Kadınların iş hayatında karşılaştıkları cam tavan sendromu üzerine nitel bir araştırma

Abstract

Çalışmanın amacı ülkemizdeki kadın çalışanların kariyerleri boyunca karşılaşmakta oldukları engelleri ve `cam tavan` algılarını incelemek ve cam tavanı aşma stratejilerine ilişkin hizmet sektöründe alt ve üst düzey yönetimlerde bulunan kadın yöneticilerin tecrübelerini analiz etmektir.Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile İstanbul ilinde çalışmakta olan 15 kadın yönetici ile görüşülmüştür. Araştırmanın sonucunda kadın yöneticilerden büyük çoğunluğu ülkemizde kadınların yönetici pozisyonunda az yer almasının nedenini ataerkil toplum yapısına bağlamıştır. Erkek egemen iş hayatında, kadının sorumluluğunun erkekten daha fazla olması ile kadının kendini geri plana atması ulaşılan diğer sonuçlar olarak karşımıza çıkmıştır. Yapılan görüşmelerde kadın yöneticiler ücret ve prim açısından erkek yöneticilerle büyük bir farklılık yaşamadıklarını ancak yükselme ve terfi konusunda olumsuz bakış açısı ve engellerle karşılaştıklarını belirtmişlerdir. Cam tavan sendromu gibi yazılı ve resmi karşılığı olmayan engelleri azaltmak için; kadın ve erkek tüm çalışan ve işverenleri bilinçlendirme, aile içi eğitim programları, çocuklu kadın çalışanlar için; destek programları ve esnek çalışma saatleri, yönetici adayı kadınlar için ise yetkinlik ve güven artırıcı eğitimler önerilmiştir.

The purpose of this study is to examine the barriers and glass ceiling syndrome encountered by women in service organizations in Turkey and to analyze the experiences and coping strategies of female managers in middle and upper management.In this study, semi-structured interviews were conducted with 15 female managers working in Istanbul. The results show that the majority of female managers have attributed the reason for not advancing to higher ranks to the patriarchal social structure. In the interviews, the women managers stated that they did not have a big difference with male managers in terms of wages and bonuses, but they faced negative outlook and obstacles on promotion. Male-dominated business life, higher responsibilities of women, and women's self-perceptions have emerged as the major reasons for being disadvantaged. In order to reduce informal and invisible obstacles such as the glass ceiling syndrome, this study suggests in-house training and awareness programs for both men and women, support programs and flexible working hours for female employees, and training to enhance women's competency and confidence.