Reconstructing geographical vision and identity via foreign policy after the end of the cold war: The example of İsmail Cem (1997-2002)

Abstract

Bu çalışma, medeniyet söyleminin dış politika yapımı üzerindeki etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır ve 1997-2002 yılları arasında Dışişleri Bakanı olan ve Soğuk Savaş sonrası Türkiye'deki medeniyet jeopolitiği ve kimlik tartışmalarına önemli katkılar sağlamış olan İsmail Cem'in dış politika eserlerinin kapsamlı içerik analizini yapmaktadır. Bu analiz, aynı anda hem Türkiye'ye dış politikada aktif ve merkezi bir rol biçen hem de değişik milletler ve medeniyetlerle bir arada olabilmeyi mümkün kılan ve yapay sınırları aşan bir medeniyet söylemi kurmanın mümkün olup olmadığı sorusunun cevabını aramaktadır. İsmail Cem'in hangi amaç ve sonuçlarla medeniyet söylemini dış politika uygulamalarını meşrulaştırmak için kullandığını çalışması açısından eleştirel bir çalışmadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın ilk aşaması jeopoliğin ve medeniyet söyleminin ortaya çıkışlarının ve bunların Türkiye'ye uygulanmalarının arka planını eleştirel jeopolitik perpektifinden incelemektedir. İkinci aşamada ise Soğuk Savaşın sona ermesiyle değişen uluslararası konjonktürün Türkiye'nin jeopolitik değerini ve ülkedeki kimlik tartışmalarını nasıl etkilediği İsmail Cem dönemine odaklanılarak incelenmektedir. Cem'in Türkiye'nin kimliğini, ait olduğu medeniyeti ve jeopolitik vizyonunu ne şekilde yeniden tanımladığı detaylı şekilde analiz edilmekte ve kendisinin Türkiye'nin kimliğini ve tarihini nasıl algıladığının onun jeopolitik vizyonu üzerindeki etkisinin üzerinde durulmaktadır.

This thesis seeks to reveal how civilizational discourse influences foreign policy-making and undertakes a comprehensive content analysis of the foreign policy discourse of Ismail Cem, Turkey's foreign minister from 1997 to 2002, who made major contributions to the civilizational geopolitical discourse of Turkey as well as the identity discussions in foreign policy after the end of the Cold War. The thesis attempts to answer the question of whether it is possible to construct civilizational geopolitics that can coexist with pluralities (ethnic groups, nations, or civilizations) by minimizing boundary-producing practices, and, at the same time, by casting an active and `central` role to Turkey in foreign policy. This analysis is a critical examination seeking to reveal how and with what consequences Cem used the civilizational discourse in Turkey in order to justify his foreign policy practices. In accordance with this purpose, the first phase of this study has examined the historical background of the emergence of geopolitics and civilizational discussions and their introduction to Turkey from the perspective of critical geopolitics. In the second phase, the influence of the changing international conjuncture with the end of the Cold War over Turkey's geopolitical value and identity perception have been discussed focusing on Ismail Cem's tenure in office. Cem's redefinition of Turkey's identity, civilizational belonging and geopolitical vision have been deeply evaluated emphasizing the impact of national identity and history over the perception of geopolitical visions.