Mehmet Nâil Tuman ve Tuhfe-i Nâilî`si (inceleme-metin-indeks sayfa 301-400)

Abstract

Türk Edebiyatı tezkirecilik geleneğinde Anadolu sahasında yazılmış tezkirelerden biri olan Tuhfe-i Nâilî, Dîvân Edebiyatı'nın bütün şairlerinin biyografisini, Türk Şuara tezkirelerini kendi bünyesinde toplaması açısından önemlidir. Başta tezkireler olmak üzere 75 değişik kaynaktan istifade edilerek oluşturulmuş bu eser içeriğinin zenginliği kadar şair biyografilerindeki hatalı bilgileri kaynakların mukayese edilmesiyle düzeltilmiş haliyle vermiş olması açısından da haylice önemlidir.Bu çalışmada Tuhfe-i Nâilî adlı eser ve yazarı Mehmed Nâil TUMAN konu edinilmiştir. Çalışma ?Tuhfe-i Nâilî ve Metin? olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Esas bölümlere temel oluşturmak amacıyla çalışmanın giriş bölümünde edebiyat ve biyografi ilişkisi, Türk edebiyatı biyografi geleneği ve bu gelenekte şair tezkirelerin yeri ve önemi noktasında bilgiler verilmiştir. Bu amaçla Tuhfe-i Nâilî'nin bu gelenekteki yerini, önemini belirtmek için bu eserin yazıldığı zamana kadar kaleme alınmış tezkireler genel olarak değerlendirilmiştir. Yine giriş bölümünde Mehmed Nâil TUMAN'ın hayatı ve eserleri hakkında bilgiler verilmiştir.Birinci bölüm Tuhfe-i Nâilî'nin tanıtılmasına ve incelenmesine ayrılmıştır. Eser; kaynakları, şekil özellikleri, muhteva özellikleri ve anlatım özellikleri açısından tanıtılmış 301-400 sayfaları arasındaki 412 şair tezkirecilik geleneği açısından, biyografik bilgiler noktasında incelenmiştir.İkinci bölümde eserin 301-400 sayfalarının transkribe edilmiş metni bulunmaktadır. Çalışmada, Tuman'ın eserini tamamlamak amacıyla orijinal metinden farklı olarak şairlerle ilgili olan zikredilmeyen eserlerinin nerede olduğu, yine divan dışında eser verenlerin bütün eserlerinin künye bilgilerinin ne olduğu köşeli parantez içinde verilmiştir. Ayrıca ilgili bölümde geçen şairlerle ilgili şimdiye kadar yapılmış tez çalışmaları, eseri daha faydalı hale getirmek amacıyla yine köşeli parantez içinde verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Mehmed Nâil TUMAN, Tuhfe-i Nâilî, Biyografi, Tezkire, Tezkire Geleneği, Türk Şu'arâ Tezkireleri

In Turkish classical literature a type of biography is called tezkire which contains the biographies of a number of poets as well as selections from their works. Tuhfe-i Naili, one of the tezkires which were written for geography of Asia Minor (Anatolia) has a significant importance among them since it includes all classical Turkish Poets? biographies and Turkish poet tezkires. Produced by benefitting from 75 different sources including tezkires written before itself, this work is quite important due to its rich contents and because it offers more accurate biographies of poets by comparing information in different sources.The subject of this study is Tuhfe-i Naili and its author Mehmed Nail TUMAN. The work contains two main chapters namely called `Tuhfe-i Naili? and `Metin (Text)?. In order to lay a foundation for the fundamental cpahters relations between literature and biography, Turkish literature biogaphy tradition and the place and importance of poet tezkires in it have been analysed in the introduction. Afterwords in order to show the place and importance of Tuhfe-i Nâilî in this tradition tezkires written till then have been commented on. Morever in the introduction Mehmed Nâil TUMAN?s life and works have been mentioned.In the first chapter Tuhfe-i Nâilî has been introduced and analysed. His work has been presented in terms of form, contents and narration spesifications and sources. 412 poets included between pages 301 and 400 of the original work have been analysed in terms of biographic information within the tezkire writing tradition.In the second chapter the pages between 301 and 400 of the tezkire have been transcribed into spelling of modern Turkish. In this study in order to complete Numan?s work whereabouts of poets? unmentioned works in the tezkire and brief curriculum vitae of works of those who produced additional works to divans have been given in parentheses. Moreover, in order to make this study more user friendly brief information about the thesis done so far about the poets included in the above mentioned part of the tezkire have been given in parenthesis again.Key words: Mehmed Nâil TUMAN, Tuhfe-i Nâilî, Biography, Tezkire, Tezkire Tradition, Turkish Poets Tezkires .