Moda tasarımı ögeleriyle distopik filmlerde sosyal kimlik analizi vaka çalışması: Açlık Oyunları film serisi

Abstract

Bu araştırmada distopik filmlerde renk, silüet ve dokudan oluşan moda tasarımı ögelerive aksesuarlar ile kimlik inşasının analizi yapılmış, sosyal kimliklerin giyim-kuşamyoluyla ifade ediliş biçimlerinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırmayöntemlerinden fenomenolojik yaklaşımla vaka incelemesi yapılmıştır. Araştırmakapsamında örneklem olarak `Açlık Oyunları` film serisi seçilerek, filmdeki kimlikgrupları, Goffman benlik kuramı çerçevesinde, moda tasarımı ögeleri açısından analizedilmiştir. Film serisinin siber-feodal toplum yapısı tespit edilmiş ve bu bağlamdaserideki toplumun, ayrıcalıklara sahip `Yöneticiler` ve `Capitol halkı` ile sömürülen`Bölgeler` halkı olarak üç sınıfa ayrıldığı görülmüştür. Coğrafi özelliklerine ve zanaatimkanlarına göre ayrılan bölgelerin de kendi içlerinde, birbirlerinden ayrıştıran altkimliklere sahip olduğu tespit edilmiştir. Serinin üçüncü filmine dahil olan `13. Bölge`ise `Panem`' den bağımsızlıkları dolayısıyla, tamamen ayrı tutularak kendi içerisindeincelenmiştir. Daha eşitlikçi bir toplum yapısı çizen `13. Bölge` de tek bir lider vardırve geriye kalan halk arasında sınıfsal bir farklılık gözlenmemiştir. Saldırı içinoluşturulan askeri `Özel Tim` ve `Sağlık Personelleri` bölgedeki alt kimliklerioluşturmaktadır. Tespit edilen tüm bu sosyal kimlik gruplarının, filmlerden giyimstillerini yansıtan ekran görüntüleri alınarak, moda tasarımı ögeleri ve aksesuarkullanımlarına dair analizler tablolaştırılarak verilmiştir. Bu kısımda kimlik gruplarınıngiyim stillerinin, renk, silüet, doku ve aksesuar kullanımı açısından dönemsel etkileri veanlamlarını içeren yorumlamalara da yer verilmiştir. Film serisinde çok farklı toplumsalsınıflar ve yapılar bir arada bulunmaktadır ve filmdeki her birey sınıfını ve kimliğiniişaret eden farklı giyim stilleriyle ekrana gelmiştir. Sonuç olarak moda tasarımıögelerinin distopik sinemada sosyal kimliğin inşasında kullanıldığı tespit edilmiştir.Anahtar kelimeler: moda tasarımı, distopik filmler, kimlik, Açlık Oyunları

The purpose of this study is to analyze identity construction in dystopian films by usingfashion design elements- that consist of color, silhouette and texture- and accessories,and to examine the ways of expression of social identities through clothing styles. Acase study was carried out by qualitative research methods with phenomenologicalapproach. In the scope of the research, `The Hunger Games` film series was selected asa sample, and identity groups in the film were analyzed in terms of Goffman's`Presentation of Self` theory with regards to the fashion design elements. The cyberfeudal social structure of the film series has been identified and in this context, it hasbeen seen that the society in the series is divided into three classes as privileged`Rulers`, `The People of Capitol` and exploited `Districts People`. The districtsseparated according to their geographical characteristics and craft facilities have alsobeen found to have sub-identities that separate them from each other. The `13. District`included in the third film of the series was self-studied due to its independence from`Panem`. In the `13. District` which draws a more egalitarian society, there is only oneleader and the remaining people are equals. The `Task Force` and `Health Personnel`constitute sub-identities in the district. By using the film screenshots that reflect theclothing styles of all of these identified social identity groups, the analysis of the fashiondesign elements and accessories were tabulated. In this section, periodical reflectionsand interpretations of the clothing styles of identity groups are included. In `TheHunger Games` film series, many different social classes and structures coexist, andeach individual in the film is seen on the screen with different clothing styles pointing toher/his class and identity. As a result, it has been determined that fashion designelements are used in the construction of social identity in dystopian cinema.Key words: fashion design, dystopian films, social identity, The Hunger Games