Balıkesir`den derlenen maniler üzerinde bir araştırma

Abstract

Bu çalışmada Balıkesir yöresinden derlenen maniler, tür, icra, şekil ve içerik bakımlarından ele alınmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Balıkesir'den derlenen manilerinin şekil, yapı ve içerik özelliklerinin incelenmesi, Balıkesir'de mani söyleme geleneğini oluşturan unsurların tespit ve tahlili (yaratıcı, aktarıcı; yaratım, aktarım ortamları ve zamanı, dinleyici vb.) ve Balıkesir'den derlenen manilerin sınıflandırılmasıdır.Çalışmanın İlgili Alanyazın bölümünde Türkiye ve diğer Türk devlet ve topluluklarındaki kaynaklarda yer alan mani tanımlarıyla ilgili görüşler aktarılmış, diğer halk kültürlerinde mani türüne benzer halk şiiri türleriyle ilgili tanımlar incelenmiştir. Mani konulu çalışmalar tanıtılmış ve Balıkesir'den derlenen manilerin bu çalışmalar içerisindeki yeri belirlenmiş, manileri sınıflandırma çalışmaları ve mani sınıflandırmalarıyla ilgili görüşler ortaya konulmuştur.Halk bilimi çalışmalarına önemli katkılar getirmiş olan Performans Teori, Balıkesir'den derlenen maniler üzerine uygulanmış, bu teoriye göre Balıkesir'deki mani söyleme geleneği çözümlenmiştir. Sadece metni değil, sözlü icra ortamında varlığını sürdüren halkbilimi ürünlerinin sosyal bağlamını incelemenin değeri üzerinde durulmuştur.Çalışmanın teorik olan kısımlarında, alanyazın taraması yapılarak yazılı kaynaklardan yararlanma yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmanın inceleme bölümlerinde halk edebiyatı ürünleriyle ilgili çalışmalarda kullanılan alan araştırması ve örneklemden yararlanma yöntemleri uygulanmıştır. Çalışmanın metin yayınlanan kısımları ise sözlü kaynaklardan veri sağlanarak oluşturulmuştur.Bu çalışmada mani metninin oluşmasındaki etkenler de ele alınmıştır. Mani metninin oluşmasında olay, iletişim, hitaplar, mani söyleme geleneği, icra, icracıların cinsiyeti ve müziğin etkili olduğu görülmüştür. Mani metninin edebi özelliklerinin oluşmasında icracının ağız özelliklerinin de etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

In this study, manis compiled from Balıkesir were handled in terms of their kind, performance and content. The study?s aim is analysing the manis in their form, structure and content features, determining and analyzing the elements that formed the traditions of narrating manis from Balıkesir (creative, performer; creating and performing areas and time, listeners etc.) and classifying the manis compiled from Balıkesir.In the related literature section of the study, views about the manis definitions in Turkey and other Turkish states and societies? sources were transferred and definitions of some kinds of folk poet in other folk cultures similar to kind of mani were examined. Studies of mani were presented and the manis compiled from Balıkesir were positioned in these studies, classifying studies of manis and views about classifications of mani were stated.Manis compiled from Balıkesir were applied to Performance Theory which brought about important contributions to folklore studies; according to this theory, tradition of singing mani in Balıkesir was analyzed. Not only the text but the value of orally performing areas existing folklore figures? analyzing social context was argued.In the theoretical parts of the study, the search of literature was done, the methods of utilizing from written documents were used. In the analysis parts of the study, field research and utilizing methods of sample which were used in folk literature figures-based studies were applied. The parts of text were made up in the basis of supplying data from oral sources.In the study, the factors which provided the forming of mani text were also argued. It was clearly stated that circumstance, interaction, discourses, singing tradition of mani, performing, sex of the performers and music was affective in forming the text of mani. It was concluded that the regional dialects of performers were also crucial in forming the literary features of mani text.