Öğretmenlerin duygusal emek düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmanın amacı devlet ortaokullarında çalışan öğretmenlerin duygusal emek düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışı düzeyleri ve bu iki kavram arasındaki ilişkiyi belirlemektir. İlişkisel tarama modelindeki araştırmanın evrenini İstanbul ili Başakşehir ilçesinde bulunan 1211 ortaokul öğretmeni oluşturmakta olup, araştırmanın örneklemi ise 289 ortaokul öğretmenidir. Çalışmada veri kaynağı olarak kişisel bilgi formu, `Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği` ve `Duygusal Emek Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin duygusal emek düzeyleri ortalamanın üstünde, yükseğe yakın çıkmıştır. Ortaokul öğretmenlerinin duygusal emek alt boyutlarından yüzeysel davranış ile samimi davranışın cinsiyete bağlı anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Duygusal emek alt boyutlarından derinden davranışın sözel branşta farklılık gösterdiği bulunmuştur. Duygusal emeğin medeni durum, mezun olunan son program, mesleki kıdem ve yaşa bağlı anlamlı bir farlılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Örgütsel vatandaşlık davranışı puanları ortalamanın üstünde, yükseğe yakın çıkmıştır. Örgütsel vatandaşlık davranışının alt boyutlarından yardımlaşmanın cinsiyet, branş ve mesleki kıdem değişkenine göre farklılık gösterdiği; yaş, medeni durum, eğitim düzeyi değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Örgütsel vatandaşlık davranışının alt boyutlarından sivil erdemin medeni duruma bağlı olarak anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Örgütsel vatandaşlık davranışının alt boyutlarının mezun olunan son programa bağlı anlamlı bir farklılık göstermediği bulgular arasındadır. Çalışmada öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı düzeyleri ile duygusal emek düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Örgütsel vatandaşlık davranışı alt boyutları ile duygusal emek alt boyutları arasında yardımlaşma ile derinden davranış ve samimi davranış arasında pozitif yönde anlamlı ilişki; centilmenlik ile yüzeysel davranış arasında pozitif yönde anlamlı ilişki; centilmenlik ile samimi davranış arasında negatif yönde anlamlı ilişki; vicdanlılık ile samimi davranış arasında pozitif yönde; sivil erdem ile derinlemesine davranış ve samimi davranış arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca yapılan regresyon analizi sonucunda öğretmenlerin duygusal emek alt boyutlarının düzeylerinin örgütsel vatandaşlık davranışı düzeylerini yordama gücünün %12 olduğu hesaplanmıştır. Öğretmenlerin duygusal emek düzeylerinin ise örgütsel vatandaşlık davranışını yordama gücü %4 olarak hesaplanmıştır

The aim of this study is to determine the levels of teachers emotional labor and organizational citizenship behavior and the relationship between these two concepts in formal secondary schools. The universe of the research in the relational survey model is 1211 secondary school teachers in Basaksehir, Istanbul. The sample of the study is 289 secondary school teachers. Data were collected with `Personal Information Form`, `Organizational Citizenship Behavior Scale` and `Emotional Labor Scale`. In the research, teachers' emotional labor levels were higher than average. It was found that the deeper behavior of emotional labor sub-dimensions differed in verbal branch. It was concluded that emotional labor did not show a significant difference with respect to marital status, recent program graduated, seniority and age. Organizational citizenship behavior scores were higher than average. Also, it was found that there was a significant difference in the subdimensions of altrusizm with age, branch, professional seniority. And the other subdimensions of altrusizm which are age, marital status, education level were not found statistically significant differences. It was found that there was a significant difference between the sub-dimensions of organizational citizenship behavior and civilian virtue according to marital status. Findings show that there is no significant difference between the sub-dimensions of organizational citizenship behavior and the last program graduated. In the study, it was found that there was a positive correlation between the levels of organizational citizenship behavior and emotional labor levels of teachers. The correlation between the sub-dimensions of organizational citizenship behavior and the sub-dimensions of emotional labor was examined. There was a positive correlation between help and deep behavior and sincere behavior. There was a positive correlation between fairness and superficial behavior. A negative relationship was found between gentleman and sincere behavior. A positive correlation was found between conscientiousness and sincere behavior. A significant positive correlation was found between civil virtue and in-depth behavior and sincere behavior. In addition, as a result of the regression analysis, it was calculated that the levels of the teachers' emotional labor sub-dimensions predicted the level of organizational citizenship behavior by 12%. The teachers' emotional labor levels are calculated as 4% in the predictive value of the organizational citizen behavior.