube gösterileri ve son olarak 20. yüzyılda Jacques Lecoq tarafından geliştirilen Bufon Tiyatrosu. Bu üç farklı tür dönemsel olarak, hem beden deformasyonunun sahne üzerinde değişen kullanım biçimlerini çerçevelerken hem de deforme bedenin toplumsal, siyasal ve sanatsal kabulünün tarihini de göstermektedir. Ayrıca bu üç tür, deforme beden odaklı olmasının yanında, onu bir komedi unsuru olarak yorumlamaktadır. Bu noktada, deforme bedeni komedi unsuruna dönüştüren etkenler komedi kuramları üzerinden incelenmiş ve deforme bedeni yorumlayan bakışın geçirdiği algı süreçleri hakkında araştırmalar yapılmıştır. Sonuç olarak bu tez, deforme bedenin komedi unsuru olarak kullanılış biçiminin bir gelenek oluşturduğunu, Batı tiyatro tarihinde odaklanılan üç farklı tür üzerinden savunmaktadır. Commedia dell'Arte Tiyatrosu'ndan ve ucube gösterilerinden devredilen bu geleneğin de Jacques Lecoq'un Bufon Tiyatrosu'nda yenilikçi bir katmanla devam ettiğini ileri sürmektedir.Anahtar Sözcükler: Beden, deforme, deformasyon, anormal, normal, beden, grotesk, ucube, estetik, güzellik, çirkinlik, algı, bakış, gülme, komedi, sahne.

This thesis focuses on how perception of deformed bodies is interpreted as a comedic element on stage, based on the transformations that have been experienced throughout history. These transformations are studied in three different types and periods: the Commedia dell'Arte Theater in the 16th century, the freak shows in the West between the 18th and 20th centuries, and the Bouffon Theater, developed by Jacques Lecoq in the 20th century. These three different types periodically show the history of the social, political and artistic acceptance of the deformed body as well as framing the changing forms of usage of body deformations on the stage. Moreover, these three types of deformation are not only body-oriented but also can be interpreted it as a comedic element. At this point, the factors that transformed the deformed body into a comedy element are investigated through comedy theories and investigations about the perception processes of the viewing of deformed body interpretation. As a result, this thesis defends through three different kinds of foci that focus on the history of Western theater, in which the deformed body forms a tradition as a comedic element. Depending on this result, this thesis also suggests that the tradition, taken over from the Commedia dell'Arte Theater and freak shows, continues with Jacques Lecoq's Bouffon Theater with an innovative layer.Keywords: Body, deformed, deformation, abnormal, normal, body, grotesque, freak, aesthetic, beauty, ugliness, perception, view, laugh, comedy, change, scene.