Ergenler için kapsamlı bilinçli farkındalık deneyimleri envanterinin geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Bu çalışmada Johnson, Burke, Brinkman ve Wade (2016) tarafından geliştirilmiş olan Ergenler İçin Kapsamlı Bilinçli Farkındalık Deneyimleri Envanterinin Türkçe'ye uyarlanması, geçerlik ve güvenirlik analizlerinin yapılması amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi Tekirdağ ili Süleymanpaşa İlçesi ve İstanbul İli Güngören İlçesi'ndeki toplam dört okulun lise hazırlık, 9. sınıf, 10. sınıf, 11. sınıf ve 12. sınıf öğrencisi olan 415 lise öğrencisinden (291 kız, 124 erkek) oluşmuştur. Dilsel eşdeğerliği sağlamak için ikisi iki-dilli, iyi derecede İngilizce bilen 4 kişi tarafından çeviriler yapılmış, envanterin son hali iyi derecede İngilizce bilen, çeviriyi yapan kişilerden farklı 3 akademisyen tarafından şekillendirilmiştir. Verilere uygulanan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda envanterin orijinalinde olduğu gibi sekiz faktörlü yapının iyi uyum gösterdiği görülmüştür. Bu sekiz faktör, İçsel Deneyimin Farkındalığı, Dışsal Deneyimin Farkındalığı, Farkındalıkla Davranma, Kabul ve Yargılamaksızın Yönelim, Merkezsizleşmek ve Tepkisizlik, Deneyime Açık Olma, Düşüncelerin Göreceliliği ve İçgörülü Kavrayıştır. Ölçeğin tüm ölçek için Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı 0.70, alt boyutlar için Cronbach Alpha iç tutarlık katsayıları ise 0.63 ile 0.80 arasında değişmektedir. Düzeltilmiş madde-toplam puan korelasyonlarının 0.20 ile 0.55 arasında olduğu görülmüştür. Ölçüt bağımlı geçerlik kapsamında benzer ve ayırt edici ölçek geçerliğine bakılmıştır. Benzer ölçek geçerliği için Bilinçli Farkındalık Ölçeği (Özyeşil, Arslan, Kesici ve Deniz, 2011); ayırt edici ölçek geçerliği için ise Ergenler İçin Beş Boyutlu İyi Oluş Modeli: EPOCH Ölçeği (Demirci ve Ekşi, 2015) kullanılmıştır. Ölçüt bağımlı geçerlik analizlerinde anlamlı sonuçlar bulunmuştur. Bulgular ilgili literatür kapsamında tartışılıp, ileride yapılacak araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur. Bilinçli farkındalığın etki mekanizmalarını anlamak için alt boyutlarının etkileşiminin incelenmesinin önemli olduğu; araştırmaların çoğunluğunun bilişsel alana yönelik olduğu ve merhamet unsurunun daha çok araştırılmasına ihtiyaç olduğu öneriler kapsamında belirtilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda Ergenler İçin Kapsamlı Bilinçli Farkındalık Deneyimleri Envanterinin Türkçe'ye uyarlanmış formunun bilinçli farkındalığı ergenlerde geçerli ve güvenilir şekilde ölçtüğü bulunmuştur.

This study aimed the adaptation of Comprehensive Inventory of Mindfulness Experiences-Adolescents, developed by Johnson, Burke, Brinkman and Wade (2016) and evaluating its reliability and validity analysis. The sample is constituted of 415 high school students (291 girls, 124 boys) from preparation class, 9th grade, 10th grade,11th grade and 12th grade of four schools from Tekirdağ, Süleymanpaşa province and Istanbul, Güngören province. For providing linguistic equivalence, four advanced level English speaker, two of whom were bilinguals, translated the inventory and then three academicians, different from the translators, put the inventory into the final form. Confirmatory factor analyses confirmed the original eight-factor structure. Those eight factors are Awareness of Internal Experience, Awareness of External Experience, Acting with Awareness, Accepting and Nonjugdemental Orientation, Decentering and Nonreactivity, Openness to Experience, Relativity of Thouhghts and Insightful Understanding. Cronbach alpha coefficient for the overall scale is 0.70 and the coefficients differ from 0.63 to 0.80 for the dimensions. Corrected item-total correlations are found to be between 0.20 and 0.55. The convergent and divergent validity was examined by using The Mindful Attention Awareness Scale (Özyeşil, Arslan, Kesici ve Deniz, 2011) and The EPOCH Measure of Adolescent Well-Being (Demirci ve Ekşi, 2015) and statistically significant relations are found. The results are discussed according to the relevant literature and suggestions for the future research are proposed. The importance of evaluating the relationship between different factors of mindfulness for understanding the effect mechanisms; the need for focusing on compassion theme in mindfulness studies considering the majority's cognitive emphasis, are stated in terms of suggestions. The study showed that the Turkish adaptation of The Comprehensive Inventory of Mindfulness Experiences-Adolescents is a reliable and valid scale for measuring mindfulness in adolescents.