Çevre vergileri ve Türkiye değerlendirmesi

Abstract

Çevre son yıllarda önemi giderek artan ve dikkat edilmesi gereken bir konu haline gelmiştir. Uzun yıllardan beri çevre sorunlarına duyarsız kalınmış ve gereken önem verilmemiştir. Son yıllarda artan sanayileşme ve insanın çevreye olumsuz müdahalesi sonucu ciddi çevre sorunları ortaya çıkmıştır. Oluşan çevre sorunları ülkeler için yerellikten çıkıp, bütün dünyayı ilgilendiren küresel bir sorun haline gelmiştir. Çevreyi korumak, çevre politikalarını uygulamak, çevre yönetimini geliştirmek ve çevre kirliliğine yönelik tedbirler almak ülkelerin çevre konusundaki temel görevlerindendir. Ülkeler bu temel görevi; fiyatların içine gizlenerek bireylerin davranışlarını yönlendirebilmesi nedeniyle çevre vergileri, çevre sorunlarının çözümünde etkin mali araçlarından biri olarak özellikle gelişmiş ülkeler tarafından `yeşil vergi reformları` aracılığıyla vergi sistemlerine dahil edilmiştir. Türkiye'de çevre vergileri bu ülkelerdeki anlamıyla uygulama alanı bulmamakla birlikte, mevcut bazı vergilerin, etkileri bakımından çevresel niteliği bulunmaktadır. Bu vergilerin çevre kalkınma programları ile Türkiye'nin de Avrupa Birliği üye ülkeleri ile entegrasyonu sağlayabilme durumu ve çevre konusunda uzun dönemli planlar yapmak ve uluslararası uygulamalar göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi ve yeniden düzenlenmesi gereği tezin ana tartışma konusunu oluşturmaktadır.

Environment taxes have an important role related to protect environmental futures requiring more attention official rules including especially tax applications in the recent years in Turkey. Environmental problems have been ignored and haven't been given attation for a long time. In the recent years, serious environmental problems have been caused by the growing level of industrialization and human negative impacts on the environment. These problems have gone beyond the borders of the states and have turned into global issues concerning especially developing countries touch with all over the worlds. Protecting the environment, implementing the environmental policies, developing environmental management and taking measures against the environmental pollution are the primary duties of the states. Governments have executed these duties by including the environment tax, which is added to the prices and capable of orienting individuals' behavior; and `Green tax reforms`, which is one of the influential financial tools in the developed countries in their tax systems. Albeit Turkey doesn't have environment taxes in this respect, some taxes have essence of the environment with regard to their effects. The contribution of these taxes to Turkey's EU integrity with the environment development programs, making long term planning concerning the environment and considering international practices in this field together with the need to rearrange them are the core subjects of this study.