The influence of stress on `wanting` and `liking` behavior for sweet and savoury food

Abstract

İnsanlarda ödül sistemi, 'istek' ve 'beğeni' olmak üzere iki ayrı bileşenden oluşur. Bunlar sırasıyla teşvik belirginliği ve hedonik bileşen olarak adlandırılır. Önceki çalışmalar, ödül sisteminin bu iki bileşeninin genel olarak birbirleriyle ilişkili olduğunu, ancak belli koşullar altında ayırt edilebilir olduklarını göstermektedir. Bu çalışmanın amacı, bu iki sistemi stres manipülasyonu kullanarak birbirlerinden ayrıştırmaktır. Ödüllendirici uyaranlara karşı olan 'istek' davranışı, zorunlu seçim paradigması ile değerlendirilmiş; 'beğeni' davranışında ise hoşluk değerlendirme ölçeği kullanılmıştır. Bu çalışma için tatlı ve iştah açıcı olmak üzere iki tür yiyecek kategorisi belirlenmiş ve bahsi geçen bu yiyecekler kendi içlerinde yüksek kalorili ve düşük kalorili olmak üzere iki alt kategoriye ayrılmıştır. Çalışma için, en az üç saat önce yiyecek tüketimini sonlandırmış olan otuz altı kadın ve yirmi altı erkek katılımcı belirlenmiştir. Katılımcılar, eşit olarak stres grubu ve stres dışı grup olarak ikiye ayrılmıştır. Sonuçlar değerlendirildiğinde, tatlı ve iştah açıcı yiyecek kategorileri için stres grubu ve stres dışı grup arasında 'beğeni' puanlamaları bakımından anlamlı bir fark görülmezken, 'istek' puanlamaları bakımından ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu gözlemlenmiştir. Stres grubundaki katılımcılar, yüksek kalorili ve tatlı yiyecekleri, stres dışı gruptaki katılımcılardan daha fazla istemişler; stres dışı gruptaki katılımcılar ise yüksek kalorili ve iştah açıcı yiyecekleri, stres grubundaki katılımcılardan daha fazla istemişlerdir. Ayrıca, bu çalışma kapsamında cinsiyetin 'istek' ve 'beğeni' üzerindeki etkisi de incelenmiş ve cinsiyetin 'istek' üzerinde önemli bir etkiye sahip olmadığını gösterilmiştir. Ancak bu çalışma, erkeklerin ve kadınların tatlı ve iştah açıcı ödül için 'beğeni' derecelerinde farklılık olduğunu ortaya koymuştur. Erkekler iştah açıcı yiyecekleri kadınlar ise tatlı yiyecekleri daha çok beğenmişlerdir.

The human reward system consists of two separate components, 'wanting' and 'liking' which are referred to as the incentive salience and hedonic component respectively. Previous studies showed that two components of reward system the 'wanting' and the 'liking' are generally correlated but can be distinguishable from each other under certain circumstances. The aim of the present study is to distinguish these two systems using stress manipulation. 'Wanting' behavior was assessed by a forced choice paradigm, whereas 'liking' behavior, by pleasantness rating of rewarding stimuli. Two types of food categories, savoury and sweet, which were further divided into high and low calorie food categories. Thirty-six female and twenty-six male participants who had not eaten for at least three hours were equally divided into either the stress condition or the non-stress condition. The results showed no significant difference for the 'liking' ratings between the stress group and non-stress group for either sweet or savoury food categories. However, statistically significant difference was found for 'wanting', participants in the stress group wanted high calorie sweet food more than participants in the non-stress group, and participants in the non-stress group wanted high calorie savoury food more than participants in the stress group. Moreover, the effect of gender on 'wanting' and 'liking' was examined in the scope of present study. The results showed no significant effect of gender on 'wanting, however males and females differ in their 'liking' ratings for sweet and savoury reward. Males liked savoury food more than females but females liked sweet food more than males.