Eş öldürme olgularında sosyal kültürel ve psikolojik faktörler

Abstract

156 6. ÖZET Araştırmanın amacı eş öldürme suçu işlemiş olgular arasındaki önceden belirlenen bazı değişkenleri incelemektir. Bu çalışma aile içinde yaşanan şiddetin, eşini öldürmeye kadar varan bir noktaya kadar gelmesinde hangi sosyal, kültürel ve psikolojik etkenler rol oynamaktadır? sorusundan yola çıkarak planlanmış olup; eş öldürme suçu işlemiş kişilerin sosyodemografik ve kriminolojik özellikleri ile kişilik yapıları araştırılmıştır. Belirtilen amaç doğrultusunda; eşlerini öldürmüş ve kasten adam öldürme suçu ile yargılanmakta olan 30 kadın, 140 erkek olmak üzere toplam 170 olgu retrospektif dosya taraması yöntemi ile incelenmiştir. Çalışmada kişilik testi olarak Rorschach Kişilik Testi, zeka testi olarak da Cattel 2A, Aleksander, veya Porteus Labirent testleri kullanılmıştır. Alınan sonuçlarda eş öldürme suçu ile yargılanmakta olan kişilerin %74.7'sinin ceza ehliyetine sahip oldukları, ceza ehliyetine sahip olmayanların da %25.3 oranında paranoid bozukluk tanısı aldıkları saptanmıştır.157 Failce bildirilen suç nedeni, en sık olarak, erkeklerde namus ve kıskançlık (%47.1) kadınlarda ise şiddete maruz kalma (%56.7) olarak saptanmıştır. Kadının kendisine şiddet uygulayan eşini öldürmesi, konu ile ilgili literatür bulguları ile paralellik göstermektedir. Eşini öldürmede `kıskançlık, kıskançlık şüphesi ve namus` ile `şiddet` nedenleri arasında ikili olarak Fisher kesin ki-kare testi ile kadın-erkek kıyaslaması yapılmış ve fark yüksek düzeyde anlamlı bulunmuştur, (p < 0.001) Suç aleti ve saldırının şekli bakımından incelendiğinde bu suçun en çok kesici-delici alet kullanarak (%34.7), daha sonra da ateşli silahlar ile (%30.6) işlendiği saptanmıştır. Bu bulgu da, konu ile ilgili literatür bulgularını destekler niteliktedir. Kişilik özellikleri bakımından; Ego fonksiyonları, ceza ehliyeti olan grupta biraz daha yüksek olmak üzere (%67.4), ceza ehliyetine sahip olan grupta da ona yakın düzeyde (%54.3) bozuk olarak bulunmuştur. Sosyal kontakt yeteneği tüm grup genelinde (%73.5) oranında bozuk bulunmuştur. Eşlerini öldüren kişilerde sosyal kontakt158 yeteneğinin zayıf oluşu, sosyal ilişkilerin yeterli düzeyde kurulamayı şı, bu kişileri şiddet davranışına getiren yolda bir etken olarak görülmüştür. Affektif kontakt grup genelinde yüksek oranda bozuk olarak bulunmuş ve bu oran (%93.5) olarak saptanmıştır. Sosyal uyum ile affektif kontakt arasında (r = 0.36) düzeyinde, aynı yönde ve geçerli (p < 0.01) bir ilişki saptanmıştır. Buradan da affektif kontakt bozuldukça, sosyal uyumun da bozulduğu ve affektif ilişkileri bozuk kişilerde; sosyal gruba uyumu ifade eden sosyabilite fonksiyonunun da bozuk olduğu saptanmıştır. Agressivite (%25.9) ve ilkel impulslann davranışı etkile mesi (%26.5) grubun ego zayıflığı ile bağlantılı olarak değerlendirilmiştir. Deneklerin zeka düzeyleri büyük oranda normal (%55.3) olarak saptanmış; zeka düzeyinin düşük olmamasına rağmen zeka potansiyelinin yeterli kullanılamaması, affektif ve sosyal kontakt bozukluğuna bağlanmıştır. Test sonuçlarına göre kişilik yapıları değerlendirilmiş; %25.3 psikopatolojik bulgu olmayan, %24.7 oranında ise labil,159 emotif, enfantll ve yetersiz kişilik yapısına sahip oldukları belirlenmiştir. Agresif ve impulsif kişilik yapısına sahip olanların oranı %8.8'dir. Bu kişiler uyaranın doğurduğu tepkiyi kontrol etmekte ye tersiz kalmakta ve ilkel dürtülerini kontrol etmekte güçlük çekmektedirler.

160 6. SUMMARY The purpose of the research is to examine the previously determined variables of the people who committed the crime of killing a spouse. This research was planned starting from the question `what social, cultural and psychological factors play a role that makes the violence within the family reach the point of killing a sopuse?` and the sociodemographic and criminological features as well as the character structures of those who committed the crime of killing a spouse. With the aim stated above; a total of 170 people, 30 women - 140 men, who killed their spouses and were being tried for killing someone intentionaly, were investigated with the retrospective file scanning method. In the research, Rorschach Personality test was used as the personality test and Catel 2A Aleksander or Porteus labyrinth tests were used as the intelligent test. It was determined that 74.7% of the people who were being tried with the crime of killing a spouse had penal responsibility 25.3% of those who did not were diagnosed with paranoid disorders. The reason of the crime stated by the authors of the crime were most honour and Jealousy for men (47.1%) and being subject to violence for w omen (56.7%).161 The fact that a woman kills her spouse who acts violently towards her is parallel to the findings in the literature on the subject. Fisher definite chi-square test was applied and women-men comparison was made between the two reasons of killing a spouse `Jealousy, suspicion of Jealousy and honour` and `Violence` and the difference was found highly meaningful (p<0.001). When it was examined by looking at the tool (instrument) of the crime and the way the crime was committed it was found out that this crime was mostly committed with a cutting perforating instrument (34.7%) and then with firearms (30.6%). This finding supports the findings in the literature on the subject. When looked at the personality features; The ego functions were found to be a little more disturbed for those who had penal responsibility (67.4%) and for those who did not was close (54.3%). The ability for social contact was found to be generally disturbed for the whole group (73.5%). The facts that the ability for social contact was weak and that the social relationships were not at the required level were found to be factors in the path that led those people for the act of violence. Affective contact was found generally disturbed for the whole group and the percentage was determined to be (93.5%). A relationship at the level of (r=0.36) that is direct and valid (p<0.001)162 was found between social adaptation and affective contact. From this finding, it was determined that as the affective contact became disturbed, social adaptation also became disturbed and that for those people with disturbed affective relations and social adaptation; sociability function which expresses the adaptation to the social group was also disturbed. Aggressiveness (25.9%) and the fact that primitive impulses effect behavior (26.5%) were evaluated to be in connection with the ego weakness of the group. The intelligence levels of the subjects were normal at a high rate (55.3%); and the fact that the potential intelligence was not used enough although, the intelligence level wasn't low was thought to be because of the affective and social contact disorders. The personality structures were evaluated according to the test results; 25.3% had no psychopathological findings, 24.7% had instable, emotive, infantile and insufficient personality structures. The percentage of those who had aggressive and impulsive personality structures was 8.8%. Those people were not able to control the reaction aroused by the stimulus and had difficulty in controlling their primitive impulses.