The first Spanish Ambassador to the sublime porte: Juan de Bouligny and his early activities in İstanbul based on his diary

Abstract

Bu çalışmanın amacı ilk İspanyol elçisi Juan de Bouligny'nin günlüğü üzerinden XVIII. Yüzyıl İspanya-Osmanlı ilişkilerini incelemektir. İspanya devleti tarafından Barış ve Ticaret anlaşması yapmak üzere görevlendirilen Bouligny İstanbul'da yaklaşık üç yıl kalmıştır. Onun İstanbul'da bulunduğu süreçte kaleme aldığı günlüğü süreci İspanyol elçinin perspektifinden görmemizi sağlayacaktır. Bu çalışmada ele alınan problematikler şunlardır: İspanya-Osmanlı devleti arasındaki anlaşma nasıl bir konjonktürde yapılmıştır? Bu anlaşma süreci nasıl yürütülmüştür? İspanyol elçinin İstanbul'da bulunduğu bu süreçte faaliyetleri nelerdir ve diğer elçilerle arasında nasıl bir network vardır? İspanyol elçinin gayreti ve çabasıyla anlaşma süreci başarıyla nihayete ermiştir ancak bu anlaşmanın kısa sürede uygulanması pek mümkün olmamıştır. Fransız ihtilali ile tamamen değişen uluslararası konjonktür, ardından Mısır'ın Fransız deniz kuvvetleri tarafından işgal edilmesi Osmanlı-İspanya ilişkilerinin zedelenmesine neden olmuştur. Ancak bu çalışma günlük merkezinde sadece anlaşma sürecini incelediğinden anlaşma sonrası süreç çalışmanın kapsamına dahil edilmemiştir. Çalışmada, Bouligny'nin notları ve anlatıları üzerinden bütünleyici bir yöntem kullanılarak o dönem Osmanlı-İspyanya ilişkilerinin tam ve doğru bir resmini çizmeye çalışılmıştır. Anlaşmanın Osmanlı diplomasisi ve uluslar arası ilişkiler açısından fonksiyonunun anlaşılması amacıyla ilişkiler ağı ikincil kaynaklarla tamamlanmış ve tashih edilmiştir. İletişim ağı analizi yapılarak İspanyol elçinin diğer elçilerle görüşmeleri incelenmiştir. Ayrıca günlükte anlatılanların hususî yahut genel özellikler taşıyıp taşımadığını görebilmek için Osmanlı devletinin diğer Avrupa devletleri ile anlaşma süreçlerine karşılaştırmalı bir perspektifle bakılmıştır. Bu çalışma ilk İspanyol elçisi ve onun günlüğü üzerine Türkiye'de yapılan ilk çalışmadır. Bu nedenle tezin bu alandaki boşluğu doldurması amaçlanmaktadır. Anahtar Kelimeler: diplomasi, Osmanlı-İspanya ilişkileri, Juan de Bouligny, yabancı elçiler, anlaşma süreci

The purpose of this study is to identify the relationship between Spain and the Ottoman Empire in the eighteenth century, based on the diary of the first Spanish ambassador, Juan de Bouligny. He was appointed by the Spanish court to negotiate Peace and Trade Agreements and he stayed for nearly three years (May, 1779–September 1782) in Constantinople. This fully comprehensive diary allows us to see the agreement process through the lens of Spanish plenipotentiary. The questions this study addresses are: (1) in which conjuncture was the agreement signed between these two great powers, (2) what was the function of this agreement, (3) which procedures were conducted throughout the agreement process, and (4) which networks and operations of the Spanish plenipotentiary took place in Constantinople. With the endeavours of diligent plenipotentiary, the agreement process reached a conclusion, however; the newly changed conjuncture did not allow it to be practiced. The French invasion in Egypt and un-going wars in Europe deteriorated the relations between Spain and the Ottoman Empire. The scope of this study does not include the aftermath of the agreement, as the study mainly focuses on investigating the diary and the agreement process. I used an inductive method regarding Bouligny's statements and notes, and I have revealed a complete and proper picture of the relationship between the two countries. The story arc was supported and completed by secondary sources with the aim of positioning the agreement in Ottoman diplomacy and the international relations of that era. I have examined the peculiarities of the diary by looking at the negotiations with foreign countries in a comparative perspective. This study will shed light on Bouligny's life, and his actions in Constantinople as well as his mission as an envoy. This thesis will contribute to diplomatic studies in international relations in history. Keywords: diplomacy, the relations between Spain and the Ottoman Empire, Juan de Bouligny, foreign ambassadors, peace negotiations