Carl Schmitt`in siyaset ve hukuk kuramında otonomi tezi

Abstract

Alman hukukçu ve siyaset felsefecisi Carl Schmitt'in siyaset felsefesinden yola çıkarak oluşturduğum bu çalışmada onun hukukun otonomisine karşı siyasetin otonomisini savunduğu tezine karşı çıktım. 20. yüzyılın başlarında sosyal bilimlerin, fen bilimlerinin kesinliğine yaklaşabileceği düşüncesi özellikle ekonomi kuramına hakim paradigma idi. Ekonomi kendine has diğer sosyal olgulardan bağımsız kuralları olan kendinden menkul bir bilim sahası olarak görülmeye başlanmıştı. Sosyal gerçekliği (hukuk, siyaset, ahlak, ekonomi vb.) kategorik düşünme biçimi ile ele alan otonomi tezleri yalnızca ekonomi kuramı ile sınırlı kalmamıştı. Kelsen hukuk kuramında 'olan' ve 'olması gereken' arasında kesin bir ayrım yaparak hukuku sosyal gerçeklikten bağımsız bir bilim sahası haline getirmeye çalışıyordu. Schmitt, kendi çağına hâkim bu paradigmayı hem eleştirmiş hem de siyaset kuramı alanında kendi düşüncelerine zemin oluşturmak için kullanmıştır. Bunu yaparken Schmitt literatüründa savunulan genel görüşün aksine hukukun otonomisini külliyen reddetmemiştir. Schmitt, özellikle siyasetin otonomisini savunsa da hukukun otonomisine dair çok farklı bir bakış açısı getirmiştir. Onun çok az değinilen hukuk kuramını, hukuk sahasının otonomisine ve kendine has özelliklerini nasıl sosyal gerçeklikte gösterebileceğine dair fikirler içermektedir. Üzerinde az yoğunlaşılan, normativizmin karşısına 'kararcılığı' koyan hukuk kuramı ile Schmitt, bize özellikle hukukun ontolojik otonomisini nasıl sağlayabileceğimizi gösterir. Hukuk, istisna ile olağanlık arasında karar verebilen bir egemenin varlığıyla ancak sosyal gerçeklikte varlık alanı bulabilir. Bu analiz, hukuk ve siyaset krizlerini neredeyse her on yılda bir yaşayan Türkiye'nin, hukukla olan sorununa da çözüm sunabilecek sonuçlar verebilir.Anahtar Kelimeler: Schmitt, otonomi, siyaset, hukuk, olağanüstü hal

Carl Schmitt, German constitutional law scholar, is generally known by his thesis which defends the autonomy of the political against the autonomy of law, especially Kelsenien understanding of law. In this paper, contrary to the prevailing idea in Schmittian literature, I argue that Schmitt's defend of autonomy of the political paves way for the autonomy of legal sphere as well. Widely accepted interpretation that the concept of the political is dependent on intensification of antagonisms in other spheres of life implies that the political is not autonomous but dependent. Clearly, it contradicts the very main argument of the concept of the political, namely the autonomy thereof. The ambivalence of autonomy from and dependency on other spheres of life begs the question: on what grounds the autonomy of the political would be established? The answer lies in Schmitt's political theory as well as his legal theory. In the first publication of the Concept of the Political, Schmitt attempted, without a doubt, to do pure theory of politics which does not rest upon other domains of life. However, throughout two publication with substantial change, he diverted his theory from autonomy theory to the intensification theory of the political. This fundamental change gives us the insight that he committed to absolute autonomy of the political in the very first place. This insight, when it projected to his legal theory, gives similar results. Schmitt, by distinguishing the exception and the normal similar to the distinction of friend and enemy, gives us a hint about the autonomy of legal sphere. The sovereign decision on the exception, which is by nature a legal decision, leads us significant theoretical outcomes as well for Turkish current political and social state of affairs.Keywords: Schmitt, Autonomy of the Political, Law, Life Sphere, Exception