Öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının yordanmasında, okul yöneticilerinin kullandıkları güç mesafesi ve örgütsel adaletin etkisi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının yordanmasında, okul yöneticilerinin kullandıkları güç mesafesi ve örgütsel adaletin etkisini belirleyebilmektir. Araştırmanın evreni 2016-2017 eğitim öğretim yılında, İstanbul ili, Küçükçekmece ilçesinde yer alan 19 mesleki ve teknik anadolu lisesinde görev yapan, 1026 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise Küçükçekmece ilçesinde bulunan, endüstri meslek lisesi, kız meslek lisesi, ticaret meslek lisesi, sağlık meslek lisesi, ayakkabıcılık meslek lisesi ve plastik meslek lisesinden oluşan ve okullardaki öğretmen sayıları dikkate alınarak seçkisiz örnekleme yoluyla 349 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Kişisel Bilgi Formu, Örgütsel Bağlılık Ölçeği, Örgütsel Adalet Ölçeği ve Okuldaki Güç Mesafesi Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin demografik değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için iki değişken ortalamaları arasındaki farkın anlamlılığı için 'Bağımsız Gruplar t-Testi' ve ikiden fazla değişken ortalamaları arasındaki farkın anlamlılığı için ' Tek Yönlü Varyans Analizi' kullanılmıştır. Yordayıcılığı test etmek için regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerinin 'orta', alt boyutlarından olan duygusal, normatif ve devam bağlılığı düzeylerinin de 'orta' düzeyde olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin kurumlarıyla tam bir özdeşim kurma, kurumun vizyonunu benimseme konularında orta düzeyde davranış gösterdikleri söylenebilir. Örgütsel adalet ve okullarda algıladıkları güç mesafesinin 'orta' düzeyde olduğu bulunmuştur. Yöneticilerin adil uygulamaları, ödül ve ceza unsurlarının uygulanışı, yöneticilerinin fikirlere duyarlı olmaları, ortak bir etkileşim halinde bulunma konularında öğretmenlerin algıları orta düzeyde gerçekleşmiştir. Araştırmada örgütsel adalet ve okuldaki güç mesafesinin örgütsel bağlılığa etkisini belirlemek amacıyla yapılan regresyon analizinde, sadece örgütsel adalet boyutunda anlamlı ve orta düzeyde ilişki gösterdiği bulunmuştur. Örgütsel adalet varyansın %37' sini açıklamıştır. Okuldaki güç mesafesi değişkeninin, örgütsel bağlılığın yordanmasında anlamlı bulunamamıştır. Öğretmenlerin kurumlarına bağlılığında örgütsel adaletin etkisi önem taşımaktadır. Yöneticiler tarafından yapılan uygulamaların adilliği, her bireye dağıtım kararlarının eşit uygulanması, şeffaf bir yönetim sergilenmesi öğretmenler için önem taşıdığı söylenebilir. Örgütsel bağlılıkta yönetici olan güç mesafesi, etkileşim, kararlara katılım, fikirlerin alınması, makam gibi unsurların güç unsuru olarak kullanılması öğretmenlerin kurumlarına bağlılıkta etkiye sahip olmadığı söylenebilir.

The main purpose of this research is to determine the influence of school administrators 'power distance and organizational justice in predicting teachers' organizational commitment.The universe of the research has created 1026 teachers working in 19 Professional and Technical Anatolian High Schools in the province of Istanbul and Küçükçekmece in the academic year of 2016-2017. The sample of the research was formed by 349 teachers through unselected sampling taking into consideration the number of teachers in the school from the industrial vocational high school, the vocational high school, the trade vocational high school, the health vocational high school, the shoemaker vocational high school and the plastic vocational high school. As a means of data collection in research; Personal Information Form, Organizational Commitment Scale, Organizational Justice Scale and School Power Scale. 'One-way ANOVA' test was used for the significance of the difference between the two variables averages for the significance of 'Independent Groups t-Test' and for the significance of the difference between the two excessively variable averages in order to determine whether the individuals participating in the research differ in terms of demographic variables. Regression analysis was used to test for predictability. As a result of the research, it was determined that teachers' organizational commitment levels are 'moderate', emotional, normative and continuing commitment levels from sub-dimensions are 'moderate'. It can be said that the teachers have a moderate behavior in terms of establishing a full identification with the institutions and adopting the vision of the institution. Organizational justice and the power distance they perceive in the schools are found to be 'moderate'. Teachers' perceptions were moderate in the areas of fair practices of managers, the application of rewards and penalties, managers being sensitive to ideas, and having a common interaction. Regression analysis was conducted in order to determine the effect of organizational justice and power distances on school organizational commitment in the research. It was found that there was a meaningful and moderate relationship only in terms of organizational justice. Organizational justice explained 37% of variance. The power distance variable in the school was not found significant in the predictions of organizational commitment. The importance of organizational justice in relation to teachers' institutions is important. It can be said that the applications made by the administrators, the equal application of the distribution decisions of each individual, and the demonstration of transparent management are important for the teachers. It can be said that the use of power elements such as power distance, interaction, participation in decisions, taking of ideas, authority as power elements in organizational loyalty are not influential in loyalty to the institutions of teachers.