Üstün ve özel yetenekli öğrencilerin eğitiminde model olan Beyazıt Ford Otosan İlköğretim Okulu üzerine bir araştırma

Abstract

Üstün zekâlı çocukların eğitimi Türkiye'de ilk olarak Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlamış ve günümüze kadar devam etmiştir. Sultan II. Murat tarafından başlatılan Enderun mektepleri, Fatih Sultan Mehmet tarafından yeniden örgütlenerek devlet yöneticisi yetiştirecek üstün bir eğitim kurumu haline getirilmiştir. Osmanlı Devleti'nde medrese dışında en önemli resmi eğitim kurumu Enderun mektebi olmuştur. Böyle bir kurumun varlığının asıl nedeni üstün zekâ ve yetenekli bireyleri yetiştirmek, toplumu idare edecek sağlam yönetici kadroları ve devlet adamları yetiştirmekti. Cumhuriyet tarihimize baktığımızda Osmanlıdan gelen bu muazzam yapılanma uzun bir duraksama döneminden sonra ivmeyi yeniden 1964 yılında Ankara'da açılan ilk Fen Lisesi ile başlayıp, BİLSEM'ler ile üstün yetenekli çocukların eğitiminin tekrar önem kazandığını görmekteyiz.Bu araştırmada; Türkiye'de üstün yetenekli öğrencilere yönelik özel eğitim imkânı sunan İstanbul ili, Fatih ilçesinde ilköğretim düzeyindeki tek resmi devlet okul olan Beyazıt Ford Otosan İlköğretim Okulu üzerinedir. Okulda öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve sosyal gereksinmelerini karşılamak üzere zenginleştirilmiş bir program uygulanmaktadır. Proje çerçevesinde, her yıl iki sınıf oluşturulup, 12 üstün yetenekli, 12 normal zekâ düzeyinde toplam 24 öğrenci alınmaktadır. Okulda yürütülen projenin amacı, üstün yetenekli öğrencileri, normal zekâ bölümü sınırları içinde olan yaşıtlarından tamamen soyutlamadan, onların eğitsel ihtiyaçlarını karşılayacak farklılaştırılmış bir program uygulanmaktadır.20 yıllık meslek hayatımın 17 yılını bu okulda ve 11 yıllık kısmını ise bu öğrenciler ile geçirme şansına sahip oldum. Çalışmada ilk yer alan eğitimciyim. Okulda çok sayıda bilimsel araştırma yapılmıştır. Araştırmamda konuya öğrenci, veli ve öğretmenlerin görüş ve beklentileri hakkında bir çalışma yaparak küçük bir katkı sağlamak istedim.Araştırmada 2012-2013 eğitim öğretim yılı içinde, normal ve üstün olmak üzere 1. ve 2. kademede yer alan öğrenciler, bunların velileri ile okulda görev yapan öğretmenleri kapsamaktadır. Araştırma kapsamında 288 öğrenci, 206 veli ve 33 öğretmen ile tarama yöntemine dayalı, eğitim öğretim faaliyetleri ve okul hakkındaki görüş ve beklentilerine yönelik bir çalışma yapılmış, bu görüş ve beklentiler arasında anlamlı düzeyde fark olup olmadığı araştırılmıştır.Araştırma sonucunda; veli ve öğrenciler arasında okul yönetimi, okulun fiziki ortamı, sosyal, kültürel ve sportif faaliyetler ile öğretmenlerden beklentiler arasında anlamlı farklılar bulunmuştur. Birinci ve ikinci kademe velileri kıyaslanmasında eğitim- öğretim faaliyetleri, okul yönetimi, sosyal, kültürel ve sportif faaliyetler ile velilerin öğretmen ve öğrencilerden beklentileri, birinci kademe velileri lehine anlamlı farklılık göstermiştir. Öğrencilerin bulundukları kademeye göre okul ile ilgili görüşlerinde altı alt boyuttan velilerden beklentiler hariç diğer beş alt boyut arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Öğrencilerin ve veliler özelliklerine göre (üstün yetenekli-normal) kıyaslandığında ise okul ile görüş ve beklentilerinin hiçbir alt boyutunda anlamlı fark bulunmamıştır.

The consept of educating highly intelligent and gifted children in Turkey arised in the period of Ottoman Empire and continued up until now.Enderun schools which have been founded by Sultan II. Murat,organized by Fatih Sultan Mehmet on his time and transformed into a superior school for raising government administrators.Enderun schools was the official schools of Ottoman Empire along with the madrasahs.The aim of institutioalising enderun schools was educating highly intelligent and gifted children and to raise sound administrator staff and government officials which can administer the society. After a long haul, republic era gets its tremendous momentum in education, with the first science high school founded in Ankara in 1964.With BİLSEM educating highly intelligent and gifted children regain its importance again as it is in the Ottoman Empire era.This research examines Beyazıt Ford Otosan Elementary School, a school for highly intelligent and gifted children located in İstanbul,Fatih which is the first and the only official governmental school for highly intelligent and gifted children at elementary level.An intuitive program applied at school to meet the cognitive ,sensual and social needs of the children. According to the project every year 2 classes formed up with 12 highly intelligent and gifted and 12 regular,total 24 students.The aim of the project handled in the school is ,create a regular environment for the highly intelligent and gifted students by combining them with the other students and met their special educational needs witohut isolating them from thier peers.I spent 17 years of my 20 year career in this school which of 11 years with the highly intelligent and gifted children.I was the first instructor in the project.Many scientific research has been done in the school.With my research I treid to contribute the project by studying students,parents and instructors ideas and expectations on this matter. This study has been done with the students,parents and instructors of 2012-2013 academic year 1st and 2nd level students.With the study 288 students,206 parents and 33 instructors questioned for their opinions about the expectations and ideas for the school. Their answers studied to determine if there is a meaningful difference between them.With the study, I found out that both students and their parents have different expectations from school administration, about physical environment of school and also about social, cultural and sports activities that held out at school. Furthermore there are significant differences found out about expectations from the instructors. With a comparison of 1st and 2nd level parents on education activities and events, school administration, social, cultural and sports activities plus about expectations from the instructors, I found a remarkable difference in favor of 1st level parents. According to the levels of the students about the ideas on school there are differences found out on the 5 lower dimensions. According to the type of the students (highly gifted students –normal students) there are no significant differences found out about the ideas and expectations from the school on any lower dimensions.