Organ ve doku nakli amaçlı organ temininde yaşanan zorluklar, yasal sıkıntılar, bu kapsamda ortaya çıkan suçlar

Abstract

Tedavisi sadece organ ve doku nakli ile mümkün olan hastalıklardan ıstırap çeken ve organ nakli bekleyen hastaların sayısı her geçen gün artmaktadır. Organ nakli bugün hâlâ birçok hastalık için yegâne tedavi metodu olarak görülmekte ve uygulanmaktadır. Tüm dünyada organ bağışı ihtiyacı karşılamaktan uzak olmakla Türkiye' de durum gelişmiş ülkelerin çok gerisindedir ve bu ülkelerde organ naklinin çoğunluğu kadavradan karşılanmakta iken ülkemizde canlıdan karşılanmaktadır.Organ bağışında tüm çabalara rağmen istenilen seviyeye ulaşılamamıştır. Organ yetersizliği beraberinde organ ticaretini getirmektedir. Organ nakline ilişkin temel yasa 2238 sayılı yasadır. Yasa 03.06.1979 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Tarih ve düzenleme biçimiyle yasa gelişmiş ülkelerden ileri olmakla birlikte kabul ettiği genişletilmiş rıza yöntemi bu gün için başarılı bir yöntem olup olmadığı tartışılmaktır. İspanya' nın kabul ettiği itiraz yöntemi ile İran' da uygulanmakta olan ödül yöntemi ülkemiz için tartışılmaktadır.Bu çalışmada; Sağlık Bakanlığı Organ ve Doku Nakli Dairesi Başkanlığında bulunan veriler incelenmiş, ortalama organ naklinde organ nakli bekleyen hastaların sayısı, nakil edilecek organ türü, nakilden sonra takip edilen hastalarda ölüm sayısı, kadavradan organ naklinde Avrupa standardı altında kalmamızın sebepleri, Türkiye' de organ ticaretinin nedenleri, donör bulmakta karşılaşılan sıkıntılar irdelenmiştir.Organ bağışında temel eksiklik bilgisizlikten kaynaklanmaktır. Eğitim ile bilgi eksikliği giderilebilecek ve istenilen seviyeye ulaşılabilecektir. Ayrıca medya ve Diyanet İşleri Başkanlığı ile topluma mal olmuş kişilerin organ bağışını sürekli gündemde tutması ile bağış sayısında artış olacaktır.

The number of people who are suffering from an illness that can only be cured via transplantation of a tissue or an organ, and awaiting their turn for organ transplantation has been increasing day by day. Organ transplantation is still been accepted and implemented as the unique tratment method for many illnesses. The organ donation rate is far from satisfaction of the necessity all around the world, even the situation in Turkey is worse than the developed countries. Whereas cadavers are mostly used in those countries, living organisms are used for organ transplantations in Turkey.Despite all the efforts, the desired level has not been reached in organ donation. The deficiency in organ donation brings about the problem of organ trade. The main regulation on transplantation is The Law no: 2238 which has come into effect on 03.06.1979. With respect to the date and structure the Law is far beyond the situation in developed countries, however the success of extended consent method that it covered is still on debate. The adoption of ?the rejection method of Spain? and ?the reward method of Iran? is under discussion for Turkey.In this study the data gathered from Organ and Tissue Department of Ministry of Health has been examined and the number of patients awaiting their turn for transplantation, the type of organ, the number of people that died after transplantation, the reasons why Turkey is below standards in the transplantation from cadaver, the reasons of organ trade in Turkey and the difficulties in finding donors have been discussed.The main difficulty faced in organ donation stems from illiteracy. Training and education will overcome the problem and help to reach the desired level. Besides, with the continuous efforts of media, Department of Religious Affairs and well- known people on the issue, an increase will happen in organ donation.