Eğitim yöneticilerinin ve sınıf öğretmenlerinin kişilik özellikleri ile iş stres düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, eğitim yöneticilerinin ve sınıf öğretmenlerinin kişilik özellikleri ile iş stres düzeyi arasındaki ilişkinin incelemektir. Bu araştırmada eğitim yöneticilerinin ve sınıf öğretmenlerinin kişilik özellikleri ile iş stres düzeyi arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır.Bu çalışmanın evreni; İstanbul'un Avrupa yakasında bulunan devlet okullarında, 2017-2018 eğitim öğretim döneminde görev yapmakta olan sınıf öğretmenleri ve eğitim yöneticilerinden; örneklemi İstanbul ili Küçükçekmece, Bahçelievler ve Bağcılar ilçelerinde görev yapan 300 sınıf öğretmeni ve 100 eğitim yöneticisi oluşturmaktadır.Çalışmada veri toplama aracı olarak `İş Stresi Ölçeği` ve `Sıfatlara Dayalı Kişilik Ölçeği` kullanılmıştır. Bu ölçeklerden elde edilen veriler SPSS programına yüklenmiş ve ortaya çıkan sonuçların ortalamaları hesaplanmıştır. Verilerin incelenmesinde Kolmogorov Simirnov, Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis H testlerinden faydalanılmıştır.Sınıf öğretmenlerinin iş stresi düzeylerinin çok yüksek olmadığı ancak stresli olarak nitelendirebilecek bir düzeyde olduğu görülmüştür. Kadın ve erkek sınıf öğretmenlerinin, iş stresi düzeyleri arasında bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin medeni durum, yaş ve eğitim düzeyleri ile birlikte iş stres düzeylerinin değişmediği, tüm medeni durum, yaş ve eğitim gruplarında iş stresi düzeylerinin benzer olduğu bulunmuştur. Sınıf öğretmenlerin iş stresinin mesleki kıdemlerine göre farklılaşmadığı görülmüştür. Ortalama puanlara bakıldığında, farklı mesleki kıdeme sahip sınıf öğretmenlerinin iş stresi düzeyleri birbirine benzer olduğu görülmektedir.Evli ve bekâr sınıf öğretmenlerinin gelişime açıklık kişilik boyutunun farklılık gösterdiği bulunmuştur. Evli sınıf öğretmenlerinin gelişime açıklık boyut puanları bekâr sınıf öğretmenlerinkinden daha düşüktür. Sınıf öğretmenlerinin mesleki kıdemlerine göre gelişime açıklık ve uyumluluk boyutlarının farklılık gösterdiği; 0-5 ve 6-10 yıldır çalışan öğretmenlerin 11-15 yıldır çalışan sınıf öğretmenlerine göre daha gelişime açık; 6-10 yıldır çalışan öğretmenlerin ise 21-25 yıldır çalışan sınıf öğretmenlerine göre daha uyumlu olduğu bulunmuştur. Sınıf öğretmenlerinin eğitim durumlarına bağlı kişilik boyutlarında bir farklılığın olmadığı görülmüştür.Eğitim yöneticilerinin iş stresi düzeylerinin çok yüksek stresli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Eğitim yöneticilerinin iş stresi düzeyleri cinsiyete, yaş, medeni duruma, mesleki kıdeme, yöneticilikteki kıdeme ve eğitim durumuna göre değişmemektedir. Yapılan korelasyon analiz sonucuna göre eğitim yöneticilerinin ve sınıf öğretmenlerinin kişilik boyutları ile iş stresi puanları arasında ilişki olmadığı saptanmıştır.

This study aims to examine the relationship between personality traits and work stress levels of education principalsand primary school teacher. Relational screening model is utilized in this study in order to reveal the relationship between personality traits and work stress levels of education principalsand primary school teacher.The population of the study consists of education principals and primary school teacher working in public schools on the European side of Istanbul during 2017-2018 academic year, whereas the sample of the study includes 300 primary school teachers and 100 education principals working in Kucukcekmece, Bahcelievler and Bagcilar districts in Istanbul province.In the study, `Work Stress Scale` and `Adjective Based Personality Scale` were used as data collection tools. The data collected using these scales were uploaded to SPSS program and the average of the results was calculated. Kolmogorov Simirnov, Mann-Whitney U test and Kruskal Wallis H test were used to analyze the data.It can be said that the work stress levels of the primary school teacher are not very high, however these levels can be considered stressful. It was deduced that there was no difference between the work stress levels of male and female primary school teacher. It was also concluded that work stress levels of primary school teacher did not differ based on their marital status, age and education levels and that the level of work stress in all primary school teacher with different marital status, age and education levels were similar. Furthermore, it was observed that the work stress levels of primary school teacher did not vary based on their professional seniority. Analyzing the average scores, it is seen that the work stress levels of primary school teacher with different professional seniority are similar.It was also found out that married and single primary school teacher had different personality dimension scores on openness. The scores of married primary school teacher on the dimension of openness to improvement are lower than those of single primary school teacher. It was concluded that professional seniority of primary school teacher affects the dimensions of openness to improvement and compatibility, for teachers working for 0-5 and 6-10 years are more open to improvement than teachers working for 11-15 years and teachers working for 6-10 years are more compatible than teachers working for 21-25 years.It was observed that education levels of primary school teacher did not make a difference in their personality dimensions. It can be concluded that the work stress levels of education principalsare very high. Additionally, the work stress levels of education principals do not change according to gender, age, marital status, professional seniority, seniority in management and education level. According to the results of correlation analysis, there was no correlation between the personality dimensions and job stress scores of the primary school teachers and education principals.