Değişen devlet dönüşen sağlık: Kamu işletmeciliği ve politika transferi bağlamında sağlıkta dönüşüm programı

Abstract

Çalışma, kamu işletmeciliği yaklaşımı ile devletin rolünün değişmesi ve politika transferi ile bu değişimin küresel bir fenomen haline gelmesini Türkiye'nin Sağlıkta Dönüşüm Programı özelinde incelemekte, bu sürece dair yerel ve küresel tespitler sonrasında bir politika önerisinde bulunmaktadır.Çalışma, giriş ve sonuç kısımları ile birlikte beş başlıktan oluşmaktadır. İlk bölüm çalışmaya giriş niteliğinde hazırlanmıştır. Tüm çalışmanın kuramsal çerçevesi ikinci bölümü oluşturmaktadır. Üçüncü bölüm, çalışmanın araştırma yöntemini içermektedir. Dördüncü bölüm kapsamlı üç ana başlıktan oluşmaktadır. Dördüncü bölümün ilk ana başlığında, Cumhuriyet'in ilanından Sağlıkta Dönüşüm Programı'na kadar olan süreçte Türk Sağlık Politikasında yaşanan değişimler incelenmektedir. Dördüncü bölümün ikinci ana başlığında Sağlıkta Dönüşüm Programı tüm bileşenleri ile ayrıntılı olarak incelenmektedir. Dördüncü bölümün son ana başlığında, Türkiye örneğine yakın şekilde sağlık reformları gerçekleştiren üç ülke ve sağlık sistemleri incelenmektedir. Sonuç bölümü ise tüm çalışmanın genel değerlendirmesinin yanında hem Türkiye hem de refah devleti deneyimi yaşamış diğer tüm ülkelerin sağlık sistemleri için alternatif bir politika önerisini içermektedir.Özellikle 1980'den bu yana, Kamu işletmeciliği Yaklaşımı çerçevesinde birçok ülkenin sağlık sistemleri az ya da çok değişmektedir. Bu değişimin ana bileşenlerini, özelleştirme, özerkleştirme, desentralizasyon ve deregülasyon oluşturmaktadır. Bu değişim uluslararası kuruluşların aktörlüğünde politika transferi ile yayılmakta fakat her ülke bu değişimi görece kendine uyarlamaktadır. Kamu İşletmeciliği'nin sağlık sistemlerindeki yüksek maliyetleri önleme, daha etkin ve daha etkili sağlık hizmeti sunma vaadi gerçekleşmiş görünmemektedir.Bu bağlamda 2002 yılından bu yana ülkemizde var olan kararlı siyasi irade, sağlık politikası yapıcıları tarafından bir fırsat olarak görülmelidir. Sisteme koşulsallık ya da zorlama içeren politika transferleri ile yerleştirilen bazı Sağlıkta Dönüşüm Programı bileşenleri, toplumsal ve kültürel yapımıza, devlet algımıza daha uygun olan Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı kapsamında yeniden tasarlanmalıdır.Anahtar Kelimeler: Kamu İşletmeciliği, Politika Transferi, Sağlık Politikası, Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP), Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı, Politika Değişimi

This study aims to analyse Turkey?s Health Transformation Programme in the context of changing role of state and introduction of Public Management Approach through policy transfer. It also aims to propose new policies upon the examination of local and global factors that contributed this transformation.The thesis consists of five chapters including an introduction and a conclusion. The Introduction lays the foundations of the study and acts as a guide to the rest of thesis. The second chapter provides a detailed survey of the theoretical framework of the study. The third chapter focuses on the research methods followed in the study. The fourth chapter consists of three main sections. In the first section of the fourth chapter, changes in the health policy of Turkey are examined from 1920?s to the initial phase of Health Transformation Programme. In the second section of the fourth chapter, basic elements of Health Transformation Programme are examined in detail. In the final section of the fourth chapter, the health system reforms of Turkey and other three countries that follow similar reform paths reforms are comparatively analysed. In addition to offering a general evaluation of the study, the conclusion proposes an alternative policy for Turkey and other countries which experienced similar problems.Since 1980s, a number of countries transformed their health systems within the framework of Public Management. The essential elements of this transformation are privatization, autonomization, decentralization and deregulation. These ideas spread to other countries from international donor institutions through policy transfer, but countries adapted those ideas in parallel to their own priorities. Public Management pledges on prevention of high costs in health systems and provision of more efficient and effective health services do not seemed to be come true.In this context, single party governments since 2002 have the relevant conditions to reverse existing Health Transformation Programme. Some elements of the Health Transformation Programme, which introduced through conditionality and coercive policy transfer have to be re-appraised within the framework of New Public Service Approach which seems to be more effective in the provision of health services and looks appropriate for Turkish society and culture.Key Words: Public Management, Policy Transfer, Health Policy, Health Transformation Program, New Public Service, Policy Change