Akdağ-Alaçam dağları kuzey yamaçlarındaki kırsal yerleşmelerin mekansal farklılaşması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Akdağ ve Alaçam Dağlan kuzeyindeki kırsal yerleşmelerin mekansal farklılaşmasını açıklamak ve sahayı kültür alt bölgelerine ayırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, `Akdağ ve Alaçam Dağlan kuzey yamacındaki yerleşmelerde mekansal farklılaşma mevcut mudur?`, `Eğer bir mekansal farklılaşma varsa bu farklılaşma kültür bölgeleri ortaya çıkarır mı?`, `Akdağ ve Alaçam Dağlan kuzey yamacında tanımlanabilen yerleşme alt kuttur bölgeleri mevcut mudur?`, `Eğer bu bölgeler mevcutsa bunları ortaya çıkaran asıl kültürel unsurlar nelerdir?` ve `Bu alt yerleşme kültür bölgelerinin karakteristik özellikleri nelerdir?` sorulan cevaplanmaya çalışılacaktır. Araştırma sahasında toplam İS günlük saha çalışması yapılmıştır. Arazi çalışmaları sırasında, her köy için doldurulan gözlem formları veri tabanını oluşturmuştur. Bu veri tabam, Devlet kurumlarından elde edilen bilgilerle desteklenmiştir. Araştırma sonucunda, çalışma sahası farklı alt kültür bölgelerine ayrılmıştır. Bu kültür bölgelerinin ayrılmasında asıl etken, insanların kültürel geçmişine, ekonomik faaliyetlerine, meskenlerde kullanılan yapı malzemesine ve meskenlerin fonksiyonuna bağlı olarak ortaya çıkan yerleşme ve mesken şekillerindeki farklılaşmadır. Bu durumdan hareketle, araştırma sahası, ziraat yerleşme kültür alt bölgesi, hayvancılık yörük yerleşme kültür alt bölgesi ve ormancılık dağ yerleşme kültür alt bölgesi olmak üzere üç farklı kültür bölgesi ayrılmıştır. Anahtar Kelimeler: Yerleşme Coğrafyası, Akdağ ve Alaçam Dağlan, Kırsal Yerleşmeler, Kültür Bölgesi, Mekansal Farklılaşma.

11 ABSTRACT The aim of this study is to determine spatial differentiation of rural settlements to the north of Akdağ and Alaçam Mountains and to divide the study area into sub- cultural regions. The research tried to answer the questions: Do any spatial differences exist in rural settlements in the research area?`, `If there are any differences what effects caused this difference?, `Does the research area have any recognizable sub- cultural regions?`, If there are any settlement sub-cultural regions what main cultural elements caused these?`, ''What kind of characteristics do these settlement sub-cultural regions have?` A two week fieldwork was conducted in research area. During the field work, observation forms which were filled in for each village formed the data base. This data base was supported by information which was provided by State Institutions. The result of the study showed mat small sub-cultural regions exist in the study area. The sub-cultural regions can be identified by their cultural past, economical activities, raw material of constractions, and functions of houses. Based on these criteria the study area was divided into three sub-cultural regions which were agricultural settlements sub- cultural region, livestock Yörük settlements sub-cultural region and forestry mountain settlements sub-cultural region. However, although agriculture, livestock raising and forestry dominated these regions respectively these economic activities mixed togetter with others in each region. Key Words: Settlement geography, Akdağ and Alaçam Mountains, rural settlements, culture region, spatial differentiation.