İmam hatip lisesi bünyesindeki imam hatip ortaokullarıyla müstakil imam hatip ortaokullardaki örgüt kültürünün incelenmesi

Abstract

Araştırmanın amacı İmam hatip lisesi bünyesindeki imam hatip ortaokullarıyla müstakil imam hatip ortaokullarındaki örgüt kültürünün nasıl farklılaştığının incelenmesidir. Bu bağlamda nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birleşiminden oluşan karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Tuzla, Pendik, Kadıköy , Ataşehir ve Üsküdar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı resmi imam hatip ortaokullarında çalışan öğretmenler oluşturmaktadır. Bu evren içinden seçkisiz örneklem alma yolu ile belirlenen toplam 298 öğretmen örneklemi oluşturmuştur. Örneklem grubundaki öğretmenlerden veri toplamak amacıyla kişisel bilgi formu, Örgüt Kültürü Ölçeği ile nitel araştırma anket soruları kullanılmıştır. Ölçeklerden elde edilen veriler kodlanarak bilgisayar ortamında SPSS paket programı yardımıyla çözümlenmiştir. Ölçeğin birinci bölümüyle ilgili verilere ilişkin frekans ve yüzde dağılımı alınmış, öğretmenlerin tutumlarının ve algılamalarının belirlenmesine yönelik olarak aritmetik ortalama ve standart sapma, tutumlar arasında farklılığı ortaya koyabilmek için ikili karşılaştırmalarda dağılım normal olduğundan `t` testi ikiden fazla değişken gruplarının karşılaştırılmasında tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Farklılığın anlamlı bulunması durumunda Scheffe (Çoklu Karşılaştırma) testi uygulanmıştır.Araştırma sonucunda elde edilen bulgular şunlardır:Örneklem grubunu oluşturan öğretmenlere uygulanan okul kültürü ölçeği puanlarının cinsiyet, branş, çalıştıkları okulun şekli ve kıdem değişkenine göre toplam ölçek ile hiçbir alt boyutta anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Yaş değişkenine göre ise grupların aritmetik ortalamaları arasında bilgi akışı alt boyutunda anlamlı bir farklılık bulunurken toplam ölçek ile diğer alt boyutlarda anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Öğretmenler görüşmeler sırasında imam hatip kültürü diye niteledikleri imam hatip okullarında olan ortak bir kültürden bahsetmişlerdir. Müstakil imam hatip okullarında yaşanan kültüre ilişkin olarak birçok öğretmen ve yönetici imam hatip ortaokullarının müstakil olması gerektiğini düşünmektedirler. Öğretmen ve yöneticilerden bir kısmı imam hatip ortaokulları ile imam hatip liselerinin birlikte eğitim görmesini önermektedirler. Ancak hepsi kültürel farklılıklar işaret etmiştir. Görüşme yapılan yönetici ve öğretmenler özellikle öğretmenler arası iletişimde kalabalık ve müstakil olmayan okullarda problemler yaşandığına vurgu yapmışlardır. Öğretmenlerin diğer gruplarla iletişime geçmeyecekleri birbirleriyle seviye yarışına girebilecekleri belirtilmiştir. Birlikte eğitim olması birçok okulda mekânsal sıkıntılara yol açmaktadır. Öğretmenler lise öğrencilerinin çoğunlukla olumsuz davranışlar sergileyerek ortaokul öğrencilerine kötü örnek olduğunu düşünmektedirler. Fakat lise öğrencilerinin örnek davranışlarıyla küçükleri etkileyebilecekleri de vurgulanmıştır. Yönetmeliklerin farklı olmasının uygulama zorluklarına yol açtığı ifade edilmiştir. Mevzuat farklılıkları iş yoğunluğuna sebebiyet vermektedir. İş paylaşılması ise alan hakimiyetini zorlamakta ve iletişimi güçleştirmektedir. Disiplin yönünden, belirli gün ve haftaların işlenmesi yönünden, ders seçimi ve ders geçme yönünden farklılıkların okul idaresini zorladığı ifade edilmiştir.

The purpose of this study is to examine how the organizational culture differentiates in religious vocational middle school located in religious vocational high school and seperate religious middle school. In this context, a mixed method consisting of a combination of quantitative and qualitative research methods has been used. The universe of the research is the teachers working in official religious school affiliated to the National Education Directorate of Tuzla, Pendik, Kadıköy, Ataşehir and Üsküdar districts.The sample of the research is composed of a total of 298 teachers who were selected from this universe by using the random sampling method . In order to collect data from the teachers in the sampling group, personal information form, Organizational Culture Scale and qualitative research survey questionnaire were used. The data obtained from the scales was coded and analyzed via SPSS package program in computer environment. The frequency and percentage distribution for the first part of the scale was taken, the arithmetic mean and standard deviation were used to determine the attitudes and perceptions of the teachers. The distribution was normal in paired comparisons; thus, the `t` test was used to determine the difference between teachers' attitudes. One way analysis of variance (ANOVA) was used to compare means of more than two variable groups.The Scheffe (multiple comparison) test was applied when the difference was significant.Findings obtained as a result of the research are : There was no significant difference between the subscales of total scale and the school culture scale scores that was applied to the teachers who constituted the sampling group in terms of the variables such as sex, branch, type of school, and seniority. In terms of age there was a significant difference between the arithmetic means of groups in the information flow subscale. However, there was no significant difference between the total scale and the other subscales. During the interviews, the teachers talked about a common culture in religious vocational schools, which they call imam hatip culture. Many teachers and administrators stated that imam hatip high schools (vocational high school with islamic curriculum) and secondary schools (vocational secondary schools with islamic curriculum) should be seperated in relation to the culture of the seperate imam hatip secondary schools. Some of the teachers and administrators recommend that religious vocational high school and religious vocational secondary school should have training together. However, they all point to cultural differences. The manager and teacher who had interview especially emphasized that there were problems in inter-teacher communication in crowded and non-independent schools. It was stated that teachers are not going to communicate with the other groups and they may get into a level contest. Religious vacational high and secondary schools' having training together causes place problems in many schools. Teachers stated that high school students mostly set a bad example for younger students by exhibiting negative behavior. However, it is also emphasized that high school students can influence young people positively through exemplary behavior. . It is stated that the differences in the regulations lead to implementation difficulties. Differences in legistations cause work intensity. Teachers often think that high school students are a bad example of secondary school students by exhibiting negative behavior. However, it is also emphasized that high school students can influence young people through exemplary behavior. It is stated that the regulations are different, leading to implementation difficulties. Differences in regulations cause work intensity. Sharing work makes communication difficult and controlling domain harder. It is stated that school administration have difficulties in discipline, getting certain days and weeks covered and course selection.