İskemik kalp hastalarında homosistein ve metilentetrahidrofolat redüktaz (MTHFR) enzimi gen polimorfizminin rolü

Abstract

1. ÖZET Metilentetrahidrofolat redüktaz (MTHFR), vasküler endotel hücreleri için toksik bir madde olan homosistein'in metiyonin amino asidine dönüşümünü sağlayan bir enzimdir. Homosistein, metiyonin metabolizması sırasında oluşan ve sülfür içeren bir amino asittir; kanda arttığında vasküler endotel hücrelerinde ciddî hasarlar yaparak aterotrombotik değişimlere ve böylece hastalarda morbidite ve mortalite'nin artmasına neden olur. Plazma homosistein (Hey) düzeyindeki yükselmeler homosistein metabolizmasında yer alan enzimlerin genetik defektlerinden veya vitamin kofaktörlerinin hatalı beslenmeye bağlı eksikliklerinden kaynaklanır. Moleküller genetik çalışmaları, MTHFR geninde sıkça rastlanan bir mutasyon (C677T)'un plazma Hey düzeylerini artırdığını göstermiştir. Bu nedenle bu çalışmada amacımız; koroner arter hastalarında (KAH) etiyolojik risk faktörü olarak MTHFR genotipleri (C677T, C677C, T677T)'nin dağılımları, genotiplerin boy, kilo, sistolik ve diyastolik kan basıncı, serum lipid düzeyleri, glikoz ve homosisitein düzeylerine etkilerini ve KAH risk faktörlerinin lojistik regresyon analizi ile çalışma grubumuzda hastalık ile ilişkilerini araştırmak idi. Bu amaçla, KAH tanısı ile aorta-koroner by pass uygulanan 80 hasta ve klinik, non-invasiv ve invasiv yöntemlerle KAH'nın bulunmadığı belirlenmiş 49 sağlıklı kişi incelendi. MTHFR genotipleri, polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) ve restriksiyon uzunluk parça polimorfizmi (RFLP) yöntemlerinin uygulanması ile saptandı. MTHFR genotiplerinin sıklıkları ve bunların boy, kilo, sistolik ve diyastolik kan basıncı, serum lipid, glikoz ve homosisitein düzeylerine etkileri karşılaştırıldı. Kesim bölgesi her iki allelde bulunan (T/T) kişiler aterosklerotik ve kontrol gruplarında, sırasıyla % 2.5, % 2.04, her iki allelde bulunmayanlar (C/C): % 21.25, % 46.93, heterozigotlar ise (C/T): % 76.25, % 51.03 olarak bulundu. Hasta grubunda, MTHFR geni C/C genotipinin C/T genotipindekilere kıyasla daha yüksek glikoz (pS0.001) düzeylerine, BKİ'nin (p£0.05) ise daha düşük değerlere sahip olduğu bulundu. Insüiine bağımlı olmayan diyabetes mellitus (NIDDM), şişmanlık ve sigara KAH için bağımsız birer risk faktörü olmadıkları, hipertansiyon, dislipidemi ve hiperhomosisteinemi'nin hastalık oluşumunu arttırıcı, MTHFR C/C genotipinin ise hastalıktan koruyucu etkisi olduğu saptandı.

2. SUMMARY Methylenetetrahydrofolate reductase (MTHFR) is an enzyme, which converts homocysteine, a toxic agent for endothelial cells, into methionine. Homocysteine is a sulphur containing amino acid and is a product of methionine metabolism. High blood homocysteine levels may lead to endothelial cell damage, thus contribute to atherothrombotic changes and may increase morbidity and mortality rates in patients with coronary heart disease. Increase in plasma homocysteine (Hey) levels result from genetic defects in enzymes involved in homocysteine metabolism or deficiencies of vitamin cofactors due to imbalanced dietary intake. Some molecular genetic studies have reported MTHFR (C677T) mutation to increase plasma homocysteine levels. In our study our aim was to determine the distribution of MTHFR genotypes (C677T, C677C, T677T) as an ethiologic risk factor n coronary artery disease (CAD) patients, and to show the association of these genotypes to length, weight, systolic/diastolic blood pressure, serum lipids, glucose and homocysteine levels. Furthermore, we investigated the relationship between CAD risk factors and CAD with logistic regression analysis. Our study group consisted of 80 aorta-coronary by-pass applied coronary heart disease patients and 49 healthy individuals in which absence of coronary heart disease has been confirmed by invasive and non-invasive methods. MTHFR genotypes were evaluated with polymerase chain reaction (PCR) and restriction length fragment polymorphism (RFLP) methods. The frequencies of MTHFR genotypes and their effects on length, weight, systolic/diastolic blood pressure, serum lipids, glucose, and homocysteine levels have been studied. The presence of restriction sites in both alleles (T/T) in atherosclerotic and control groups were found to be %2.5, %2.04, for the absence of restriction site in both alleles (C/C) as % 21.25, % 46.93, and for heterozygotes (C/T) as % 76.25, % 51.03, respectively. In the patient group, MTHFR gene C/G genotype correlates with increased glucose levels (pso.05), and with lowef BMI (p3u^P(g, compared to OfJ genotype. Hypertension, dyslipidemia and hyperhomocysteipemia has been shown as independent risk factors for cöfonary heart disease, while diabetes mellitus, obesity and smoking did not effect coronary heart disease independently. MTHFR C/C genotype has been shown to have protective effectsşüftr coronary heart disease.