Yazılı anlatıma ilişkin bir eser: Ahmet Rasim`in İlâveli Hazîne-i Mekâtib Yahud Mükemmel Münşeat adlı eserinin incelenmesi ve metni (s. 1-195)

Abstract

İnsanlar varoluşlarından itibaren birbirleriyle haberleşme ihtiyacı duymuşlardır. Mektup da bu ihtiyaçtan doğmuştur. Başlangıçta iletişim ve haberleşme amacıyla kullanılan mektubun bir edebi tür olarak kullanılması 16. yüzyılı bulmuştur. Türk edebiyatında mektup, önceleri münşeat kitaplarında görülürken Tanzimatla birlikte edebi bir tür olarak kabul görmüştür. Bu dönemden itibaren mektup türünde pek çok eser ortaya konmuştur. Tezimizin amacı da mektup hakkında geniş bir içeriğe sahip olan ve mektubun bütün türleriyle ilgili pek çok örneği içinde barındıran Ahmet Rasim?in ?İlaveli Hazîne-i Mekâtib Yahud Mükemmel Münşeât? adlı eserinin ilk 195 sayfasını incelemek ve günümüzdeki mektup ve mektup türleriyle karşılaştırmaktır.Çalışmamıza Ahmet Rasim?in Osmanlı Türkçesi ile kaleme aldığı bu eserin ilk 195 sayfasını günümüz Türkçesine çevirmekle başlanmış sonra mektubun tarihsel gelişimi ve Türk edebiyatındaki yeri hakkında yapılan araştırmalara yer verilmiştir. Mektup bölümlere ayrıldıktan sonra Türkçe eğitimindeki önemine değinilmiştir. Eser hakkında genel bilgiler verildikten sonra eserin incelenmesine geçilmiştir. Eserin ilk 195 sayfasında özel mektuplar bulunmaktadır. Buradaki özel mektuplar; yılbaşı ve bayram tebrikleri, rütbe, nişan, memuriyet vb gibi tebrikler, taziye mektupları, tesliyet mektupları, teşekkür mektupları, mazeret mektupları, tekdir mektupları-tazir mektupları, tavsiye mektupları, talep mektupları, tezkereler, veda mektupları, tevbih mektupları olarak tespit edilmiştir. Bu türler tek tek viaçıklanmış, güzel yazı ve mektup yazma kuralları verilmiş ve eserdeki mektup türlerinin günümüzde mektup türleriyle karşılaştırılması yapılmıştır. Belge tarama modeli kullanılan araştırmamızda sonuç olarak Tanzimat döneminde mektubun çok fazla türünün bulunduğu fakat gelişen iletişim teknolojisiyle bu türlerin çoğunun kullanılmadığı ve mektubun eski önemini yitirdiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Mektup, Mektup Türleri, Ahmet Rasim

The people have always had the need for communicating since the time they first existed. The letter was born from this need. The letter which was firstly used as a means of communication and contact, started to be used as a literary genre only in 16th century. The letter in Turkish literature was first seen in the periodicals but then started to be accepted as a literary genre together with the Tanzimat Reform era. From this date, many pieces of art have been written in letter form. The aim of our thesis is to make an examination of the first 195 pages of ?İlaveli Hazîne-i Mekâtib Yahud Mükemmel Münşeât? written by Ahmet Rasim and make a comparison with the letters and letter forms today. The study was started with the translation of the first 195 pages of this piece of art of Ahmet Rasim from Ottoman language to Turkish and then the studies which are carried out regarding the historical development and the place of the book in Turkish Literature have been provided within the study. After the letter is divided into sections, its importance in Turkish education has been mentioned.After general information about the book was given, the text was started to be examined. There are private letters in the first 195 pages of the book. The private letters here were determined to be New Year and holiday greetings, rank, civil service greetings, letters of condolence, consolation letters, appreciation letters, letters of apology, judicial letters, letters of reprimand, letters of recommendation, demand letters, licenses, farewell letters, letters of censure and etc. Each of these viiigenres have been explained, the rules for calligraphy and letter writing have been defined and the comparison between these letters within the book and the letters of today was given in the study.In our study in which document scanning model was used, it has been finally recognized that the letter had many genres in Tanzimat Reform era but with the development of technology many of these genres are not being used that much anymore and thus the letter has lost its former importance.Key Words: Letter, Letter Types, Ahmet Rasim.