Gıda kontrol laboratuvarlarında kalite kontrolü ve kalite güvencesi

Abstract

ÖZET însan sağlığı için son derece önemli olan gıda maddelerinin kontrolü Dünya'da ve Türkiye'de çeşitli kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Böyle bir etkinliğin vazgeçilmez ünitesi gıda kontrol laboratuvarlarıdır. Günümüzde birçok alanda kullanılan kalite kontrol anlayışının gıda kontrol laboratuvarlarma uygulanması, çalışmanın ama açısından çok önemlidir. Bu çalışmada bir gıda kontrol laboratuvanmn kalite kontrol programına uygun olarak düzenlenmesi amaçlandığından, konu üe ilgili olarak organizasyonel yapı, personel ve görevleri, yapının şekli, alandan yararlanma ve güvenlik önlemleri hakkında bilgi verilmekte, ayrıca laboratuvar açısından çok önemli olan örnek toplama, depolama, imha, alet bakımı, onarımı, temizlik, eğitim gibi konulara değinilmektedir. Gıda kontrol laboratuvarmda kimyasal tahlil, mikrobiyolojik tahlil ve hayvan deneyleri bölümleri bulunması gerektiğinden, bu üç bölümde yapılan tetkiklerin nevi, düzenlenme için gerekli alet ve donanımın şekli, ve her bir ünitenin temizliği anlatılmıştır. Gıda kontrolünün amaçlandığı bir laboratuvarda, kaliteli sonuçların verildiğinin güvencesinin verilmesi şarttır. Bu amaçla, bir kalite güvencesi programının kurulması için gerekli kavramlar, alet ve donanımda, yöntem ve raporlarda kalite güvencesi, dokümantasyonda titizlik son olarak da akreditasyon ve yararlarından sözedilmiş, sağlıklı sonuçlar için böyle bir programın ülke genelinde şart olduğu vurgulanmıştır. 110

SUMMARY The very important subject of food quality control is under the responsibility of several institutions in Turkey. The basic unit of a quality control programme is the establishment of a food quality control laboratory. This study has the aim of providing a quiedline for the foundation of such a laboratory, based on the principals of quality control and quality assurance. For this purpose, the style of the laboratory design, the building requirements, the space utilization, the laboratory organization with its personeli and the laboratory administration is discussed. Special importance is given to the subject of sample collection, storage and disposal, supplies and equipment management, housekeeping and training. The three divisions, mainly chemistry, microbioligy and animal testig laboratory requirements, the types of tests that can be performed and the equipment required is mentioned. Beliving that guality assurance programme is essential for such a laboratory, all the elements for the establishment of this programme are summarized, the advantages of accredidation are being mentionded finally concluding that this should be applied to all functioning laboratories all over the county. Ill