Önleme stratejileri perspektifinden madde kullanımı ve okul temelli örnek bir uygulama: Yaşam becerileri eğitim programı

Abstract

Tüm dünyada olduğu gibi madde kullanım probleminin ülkemiz açısından da son yıllarda medyada yer alması ve yapılan araştırmalarla ciddi bir problem olarak nitelendirilmekte olduğu ifade edilmektedir. Bu kapsamda madde kullanım problemi ülkeler arasında bir gençlik problemi olarak algılanmakta ve sosyal bir bakış açısıyla çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Bu çerçevede ergenlik dönemi madde kullanımı için risk taşıyan bir dönemdir. Bu dönemde içinde bulunulan ortam, çevresel etkenler, aile ve arkadaş özelliklerinin madde kullanımını belirleyebilecek etkenler olabileceği ileri sürülmektedir. Bu nedenle madde kullanım riskine etki eden faktörlerin ortaya konması madde kullanımının önlenmesine yönelik çalışmaların temelini oluşturur. Bu çalışma ile dünyada ve ülke genelinde yapılan çalışmalar derlenmiş, madde kullanım riskini açıklamadaki ortaya konan teoriler uluslar arası boyuttaki çalışmalarıyla belirtilmiş ve madde kullanım problemi önleme kavramı çerçevesinde incelenerek veriler ışığında tartışılmıştır. Bu tartışma sonucunda da birincil ya da evrensel bir önleme modeli ortaya konulmaya çalışılmıştır.Madde kullanımının beraberinde getirdiği bireysel, toplumsal ve psikolojik sorunları azaltmak ya da ortaya çıkmasını önlemek için madde kullanımına başlamada risk teşkil eden faktörlerin bilinmesi, risk grubunun tespit edilmesi önemlidir. Koruyucu faktörleri destekleyen önleme çalışmalarının yapılması ise bu amaca hizmet edecek en önemli çalışmalardır. Madde kullanımını önlemek, kullanım söz konusu ise madde kullanımını azaltmak ve/veya bağımlılığa geçişi engellemek ve beraberinde getirdiği zararları minimum düzeye indirmek amaçlanmaktadır.Okul temelli madde kullanımını önleme programları madde kullanımını önlemede en etkili çalışmalar olarak değerlendirilmektedir. Ancak yapılacak olan çalışmaların amaçlarına ne kadar ulaştığının belirlenmesi, etkililik düzeylerinin değerlendirilmesi en az uygulamalar kadar önem arz etmektedir.Bu araştırmada, Bağımlılığa Karşı Yaşam Becerileri Eğitim Programı'nın İstanbul ilinde ortaöğretim kurumlarında uygulanan okul temelli madde kullanımını önleme programlarının bilgi ve beceri düzeylerine etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, ele alınan programların öğrencilerin madde ve madde bağımlılığı hakkındaki bilgi düzeylerinin arttığı; öğrencilerin yanlış inanışlarının azaldığı ve yaşam becerilerinde artış olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin madde kullanım sıklığı ve madde kullanım eğilimlerinde de azalma olduğu gözlenmiştir. Bulgular doğrultusunda, Bağımlılığa Karşı Yaşam Becerileri Eğitim Programı madde kullanımını önlemede değişkenlerin neredeyse tamamının oldukça etkili olduğu saptanmıştır. Araştırma sonucu saptanan ve kanaat getirilen, okul temelli önleme programlarının etkililiğini arttıracak özelliklerin geliştirilecek diğer önleme programları için dikkate alınması, araştırmamızda ele aldığımız programların da yine bu bilgiler çerçevesinde geliştirilmesinin madde kullanımını önlemede istenen en etkili düzeye ulaşmada gerekli olduğu sonucuna varılmıştır.Önleme programı geliştirmede büyük öneme sahip olan bu araştırmada elde edilen veriler değerlendirilerek Bağımlılığa Karşı Yaşam Becerileri Eğitim Programı geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Uygulama değerlendirmeleri ışığında düzenli uygulamaları başlatılmış ve yaygınlaştırılmaktadır.

Substance use is a critical issue for our country like all over world, because it has many adverse consequences on individuals, society and government. Most of the research in this area and media suggest that substance use is a widespread social problem for our country. Substance use is a widespread Social problem, especially for youth in the countries and to prevent youth from using substance, many researches have been done in perspective of society. So, there for the study revealed that adolescence has an impact on youth substance use. Social structure has an impact on youth behavior. Each dimension of their interaction types however has different effects on substance use. The variation relies upon peer influence, family attachment, surrounding youth activities have significant impact on using substance. The study also aims to prevent using substance by demonstrating factors of substance use problem.By the contribution of the research, many research which are done generally in the our country and the world, are organized and the study makes suggestions about how youth substance use can be reduced and what kind of policy and program implementations are more effective in responding to substance use. In particular, the study identifies how drug prevention plays an important role in this problem. The results show primary or universal prevention program.Bring an individual of substance use, social and psychological problems, to reduce or prevent the emergence in the initiation of drug use constitute risk factors known until, it is important to identify risk groups. Protective factors that support the prevention efforts be made to serve this purpose are the most important work. To prevent substance abuse, the use of such substances to reduce the use and / or addiction and to prevent the passage brings aims to minimize the damage.School-based substance abuse prevention programs in preventing drug use is considered as the most effective work. The aim of the work to be done, but how to reach that determination, evaluation of effectiveness is at least as important as practice.In this study, Life Skills Education Program Against Addiction addressed receipt of Istanbul in the high schools implemented in school-based substance abuse prevention programs, knowledge and skill levels, the effect to be identified was to.In line with the findings, discussed the substance of the program, students about substance abuse and increase the knowledge level of the students and the reduction of false belief was found to be increasing their life skills. The incidence of student drug use and drug use also tend to be reduced. Results in line, Life Skills Education Program Against Addiction are substance abuse prevention programs, according to almost all of the variables on the highly effective was found.Research results identified and convictions brought the school-based prevention programs the effectiveness of enhancing features to be developed other prevention programs to be taken into account, our research examines the program again this information in light of developing substance abuse prevention required the most effective level to come to the necessary conclusions could be drawn.All the findings of the study were used to establish the Life Skills Education Program Against Addiction. With the feedback gathered, the program is now being applied in order to reach a wider population.