A socio-spatial analysis of stadiums in İstanbul (1890-1980)

Abstract

Bu tez Türkiye'deki futbol stadyumlarının, Türkiye'de futbol tarihinin başladığı 1800'lü yılların sonlarından, futbolun dünya genelinde küreselleşmesi ve metalaşmasıyla stadyumların yeni bir değişim dönemiyle yüzleştiği 1980'lere kadar olan dönem içinde yaşadığı dönüşümü analiz etmeye çalışan keşifçi bir teşebbüs yapmayı amaçlamaktadır. Stadyum çalışmalarıyla ilgili bu ön teşebbüsü kolaylaştırması amacıyla, ilk olarak çalışmanın kapsamını sadece Türk futbolunun hegemonik merkezi olan İstanbul'un stadyumları ve hatta bilhassa Türkiye profesyonel futbol ligine ev sahipliği yapan stadyumları olarak daralttım. İkinci olarak, döküman analizi metodu ve Lefebvre'in mekansal üçlemesi üzerine inşa edilen bir teorik bir çerçeve vasıtasıyla, İstanbul stadyumlarının dönüşümünün temel unsurlarına odaklanarak, geniş ve çok katmanlı bir analiz taslağı çıkardım. Bu tez futbolun ve stadyumlarının küresel olarak geçirdiği dönüşümleri, ve Türkiye'nin ve özellikle İstanbul'un geçirdiği sosyal, ekonomik ve politik değişimleriyle ilişkili ön bir kavrayış sunmaktadır.

This thesis aims an exploratory attempt to analyze the transformation of football stadiums in Turkey from late 19th century, when the history of football in Turkey has started, until 1980s, when the stadiums have faced new chapter of transformation through globalization and commodification of football all over the world. To ease this initial attempt on stadiums research, first I scope down the focus only to football stadiums in Istanbul where is the hegemonic home of football in Turkey and in particular to its stadiums hosting first league of professional football in Turkey. Second, I draw broad and multifaceted level of analysis by focusing on key elements of transformation of Istanbul stadiums through a documentary research methodology and a theoretical framework built on Lefebvre's spatial triad. This thesis provides initial insights into the social spatial production of stadiums in Istanbul, associated with transformations of football and its stadiums globally, and social, economic and political shifts of Turkey and particularly of Istanbul.