İbnü`l-Kabâkıbî ve Mecma`u`s-Sürûr ve Matla`u`ş-Şümûs ve`l-Büdûr adlı eserinin incelenmesi

Abstract

Kırâat ilminde çok önemli bir yer teşkil eden kırâatler konusu yedili, onlu ve on dörtlü sistem olarak tasnif edilmiştir. Araştırma konumuz olan Mecma'u's-sürûr ve matla'u'ş-şümûs ve'l-büdûr isimli eser on dört kırâat hakkında manzum olarak kaleme alınmış, kırâat literatüründe özellikle şâz kırâatler hususunda kendisine mü-racaat edilen bir kaynak olma vasfını taşımaktadır. Çalışmamızın giriş kısmında kırâatin tanımı, tarihçesi, çeşitleri ve başlangıç-tan Kabâkıbî'nin bulunduğu hicri IX. asra kadar yazılmış olan önemli kırâat kitap-lardan bahsettikten sonra, birinci bölümde müellifin hayatı, ilmî kişiliği, hocaları, talebeleri ve eserleri hakkında detaylı bilgi verilmiştir.İkinci bölümde ise `Kabâkıbiyye` ismiyle de bilinen ve 1510 beyitten oluşan Mecma'u's-sürûr ve matla'u'ş-şümûs ve'l-büdûr isimli eserin tahlili yapılmıştır. Bu tahlil sırasında eserin ismi, muhtevası, kaynakları, teknik yapısı, müellifin kullandığı remizler ve eserde geçen kırâat ıstılahlarının izahı yapılmıştır. Araştırma konumuz olan eser çoğu kırâat içerikli kitaplarda olduğu gibi usul ve ferş olmak üzere iki ana bölümden meydana gelmektedir. Çalışmamızın ağırlıklı kısmını eserin usul kısmına kadar olan kırâat imamları, râvileri ve tarîkleri, kırâate dâir bâzı mevzular ile usul kısmındaki imam ve râvilerin genel olarak uygulamış oldukları kâideler oluşturmaktadır.

The topic of qirâats, with a very significat place in the science of qirâats, has been classified as seven, ten and fourteen qirâats. Majma' al-Surûr wa Maṭla' al-Shams wa al-Budûr, this study focuses on, has the characteristic of being a resource which is poetically penned about the fourteen qirâats and applied particularly for the topic of shâz qirâats in the qirâat literature. After the introduction of this study mentions the definition of qirâat, its history, its kinds, and the important qirâat books, written from the beginning to the ninth century of hijra in which Ibn al-Qabâqibî lived, the first chapter gives detailed information about the author's biography, scientific personality, teachers, students and works.The second one analyses the work titled Majma' al-Surûr wa Maṭla' al-Shams wa al-Budûr which has also been known as `Qabâqibiyya` and composed of 1510 couplets. During this analysis, the title, content, sources, technical structure, abbrevi-ations and qirâat terms of the work are explained. This work is composed of two main sections of uṣul and farsh as in the most qirâat works. The majority of this work consists of the topics of qirâat imams, narrators, ṭariks, some other topics on qirâat which are up to the uṣul section as well as the rules, applied by the imams and narrators in the uṣul section.In the conclusion section, a general evaluation is made about the work.