Sosyal bilgiler dersinin bilimsel davranışları kazandırma yönünden öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Çağdaş toplumlar için, çağdaş bireylerin yetiştirilmesi gerekmektedir. Çağdaş bireyin özelliklerinden biri, bilimsel davranışlara sahip olmadır. Bilimsel davranışların kazandırılmasında ilköğretim dönemi ayrı özellik taşımaktadır. Sosyal Bilgiler dersi ilköğretimde bilimsel davranışları kazandırmakla yükümlü derslerden biridir. Hedeflerinde bilimsel davranışların kazandırılmasına yönelik ifadeler bulunan Sosyal Bilgiler ders içeriği ve yapılan etkinliklerin de bilimsel davranışları kazandırabilecek özelliklere sahip olması gerekir. Bu araştırmada, İlköğretim Sosyal Bilgiler dersi içeriği ve yapılan etkinliklerin bilimsel davranışları kazandırabilecek özelliklere sahip olma durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın amacına uygun verileri toplamak için ilgili kaynaklar taranarak ve uzman görüşlerinden yararlanarak bir anket formu geliştirilmiştir. Hazırlanan anket, tesadüfi örneklem yolu ile belirlenen 309 Sınıf Öğretmeni ve 126 Sosyal Bilgiler Öğretmenine uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programında analiz edilmiştir. Öğretmenlerin görüşlerini yansıtan verilerin analizinde frekans, yüzde, t testi ve varyans analizi kullamlmıştır. Öğretmenlerin, var olan durumun iyileştirilmesine yönelik önem derecesine göre ifade ettikleri önerilerin ise toplam puanlan ve ortalamaları hesaplanmıştır. Elde edilen bulgular tablolarda görselleştirilmiş ve yorumlarına yer verilmiştir. Bulgular çerçevesinde öneriler sunulmuştur. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre; 1. Araştırmaya katılan öğretmenler, Sosyal Bilgiler ders içeriği ve yapılan etkinliklerin bilimsel davranışları kazandırabilecek özelliklere `kısmen` sahip olduğunu düşünmektedir. 2. Öğretmenlerin çoğu içerikte yer alan konular ve ders içi etkinliklerin bilimsel davranışları kazandırabilecek özelliklere kısmen sahip olduğunu ifade etmektedirler. İçerikte yer alan konular ve ders içi etkinliklerin bilimsel davranışları kazandırabilecek üiözelliğe sahip olduğunu belirten öğretmenlerin oranı, içerik ve ders içi etkinliklerin ilgili özelliğe sahip olmadığını belirten öğretmenlere göre daha fazladır. 3. Öğretmenlerin beşte dördü ders dışı, ailelerle ve çevre ile yapılan etkinliklerin bilimsel davranışları kazandırabilecek özelliklere sahip olmadığım ifade etmişlerdir. 4. Örneklem grubunda yer alan öğretmenlerin Sosyal Bilgiler ders içeriği ve yapılan etkinliklerin bilimsel davranışları kazandırabilecek özelliklere sahip olma ile ilgili görüşleri incelendiğinde; cinsiyet, kıdem ve en son mezun olunan okul değişkeni açısından anlamlı bir fark olmadığı, branş açısından ise anlamlı bir farkın olduğu tespit edilmiştir. IV

ABSTRACT It is essential that open-minded, contemporary individuals be trained and educated for modern societies. One of the characteristics that a contemporary individual should have is to have scientific behaviours. Of all the educational steps, primary education has a essential place. Social studies is one of the courses providing students with scientific behaviours. So, the content of social studies and the activities carried out are to have characteristics to make students gain these scientific behaviours. In this study, it has been aimed whether the content of social studies and the activities carried out have the characteristics which make students gain scientific behaviours. In order to collect data, related literature was reviewed and experts were consulted; consequently, a questionaire was built. The questionaire was administered to 309 class teacher and to 126 teacher of social studies. Data collected were analyzed through SPSS programme. For the analysis of data, percentages, frequencies, t-test and variance analysis were used. Total scores and means of suggestions by teachers, related to their importance and to the improvement of current situation, were also calculated. Data analyzed were tabulated and suggestions were also given as a result of the findings. Findings are as follows: 1. The teachers who took place in the research maintain that the content of social studies and the activities carried out partly have the characteristics providing scientific behaviours. 2. The rate of teachers who maintain that the content and the activities are satisfactory enough to provide scientific behaviours are more than of teachers who maintain that the content and the activities do not have related characteristics to provide scientific behaviours.3. Out of five, 4 teachers maintain that activities related to families, environment do not have characteristics providing scientific behaviours. 4. When the teachers' ideas in the sample group examined, it has been derived that there is no meaningful difference related to gender, experience and faculty except branch. VI ~YQ* IUMMBİ