Ceza muhakemesi kanunu ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde yargı mensuplarının moleküler genetik incelemeler konusundaki yaklaşımlarının değerlendirilmesi

Abstract

Adli bilimler her çeşit adli olayın bilimsel kanıtlara dayanarak çözümlenmesini amaçlar. Adli olaylarda kimliklendirme yapılmasında yaygın olarak DNA kullanılmaktadır.Ceza yargılamasında şüpheliden delile ulaşmak değil, delilden yola çıkarak şüpheliye ulaşmak amaçlanmaktadır.Soybağı incelemesi ya da şüpheli ? sanığın olay ile ilişkisinin bulunup bulunmaması hususunda duyulan kuşkular, yapılacak moleküler genetik inceleme yoluyla giderilebilmektedir..Gelişen tıp ve gen teknolojileri sayesinde saç, kan, tükürük vb. materyallerden inceleme yapılarak şüphelinin tespit edilmesi mümkündür.Adli amaçlı moleküler biyolojik incelemeler ülkemizde 10 yılı aşkın süredir uygulamada olmasına karşın konu hakkında 2005 yılına kadar herhangi bir yasal düzenleme yapılmamıştır.2005 yılı Haziran ayında TCK ile beraber CMK da değişmiş ve bu kanun kapsamında Ceza Muhakemesinde Beden Muayenesi, Genetik İncelemeler ve Fizik Kimliğin Tespiti hakkında Yönetmelik hazırlanarak yürürlüğe girmiştir.Tezimizin amacı, hâkim - savcı ve avukatların moleküler genetik incelemelerin talep, uygulanma ve sonuçlarının değerlendirilmesi süreçleri hakkındaki görüşlerinin alınması ve bu görev gruplarının konuya yaklaşımlarının ulusal ve uluslararası mevzuat ışığında değerlendirilmesidir.Bu çalışmada 20 hakim, 30 savcı ve 50 avukata anket çalışması uygulanmıştır. Anket sonuçları değerlendirildiğinde, katılan grupların moleküler genetik ile ilgili edinmiş olduğu bilgileri daha çok mesleklerini icra ederken öğrendikleri, konu hakkında herhangi bir eğitim almadıkları ortaya çıkmaktadır. Adli Tıp Kurumu numunelerin incelenmesi için başvurulan kurum bakımından ilk sırada yer almaktadır. Bu da Adli Tıp Kurumu'na güvenlerini göstermektedir. Buna karşın, konu hakkında eğitim alınması hususunda üniversitelerdeki öğretim üyeleri tercih edilmektedir.

Forensic sciences aims that any kind of scientific evidence based on to resolve the judicial events. In lots of forensic events, DNA is widely used in identification.In criminal trial, aim is not to achieve by evidence using suspects. The real aim is try to reach suspects by using evidences.All suspecious things about finding relationship between suspect and defendants can be solved by the way of molecular genetic researches.Develepment of medicine and gene technology helps and makes it possible to determine suspects with using hair, blood, saliva, etc.. materials to investigate the suspect's identify.Although molecular biological studies in our country for judicial is used more than 10 years in practice, there is no judicial arrangement about this subject until 2005.In June of 2005 the penal law has changed, Criminal Procedure Law, Body Examination, Genetic Researches and Physical Identification in Criminal Law entification of Genetic Regulation on Physics of identity came into force prepared.The purpose of this thesis, judge - prosecutors and attorneys for the demands of molecular genetic analysis, implementation and evaluation of the results about the process and their views taken of this task group approach to the issue of the National and International Legislation were evaluated.In this study, 20 judges, 30 prosecutors and 50 lawyers were applied to the survey. When the survey?s results was evaluated, the participating groups had gained the information about the molecular genetics more exercise their profession. The results occur that, they didn?t learn by any training course. The Council of Forensic Medicineis in the first place for analysis of samples. This shows the participating groups trust The Council of Forensic Medicine. However faculty members at universities are preferred for training and education.