Fluoksetin ve metaboliti norfluoksetinin gaz kromatografisi-kütle spektroskopisi(GC-MS) yöntemi ile biyolojik materyalden(idrar) tayini

Abstract

Depresyon tedavisinde, trisiklik antidepresanlar, monoamin oksidaz inhibitörleri ve seçici geri alım inhibitörleri(SSRI) kullanılmaktadır. Fluoksetin seçici geri alım inhibitörlerindendir. Fluoksetin etken maddesini içeren ilaçların kullanım sıklığı oldukça yüksektir. Bu nedenle de Fluoksetinin biyolojik materyalden tayini ve analiz yöntemi gerek klinik değerlerinin tespitinde gerekse toksikolojik analizlerde önemlidir. Bu nedenle son yıllarda bu maddenin analiziyle ilgili çalışmaların sayısı hızla artmaktadır. Fluoksetin ve metaboliti norfluoksetin, kan ve idrar gibi vücut sıvılarını yanı sıra dokulardan da tayin edilebilmektedir.Bu çalışmada, idrarda GC-MS yöntemi ile fluoksetin ve norfluoksetin analizi yapıldı.Uygulanan sıvı-sıvı ekstraksiyon yöntemi ile Fluoksetin için geri kazanım oranı %92±8.69, norfluoksetin için ise geri kazanım oranı %87±16.2 olarak tespit edildi. Yöntemin tayin sınırı, fluoksetin ve norfluoksetinin her ikisi için de, 10ng/ml olarak saptandı. Fluoksetin için GC-MS'de 10-80ng/ml konsantrasyon aralığının doğrusallığı görüldü(y=0.54x- 0.023;R2=0.99). Norfluoksetin için de, 10-80ng/ml aralığının doğrusallığı görüldü(y=1.29x-0.0024;R2=0.97).Uygulanan SPE yöntemi ile Fluoksetin için geri kazanım oranı %99.47±2.3, norfluoksetin için geri kazanım oranı ise %92±14.8 olarak bulundu. SPE yönteminin fluoksetin için tayin sınırı 1ng/ml olarak, norfluoksetin için ise 3ng/ml olarak saptandı. Fluoksetin için GC-MS'de 5-75ng/ml konsantrasyon aralığında doğrusallığı gösterildi(y=0.92 x- 0.0039; R2=0.998). Norfluoksetin için ise 6-125ng/ml aralığında doğrusallığı gösterildi(y=0.92x+0.0524;R2=0.995). Fluoksetin etken maddesini kullanan 15 gönüllü kişiden alınan idrar örneklerinde, yukarıdaki yöntemle Fluoksetin ve metaboliti norfluoksetin tayin edildi; örneklerin tümünde, tespit edilen madde miktarları, tayin sınırları içerisinde bulundu.Bu çalışmada, ?Fluoksetin? ile ilgili olarak gerek klinik analizlere gerek de intoksikasyon ve madde etkisi altında meydana gelen trafik kazaları gibi adli olgulara destek olmak üzere ?Fluoksetin?ve metaboliti ?Norfluoksetin?in, idrardan, GC/MS sistemi kullanılarak nicel ve nitel tayini için hızlı, hassas ve güvenilir bir yöntem geliştirildi.

For pharmacotherapy of depression, tricyclic antidepressants, monoamine oxidas inhibitors and/or the newer selective serotonin re-uptake inhibitors have been used. Fluoxetine is a serotonin re-uptake inhibitor widely used in the pharmacotherapy of endogenous depression.Fluoxetine and norfluoxetine can be detected both in body fluids like blood and urine, and body tissues.In this study, a gas chromatographic-mass spectrometric(GC-MS) screening procedure was developed for detection of fluoxetine and norfluoxetine in urine. Aliquote of urine was applied solvent extraction, and solid-phase extraction extracted, and acetylated, and GC separated.The mean recovery ratio of the liquid-liquid extraction method was found to be 92±8.69% of fluoxetine and %87±16.2 of norfluoxetine. The LOD of the liquid-liquid method was 10ng/ml both fluoxetine and norfluoxetine. The method was found to be linear in the 10-80 ng/ml urine concentration range of fluoxetine(=0.54 x- 0.023) with corresponding corelation coefficent R2=0.990. The method was found to be linear in the 10-80 ng/ml urine concentration range of norfluoxetine(=1.29x+0.024) with corresponding corelation coefficent R2=0.97.The mean recovery ratio of the SPE method was found to be %99.47±2.3 of fluoxetine and %92.5±14.8 of norfluoxetine. The LOD of the SPE method was 1ng/ml of fluoxetine and 3ng/ml norfluoxetine. The method was found to be linear in the 5-75 ng/ml urine concentration range of fluoxetine(=0.92 x- 0.0039) with corresponding corelation coefficent R2=0.998. The method was found to be linear in the 6-125 ng/ml urine concentration range of norfluoxetine(=0.92x+0.0524) with corresponding corelation coefficent R2=0.995.Urine from 15 depression patiens, known to be use to fluoxetine in the last six months or one year, was analysed for fluoxetine and norfluoxetine. All of these samples found to be positive both fluoxetine and norfluoxetine.This method allowed the qualitative and quantitativeidentification of fluoxetine and norfluoxetine in urine after ingestion of therapeutic doses. Therefore, this method can be used for diagnosis or diagnostic exclusion of fluoxetine.We believe that this study will be benefical for the investigation of a pharmacokinetic screening in clinical urine samples and forensic cases such as; intoxication or Drug Driving Under Influenced of Drugs (DUID).