Diverging career paths and social networks: A cohort of the students with literary talent in the Sahn madrasas in the sixteenth century

Abstract

Bu tezde, 960-962 (1553-1555) yılları arasında Karamani Mehmed Efendi'nin Sahn-ı Seman Medresesi'ndeki edebiyat sınıfında bulunan on öğrencinin kariyerleri incelenmiştir. Bu öğrencilerden Baki, Hoca Sadeddin, Nevi, Remzizade ve Hüsrevzade mevali sınıfına dâhil olurken, Mecdi, Nevi, Valihi, Muhyi, Cami ve Cevri kasabat kadılığına yönelmişlerdir. Bu öğrencilerin kariyerlerindeki farklılaşma, kurdukları mülazemet bağı, tarikat bağı, akrabalık bağı, profesyonel destek bağı, dostluk bağı, edebi bağlar ve dâhil oldukları farklı sosyal ağlarla açıklanmıştır. Bahsedilen bağlar, sosyal ağ analizi yöntemiyle tartışılarak, UCINET programı yardımıyla görselleştirilmiştir. Sahn mezunlarının ilmiye ağına ek olarak, edebiyat ağları, saray ağları ve Sufi ağlarına dâhil olarak, bu ağlarda önemli aktörlere dönüştükleri tespit edilmiştir. Bu dönemde telif edilen alim ve şair biyografileri bu tezin ana kaynaklarını oluşturmaktadır. XVI. yüzyılın ikinci yarısında müstakil bir teşkilata dönüşerek hiyerarşik bir bürokrasiye kavuşan İlmiye sınıfı, bu dönemde karmaşık bir sosyal ağ yapısına sahip olmuştur. Kurumsallaşma döneminde ulema arasındaki ilişkiler giderek önem kazanmış ve ulemanın profesyonel yaşamlarında etkili olmuştur. Sahn mezunları da şiir ve nesirleriyle yüksek edebi Türkçe'nin inşasında önemli bir rol oynamışlardır. Sultanın ve haremin sarayda kalıcı olarak ikamet etmeleri sebebiyle saray ağı gelişmiş, devlet yönetiminde söz sahibi olmuş ve bürokrasiyle rekabete başlamıştır. Bu tezde, bahsi geçen sosyal ağlardaki kamplar ve gruplar tespit edilmiş, İstanbul dışında alternatif çevrelerin varlığına da işaret edilmiştir.

In the present thesis, the careers of ten students in the literature class of Karamani Mehmed Efendi at Sahn-ı Seman Madrasas between 960-962 (1553-1555) were examined. Baki, Hoca Sadeddin, Nevi, Remzizade and Hüsrevzade were included in the mevali (high dignitary) class, while Mecdi, Nevi, Valihi, Muhyi, Cami and Cevri turned to the kasabat kadılık (town judgeship). The main argument of the thesis is that the differentiation of these students in their careers can be explained by social ties they have such as their mülazemet (novitiate status) tie, tarikat (Sufi order) tie, kinship tie, professional support tie, friendship tie and literary tie along with distinct social networks they are involved in. The thesis analyzes these ties using social network analysis method and visualizes them with UCINET software. In addition to the ilmiye (Ottoman learned establishment) network, Sahn graduates engaged in literature networks, palace networks and Sufi networks, and they became important actors in these networks. The biographical dictionaries of scholars and poets compiled in this period are the main sources of this thesis.Crucial to the present study, the complex social network structure of the ilmiye class in the second half of the sixteenth century is marked by being a self-contained organization and a hierarchical bureaucracy. In the period of institutionalization, the relations between ulema have become increasingly important and have been influential in their professional life. Sahn graduates played an important role in the construction of High Literary Turkish with their poems and proses. The palace network developed due to the permanent residence of the sultan and the royal family in the palace, increased its weight in the state administration and began to compete with the bureaucracy. This thesis investigates different camps and groups in the aforementioned social networks and highlight the presence of alternative circles outside of Istanbul.