Öğretmenlerin yaşam amacı ve anlamı düzeyleri ve iyi oluşları arasındaki ilişkide öz-duyarlık değişkeninin aracı rolü

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, öğretmenlerin yaşam amacı ve anlamı düzeyleri ile iyi oluşları arasındaki ilişkide özduyarlık alt boyutlarının (özsevecenlik,özyargılama,paylaşımların bilincinde olma, izolasyon, bilinçlilik ve aşırı özdeşleşme) aracı rolünün incelenmesidir. Bununla birlikte, ortaokul ve lise düzeyindeki devlet okullarında görev yapmakta olan öğretmenlerin sahip olduğu bazı sosyodemografik özelliklerin yaşamın amacı ve anlamı, iyi oluş ve özduyarlık üzerindeki etkisinin araştırılması da çalışmanın alt amacıdır. Araştırma İstanbul İli Beylikdüzü ilçesinde bulunan ortaokul ve lise düzeyindeki devlet okullarında görev yapmakta olan çok aşamalı örnekleme tekniğiyle seçilmiş olan 415 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede 2017-2018 eğitim-öğretim yılında İstanbul İli Beylikdüzü ilçesinde bulunan ortaokul ve lise düzeyindeki devlet okullarında görev yapmakta olan 415 [138'i (%30,8) kadın; 287'si (%69,2) erkek] öğretmene ölçek uygulanmıştır. Katılımcılara veri toplamak için Yaşamın Anlam ve Amacı Ölçeği(PPMI), Beş Boyutlu İyi Oluş Modeli Ölçeği (PERMA), Özduyarlık Ölçeği (Self-Compassion Scale) ve sosyodemografik veri formu uygulanmıştır. Araştırmada kullanılan istatistiksel veriler; Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu, Yapısal Eşitlik Modeli (YEM), Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) Tekniği ve post-hoc LSD testi ile analiz edilmiştir.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; öğretmenlerin yaşamda anlam ve amaç ile iyi oluş düzeylerinin anlamlı bir şekilde ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Yapısal eşitlik modeline göre yaşamda anlam ve amaç ile iyi oluş arasındaki ilişkide özduyarlık kısmi aracı rolü bulgulanmıştır. Araştırmada cinsiyet, öğrenim durumu, yaş, mesleki kıdem, çalışılan okul türü, algılanan gelir düzeyi değişkenlerine göre özduyarlığın, medeni durum ve algılanan gelir düzeyi değişkenlerine göre iyi oluşun, çalışılan okul ve algılanan gelir düzeyi değişkenlerine göre ise yaşamda anlam ve amaç düzeylerinin farklılaştığı belirlenmiştir. Sonuç olarak yaşamda anlam ve amaç ile iyi oluş arasındaki ilişkinin bir kısmını özduyarlık (izolasyon ve özsevecenlik alt boyuları) değişkeni açıklamaktadır. Kişilerin yaşamlarındaki anlam ve amaç düzeyinin artması ile psikolojik iyi oluşun arttığı ve bu ilişkide özduyarlığın kısmi aracı rolü olduğu belirlenmiştir.

The main purpose of this study is to investigate the mediating role of subscales of self-compassion on the relations between meaning in life and purpose in life and well-being. In the study, meaning and purpose in life, well-being and self-compassion of teachers have also been analyzed according to the variables of gender, age, type of school they worked at,marital status and perceived level of income. This study was conducted with 415 [138 (%30,8) women; 287 (%69,2) men] middle-school and high school teachers.The Meaning And Purpose in Life Questionnaire, PERMA, Self-Compassion Scale and a Personal Information Form-prepared by researcher, were used for data collection.In order to examine the objectives of the research, ANOVA (One-Way Analysis of Variance), Pearson Product-Moment Correlation and Structural Equation Model were used to analyze the data.As a result of the research, it has been determined that the meaning and purpose in life of teachers differ according to type of school they worked at and perceived level of income, well-being of teachers differ according to marital status and perceived level of income, self-compassion of teachers differ according to gender, age, type of school they worked at,marital status and perceived level of income. In the structural equation model established, it has been observed that self-compassion has a partial mediator role in the relationship between meaning and purpose in life and well-being.