Resmi ortaokullarda balanced scorecard geliştirilmesi ve bir model önerisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, uluslararası geçerliliği olan, yurtdışında birçok eğitim kurumunda kullanılan Balanced Scorecard (BSC) uygulamasının Türkiye'de resmi ortaokullar için geliştirilmesi ve resmi ortaokul yöneticilerine stratejik performans yönetimi konusunda kullanabilecekleri alternatif bir model sunmaktır. Araştırma, eylem araştırması modeline göre desenlenmiştir. Araştırmanın evren ve örneklemini, İstanbul ili Pendik ilçesindeki resmi bir ortaokul oluşturmaktadır. Araştırma boyunca; (1)`Resmi bir ortaokulda, BSC geliştirme sürecinde takip edilmesi gereken aşamalar nelerdir?` (2)`Resmi bir ortaokulda, BSC sistemine ne düzeyde ihtiyaç duyulmaktadır?` (3)`Resmi bir ortaokulda, BSC geliştirme sürecine kimler katılmalıdır?` (4)`Resmi bir ortaokulda, BSC'nin uygulanması/uygulanmaması gereken birimler nelerdir?` (5)`Resmi bir ortaokulun stratejik amaçları arasındaki neden-sonuç ilişkileri nasıl belirlenir?` (6)`Resmi bir ortaokulun stratejik amaçları nasıl ağırlıklandırılarak öncelik sırasına konulur?` sorularına yanıt bulmak veri toplanmıştır. Veri toplama sürecinde, BSC'ye duyulan ihtiyacı belirleme ölçeği, DEMATEL ve AHP formları, anketler, uzman görüşü formları gibi nicel veri toplama araçları ile görüşme, araştırmacı günlüğü ve doküman incelemesi gibi nitel veri toplama araçları kullanılmıştır. Araştırmada, 2 aşama ve toplam 16 basamaktan oluşan BSC geliştirme aşamaları takip edilerek, resmi bir ortaokul için kurumsal BSC geliştirilmiştir. Okulun strateji haritası oluşturularak, stratejik amaçları arasındaki neden sonuç ilişkileri gösterilmiştir. Stratejik amaçlar ağırlıklandırılarak öncelik sırasına konmuş ve böylece öz değerlendirme çalışmaları yapılmasına imkan tanınmıştır.

The purpose of this research, to develop The Balanced Scorecard (BSC) application which is internationally recognized, used in many educational institutions abroad for public secondary schools in Turkey and to provide an alternative model to the secondary school administrators that can be used in strategic performance management. The research is designed according to the action research model. The universe and the sample of the study consisted of a public secondary school in Pendik, Istanbul. During the research; (1) `What are the steps to be followed in the BSC development process in a public secondary school?` (2)To what extent is there a need for a BSC system in a public secondary school? (3)''Who should participate in the BSC development process in a public secondary school?` (4)''What are the units that should be implemented / not to be implemented in a public secondary school?'' (5)''How to determine the cause-effect relationships between the strategic objectives of a public secondary school?'' (6)` How the strategic objectives of a public secondary school are weighted and prioritized?` are the questions that gathered data to find answres. In the data collection process, quantitative data collection tools such as the need assessment scale for BSC, DEMATEL and AHP forms, surveys, expert opinion forms and qualitative data collection tools such as interview, researcher diary and document review were used. In the study, BSC development stages which consisted of 2 stages and 16 steps in total, were followed and an institutional BSC was developed for a public secondary school. Causal relations between the strategic objectives of the school have been established by forming a strategy map. Strategic objectives were weighted and prioritized and thus self-evaluation studies were made possible.Key Words: Balanced Scorecard, strategic planning, strategic management, enterprise performance management