Gümrük vergi ve ceza uyuşmazlıklarının idari ve adli çözüm yolları

Abstract

Gümrük vergileri, ticari eşyanın Ülkemize ithali üzerinden peşin alınan, ekonomik mali ve sosyal fonksiyonları olan ve ekonomi politikası ile dış ticaret aracı olan vergi çeşididir. Ayrıca tarihte bilinen en eski vergilerdendir. Dış ticaretin serbestleşmesi ile ilgili gelişme ve değişmeler gümrük konusu ile dış ticaret önlemlerini daha da karmaşık hale getirmiştir. Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye arasında 1995'de Gümrük Birliği Anlaşması imzalanmıştır. Bu anlaşma sonrasında 1999'dan itibaren tam üyelik için uzun soluklu bir süreç başlamıştır. Bu doğrultuda Dünya Gümrük Örgütü çalışmaları ve AB normları ile uyumlu düzenlemeler yapılmış ve bu kapsamda 4458 sayılı Gümrük Kanunu da yapılan değişiklikler ile AB mevzuatına uyum sağlanmaya çalışılmış ve Gümrük Vergilerinin usul ve uygulamaları bu kanun ile düzenlenmiştir. Dış ticaretin her geçen gün artması, dış ticarete konu mal çeşitliliğinin çoğalması, dolayısıyla artan bu mal çeşitliliğine uygulanacak gümrük vergilerindeki uygulamalar nedeni ile gümrük işlemleri ve gümrük vergilerinin uygulamasında sorunlar yaşanmaya başlanmıştır. Gümrük vergilerinden kaynaklı sorunların idari ve akabinde adli sürece intikali halinde, sorunun çözümüne yönelik nasıl bir yol ve usul izleneceği bu tezimizin ana konusunu oluşturmaktadır. Çalışmamız beş bölümden meydana gelmiş olup, giriş ve amaç başlıklı ilk bölümde çalışmanın mahiyeti ve amacı ve içeriği ile ilgili bilgi verilirken, ikinci bölümde genel anlamda gümrük vergisinin amacı konusu, tanımı üzerinde durulmuş; vergi türleri, vergi yükümlüğü, yükümlülüğün ortaya çıkma nedenleri, vergilerin ödenmesi ve iadesi ile ilgili bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde 4458 Sayılı Gümrük Kanunu ve bu kanun çerçevesinde Gümrük Vergisi Suçları Ve bu Suçlara Uygulanan cezalar ele alınmış, çalışmanın dördüncü bölümünde ise yaşanan uyuşmazlıklarda başvurulan ilk merci olan gümrük bölge müdürlüğü idarelerindeki çözüm süreci ele alınmış olup bu kapsamda yaşanan uyuşmazlıklar ve bu uyuşmazlıklar için idari çözüm yolları olan uzlaşma, itiraz ve bunların zamanaşımı süreleri üzerinde durulmuştur. Beşinci bölümünde ise gümrük vergi uyuşmazlıklarında ikinci başvuru yolu olan adli aşamadaki çözüm süreci, davanın açılması, duruşma, istinaf, temyiz, kararların sonuçları ele alınmıştır.

Customs duties are the types of taxes that are taken in advance through the importation of trade goods to our country, which have economic, financial and social functions and which are economic policy and foreign trade instrument. It is also one of the oldest taxes known in history. The developments and changes in the liberalization of foreign trade have urther complicated the customs issue and foreign trade measures. Customs Union Agreement was signed in 1996 between the European Union (EU) and Turkey. Following this agreement, a long-term process for full membership began in 1999. In this context, arrangements have been made in accordance with the works of the World Customs Organization and EU norms and in this context, the amendments made in the Customs Law No. 4458 have been tried to be harmonized with the EU legislation and the procedures and practices of the Customs Duties have been regulated by this law. Due to the increasing number of foreign trade, the increase in the variety of goods subject to foreign trade, hence there have been problems in customs procedures and customs procedures and customs duties due to the applications in customs duties to be applied to this increasing variety of goods. In the first part titled introduction and purpose; information is given about the nature, purpose and content of the study. In the second part; the purpose, subject and definition of customs duty in general, the types of tax, the tax liability, the reasons for the emergence of the duty, the payment and refund of the taxes are given. In the fourth part of study, the settlement process in the administration of the customs regional directorate which is the first authority applied in the disputes, is discussed and the disputes experienced in this context and the administrative settlement ways for these disputes reconciliation objection and statue of limitations are discoursed. In the fifth part, the solution process at the judicial stage, opening the case, hearing, appeal, and the results of the decisions, which are the second way of application in customs tax disputes, are discussed.