1982 anayasasına göre yürütmenin olağan dönemde kanun hükmünde kararnamelerle ve cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle düzenleme yetkisi

Abstract

1971 yılında 1961 Anayasasına getirilen değişiklikle Türk anayasal düzenine giren kanun hükmünde kararnameler, hem teoride hem de uygulamada yoğun bir şekilde tartışılmıştır. Benzer yoğunluktaki tartışmalar 1982 Anayasası döneminde de sürmüştür. Bu çalışmada 1982 Anayasasının sistematiğine göre yürütmenin olağan düzenleyici işlemleri bağlamında kanun hükmünde kararnameler incelenmiştir. Dolayısıyla olağanüstü hal veya sıkıyönetim dönemlerinde çıkarılan olağanüstü hal kanun hükmünde kararnameleri inceleme kapsamına alınmamıştır. Çalışmanın birinci bölümünde kuvvetler ayrılığı prensibi ile yasama – yürütme fonksiyonlarının özellikleri aktarılmaya çalışılmıştır. Bu bölümde devletin her iki fonksiyonunun niteliği belirlenmeye çalışılmış, yürütmenin düzenleyici işlem yapma yetkisi detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde yürütmenin, kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi ve bu kararnamelerle sahip olduğu düzenleme yetkisi incelenmiştir. Bu bölümde yetki kanunlarının nitelikleri açıklanmış ve yetki kanunlarına dayanılarak çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerin düzenleme alanları tespit edilmeye çalışılmıştır. Tezin son kısmında 6771 sayılı Kanunla getirilen hükümet sisteminde Cumhurbaşkanının, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenleme yetkisi ortaya konmak istenmiştir. Bu amaçla tezin ikinci bölümünde izlenen metotla da paralel şekilde, Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin unsurları incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma konusu dışında kaldığı için olağan dönem kanun hükmünde kararnamelerin ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yargısal denetimi spesifik olarak incelenmemiştir. Bununla birlikte Anayasa Mahkemesi'nin yürütmenin düzenleyici işlem yapma yetkisine ve kanun hükmünde kararnameler rejimine ilişkin çeşitlilik gösteren zengin içtihatları genişçe incelenmiştir.

With the 1971 amendment to 1961 Constitution law-amending decrees, which have been discussed extensively in both in theory and practice since then, were introduced to Turkish constutitonal system. In this study law-amending decrees were analyzed in the context of executive's ordinary regulative acts under 1982 Constitution. Therefore, the law-amending decrees issued during the state of emergency are not included in this study. In the first chapter of the study, the principle of separation of powers and the characteristics of legislative – executive powers are discussed. In this chapter, the characteristics of both legislative and executive powers were explained in detail and, the regulative power of the executive is examined. In the second chapter of the study, the power of the executive to issue law-amending decrees is discussed. The properties of the authorization laws enacted by parliament are explained. Moreover the regulatory areas of the law-amending decrees are analyzed. In the last chapter of the study,the regulative power of the president via presidential decrees is discussed under the Act no. 6771 amending the governmental system. For this purpose, the properties of the presidential decrees are analyzed in the same systematical approach conducted in the second chapter. Judicial review of law-amending decrees and presidential decrees are not discussed in this study. However, vast amount of Constitutional Court's decisions are examined through this study.