İslam ekonomisi yaklaşımıyla KOBİ`lerin üretim ve uluslararası ticaretine yönelik bir model önerisi

Abstract

Finansman ve risk yönetiminde bilgi ve bilginin üretimi bu çalışmanın temel konusudur. Bilgi düzeyi ekonomik birimlerin finansman faaliyetlerindeki kararlarını ve tercihlerini etkilemektedir. Ticaret, yatırım, finansman kararlarıyla ilgili iyi-kötü firma ve kaliteli-kalitesiz ürün ayrımının yapılabilmesi ancak doğru bilginin üretilmesiyle mümkün olur. Doğru bilginin üretilmesinde ise çalışmayı yapan uzmanın değer yargıları belirleyicidir. Faiz temelli ürünler ve bunları sağlayan kurumlar günümüz ekonomilerinde dış finansman konusunda baskın olan yapılardır. Ekonomik faaliyetlerini İslami finans ilkelerine göre gerçekleştirmek isteyen firmalar içinse faiz temelli finansal ürünler ve kurumlar kaçınılması gereken yanlış tercihlerdir. Bu firmaların karşılaştığı en önemli zorluk dış finansman ihtiyaçlarını karşılamak için faydalanabilecekleri finansal ürünlerin genellikle faiz temelli olmasıdır. Bununla ilişkili diğer bir sorun da devletin ekonomik kriz ortamında dış kaynak ihtiyacı olan iyi firmalara doğrudan fon sağlayacak finansal modelin ana akım ekonomik sistemlerde bulunmamasıdır. Mevcut finansal sistemde faiz temelli ürünler ve kurumlar aracılığıyla devlet firmalara dış finansman sağlayabilir. KOBİ'ler üretimin ve istihdamın önemli bir kısmını gerçekleştirir. KOBİ'lerin insan ve finansman kaynaklarına ulaşmakta yaşadıkları zorluklar sebebiyle doğru finansal ürünleri tercih etme konusundaki hatalı kararları veya imkansızlıkları bu firmaların özellikle finansal kriz ortamında iflas etmelerine sebep olur. Dış finansman ihtiyacı için faizli finansal ürünleri kullanmak kısa vadede çözüm sağlamış gibi gözükse bile orta ve uzun vade de hatalı bir karar olduğu anlaşılır. Geçmişte ve günümüzde yaşanan tecrübeler faiz temelli finansal sisteminin olumsuz sonuçlarını özellikle KOBİ'ler için defalarca göstermiştir. Aynı hatanın tekrarlanması durumunda gelecekte de firmaların faizli finansal sistemin yapısından kaynaklanan sorunlar yaşaması kaçınılmazdır. Ekonomik sorunların tekrar yaşanmaması için faizli işlemlerin olmadığı finansal modelin geliştirilmesi gereklidir. Bu çalışmada İslam ekonomisi ilkelerine göre faaliyet gerçekleştirmek ve faiz temelli finansal ürünlerden kaçınmak isteyen firmaların üretimlerini ve uluslararası ticaretlerini gerçekleştirmeleri sağlayacak bir model önerilmekte ve bu modelin nasıl çalışacağı uygulamalı vaka çalışmalarıyla gösterilmektedir.

The basis of this work is information and how to produce and use it for the international trade finance and risk management. The availability and the level of the information are affecting the decisions of the economic units for financing activities. If valid information is produced, it is possible to make a distinction between good- bad company and qualified-unqualified product for the international trading, the investment and the financing decisions. The production and the application process of the valid information will be inevitably influenced by the values of the economist performing the financial works. Interest based financial products and the institutions marketing them are the dominant powers in the contemporary economies. However, the interest based financial products and the institutions are bad choices and should be avoided by the companies who want to conduct their economic activities according to Islamic economic principles. Unfortunately, the main source of the external finance in today's world is the interest based financial products and the institutions. And, this is the biggest problem for the companies preferring to finance the production and the international trade operations according to the principles of Islamic economics. Another issue related to this topic is the absence of the mechanism for the government to provide financial support directly to good companies which are not able to find external funds because of the increased adverse selection problem during the economic crises without the involvement of the interest based products and the institutions. Governments can only finance the companies with the intermediation of the interest based products and the institutions in the current financial system. SMEs (Small and Medium Sized Enterprises) are realizing the important portion of the production and the employment in the economy. Unfortunately, SMEs are facing bankruptcy during the financial crises because of their inability to access the necessary finance and human resources. So, SMEs are not able to make the right decision for finding and for using the proper financial tools due to their inabilities. If SMEs choose to use the interest based financial products it may solve their problems in the short term. However, their financing problems get worse in the middle and in the long run. The past and presents experiences have proven many times that the interest based financial products created negative results especially for SMEs mainly during the economic crises. If the same mistakes happen again, it will be unavoidable for SMEs to face new and intense economic crises in near future due to the inherent problems of the interest based financial system. Hence, it is important to develop a financial method without interest based transactions not to experience the same problems again and again in the future. This work will propose a financial model without interest for the production and for the international trade of SMEs by Islamic economic approach with applied cases.