Sözleşmeli okul modelinin Türkiye`deki eğitimcilerin görüşlerine göre incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye bağlamı dışında başarılı örnekleri bulunan sözleşmeli okul modelinin başarı bileşenlerinin neler olduğunun ortaya çıkarılıp bu bileşenler ışığında hazırlanan problem cümleleri üzerinden Türkiye'deki eğitimcilerin görüşlerinin alınması ve bu sayede konunun Türkiye bağlamında değerlendirilmesidir. Sözleşmeli okul modelinin, Türkiye'deki öğretmenler, okul müdürleri, maarif müfettişleri ve öğretim üyelerinin görüşlerine göre, çoklu bakış açısıyla incelenmesi amacıyla alan yazından elde edilen bilgiler ışığında görüşme soruları hazırlanıp 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılında, farklı uzmanlık alanlarına, akademik ya da mesleki unvanlara, kıdeme sahip ve farklı türdeki kurumlarda görev yapan öğretmenler, okul müdürleri, maarif müfettişleri ve öğretim üyelerinden oluşan toplam 30 kişilik bir çalışma grubu ile araştırmanın nitel boyutu yürütülmüştür. Elde edilen veriler üzerinde NVivo 11 programı yardımıyla içerik analizi yapılmış ve analiz sonucunda 9 tema ortaya çıkmıştır. İhtiyaç Belirlemeye Yönelik Olarak Türkiye'nin Eğitim Sisteminin İncelenmesi teması, diğer temalardan ayrı olarak ele alınmıştır. Bu temanın alt temaları olan Türkiye'deki Eğitim Sistemine İlişkin Problemler ve Türkiye'nin Eğitim Sistemindeki Problemlerine İlişkin Çözüm Önerileri birlikte sentezlenerek sözleşmeli okul modelinin başarı bileşenleriyle ilişkilendirilmiş ve sonuç bölümünde yer verilmiştir. Nitel veri analizinden sonra araştırmacı tarafından hazırlanan anket, 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılında; öğretmenler, okul müdürleri, maarif müfettişleri ve öğretim üyelerinden oluşan toplam 583 kişilik örneklem grubuna uygulanmıştır. Anket ile toplanan veriler, MS Excel programından yararlanılarak analiz edilmiş ve verilere ait frekans, yüzde, ortalama, standart sapma değerlerini kapsayan betimsel istatistiki sonuçlar elde edilmiştir. Araştırmanın problem soruları sonuç bölümünde tek tek cevaplandırılmıştır. Bulgular nitel ve nicel olarak ayrı başlıklarda ele alınmış, her iki boyutun sonuçları harmanlanıp bilimsel çalışmalarla beraber tartışması yapılmıştır. Bu okullların başarı bileşenleri, ortaya çıkan okul seçimi, öğretmen, müfredat ile eğitim ve denetimin nasıl olması gerektiğine ilişkin temalar üzerinden katılımcıların görüşlerine göre açıklanmıştır. Ayrıca avantajlar, sakıncalar, engeller ve öneriler olmak üzere konu çoklu bakış açısıyla incelenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin okul seçimi yapabilme şansının olmasını ve öğretmenlerin müfredatın hazırlanması konusunda daha fazla sorumluluk üstlenmesini destekleyen bulgular ortaya çıkmıştır. Fakat öğretmenin bir okul yönetim kurulu tarafından seçilmesi konusunda özellikle öğretmen olan katılımcılar ağırlıklı olarak olumsuz yönde görüş belirtmişlerdir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, sözleşmeli okul yapısı; sakıncalar, dikkat edilmesi gereken konular ve öneriler göz önünde bulundurularak evrensel değerler çerçevesinde, Milli Eğitim Bakanlığı'nın kazandırılmasını hedeflediği temel beceriler ışığında, milli ve manevi değerlerimize, toprak ve millet bütünlüğümüze zarar verilmesini önleyecek denetimler eşliğinde, ülkesini seven bireyler yetiştirme gayesiyle ve bilime dayalı olarak oluşturulan eğitim içerikleriyle Türkiye için değerlendirilebilir bir model olabilir. Araştırma sonuçları doğrultusunda eğitim politikacılarına ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Alternatif Okul Modeli, Eğitim Politikaları, Eğitim Reformu, Eğitim Sistemleri, Okul Seçimi, Sözleşmeli Okul

The purpose of this research is taking the Turkish educators opinions and evaluating the issue in Turkish context by revealing the success components of the charter schools whose successful examples exist abroad. The interview questions were prepared according to the opinions of Turkish teachers, school principals, education inspectors and university faculty members and the information gained from the related literature. In the 2017-2018 education year, the qualitative part of the study was conducted with the working group of 30 people composed of teachers, school principals, education inspectors and university faculty members who had various area of specializations, academical and professional titles, seniority and work affiliations. The qualitative analysis was done according to the content analysis method with the help of NVivo 11 data analysis program, and thus 9 themes emerged. The theme Investigation of the Turkish Education System to Identify the Necessities was handled apart from the other themes. The sub-themes of this theme which are The Problems About the Turkish Education System and The Suggested Solutions to the Problems of Turkish Education System were synthesized and associated with the success components of the charter school model. These results were placed in the final part of the dissertation. After the qualitative data analysis, the questionnaire which was prepared by the researcher was applied to a sample group of 583 people composed of teachers, school principals, education inspectors and university faculty members. The collected data were analyzed by using MS Excel program and descriptive statistical results such as frequencies, percentages, mean values and standart deviations were obtained. The problem questions of the research were replied one by one in the conclusion section. The findings were organised in different sections and the results of these two dimensions were blended and discussed in line with the scientific studies. The success components of these schools were explained according to the views of the participants based on the emerged themes which are school choice, teacher, curriculum and how education and inspection should be. Additionaly, the issue was tried to be investigated from a multiple perspectives which are advantages, drawbacks, obstacles and suggestions.As a result of this research, the data show us that students should have chance of school choice and teachers should have more responsibilities in preparing the curriculum. However, especially teachers, more than other participants, indicated negative opinions about the role of the school councils in teacher selection process. According to the data collected, the charter school model can be an important model idea for our country taking the drawbacks, important things and suggestions into account, on the basis of the universal values, in the light of the skills that the Ministry aims to bring, in accordance with the inspections that can prevent any harm to our territorial and social integrity, with the aim of enriching the individuals those love their country and with the scientic educational content base. According to results of the research, suggestions were made for both education politicians and researchers.Keywords: Alternative School Model, Charter School, Education Policies, Educational Reform, Education Systems, School Choice