Anonim ortaklıklarda imtiyazlı paylar

Abstract

Anonim ortaklıklar; küçük tasarrufların büyük yatırımlara dönüştüğü, bir ülkenin ekonomik düzeninin temel unsurlarından birini oluşturmaktadır. İmtiyazlı paylar, diğer paylara nazaran üstün haklar tanıdığı için kanunda özel olarak düzenlenmiştir. 6762 sayılı TTK'da birkaç maddede sınır gösterilmeden düzenlenmiş olan imtiyazlı paylar doktrinde birçok tartışmalara neden olmuştur. TTK ise imtiyazlı payları daha kapsamlı düzenlemiştir. Ancak TTK, imtiyazlı paylar ile ilgili yeni tartışmalara da sebep olmuştur. Bu nedenlerle tez konumuz `Anonim Ortaklıklarda İmtiyazlı Paylar` olarak seçilmiş ve TTK'da düzenlenen imtiyazlı paylar ile ilgili sorunları dile getirerek uygulamaya ışık tutabilmek amaçlanmıştır. İmtiyaz TTK m.478'de ilk esas sözleşme veya esas sözleşme değişikliği ile kâr payı, oy hakkı, rüçhan hakkı gibi haklarda tanınan üstün bir hak veya kanunda öngörülmemiş yeni bir pay sahipliği hakkı olarak tanımlanmaktadır. Kavram ile ilgili tartışmalar yaşandığı için ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. 6762 sayılı TTK'da imtiyazlı paylar ile ilgili bir sınırlama yapılmamasına karşılık TTK m.479 ile oy hakkındaki imtiyazlara sınırlama getirmiştir. Yine m.478/4 de imtiyazın sınırlandırıldığı haller göze çarpmaktadır. Bir diğer husus TTK m.478/2'deki `kanunda öngörülmeyen yeni bir pay sahipliği hakkı` hükmüdür. Bu düzenleme tamamen yenidir ve TTK m.340 ile birlikte değerlendirildiğinde tartışmalara sebep olmuştur. TTK ile getirilen başka bir yenilik ise `grup imtiyazıdır`. TTK m.360 ile yönetim kurulunda temsil hakkında imtiyaz, belirli bir özelliği haiz pay sahibine ya da azınlığa da tanınabilecektir. Haklı olarak çok fazla tartışılan TTK m.478/4 hükmü başta Anayasa'nın 10.maddesi olmak üzere 35. ve 48.maddelerine aykırı bir düzenlemedir.TTK madde 454'te düzenlenen imtiyazlı pay sahipleri özel kurulunun amacı imtiyazların korunmasıdır. Kurulun bir organ olup olmadığı noktasında tartışmalar yapılmışsa da kanaatimizce İPSÖK özel nitelikte kurulmuş olan yetkileri sınırlı olan bir kuruldur.Anahtar Kelimeler: İmtiyaz, üstünlük, grup imtiyazı, özel kurul.

Joint stock companies in which minor disposals become large-scale investments are essential elements of economy. In these companies where equal shares principal applies, privileged shares are regulated differently in compare to other shares. These privileged shares vaguely regulated in the Commercial Act numbered 6762 gave rise to many disputes both in practice and theory. Commercial Act numbered 6102 regulated privileged shares more thoroughly. However, disputes are ongoing.For these reasons set forward, the topic of this thesis is determined to be `Privileged Shares in Joint Stock Companies` and it is intended to explain and enlighten the problems and disputes rising from the regulations on privileged shares in Commercial Act no. 6102.Privilege is defined as to have a superior right in comparison to which are specified in Law such as in profit, vote, option to call or any other right which is not specified in Law. At this point it is important to define privileged share since it constituted a center of the disputes for the abrogated Commercial Act. The other important issue is the limits of rights provided by the privileged shares. While no limitations in the rights to be provided by privileged shares were acknowledged in Commercial Act no. 6762, Commercial Act no 6102 limits the privileges in voting. Especially the art. 478/4 is might be emphasized in this regard. Another newly adopted regulation, art.478/2, will give rise to many disputes when considered with art.340.Another newly adopted regulation is `group privileges` which is an exception of the rule to `privileges for shares`. Art. 360 of the Act. regulates the privilege in representation in the board of management to shareholders who constitute a category or group or minority.Yet another issue causing debates is the art. 478/4.while message of this regulation is unsatisfactory; it is contradictory to Constitution Art. 10, 35 and 48.At last, privileged shareholders assembly regulated in art. 454 serves to protect the privileges. It must be accepted that this assembly is a qualified board with limited authority while its debated whether it is an organ of the corporation.Keywords: Privilege, superiority, group privilege, privileged shareholders assembly