Üstün zekalı ve özel yetenekli öğrencilerde sosyal duygusal öğrenme becerilerinin yordayıcısı olarak üst bilişsel farkındalık

Abstract

Bu araştırmanın amacı üstün zekalı ve özel yetenekli öğrencilerinin üst bilişsel farkındalık ile sosyal duygusal öğrenme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bir diğer amaç ise sosyal duygusal öğrenme becerilerinin yordanmasında üst bilişsel farkındalığın etkisinin incelenmesidir. Ayrıca bu kavramların bazı demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığının araştırılması da bu çalışmanın alt amaçlarındandır. Araştırma deseni, ilişkisel tarama desenidir. Araştırmanın evrenini 2018-2019 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilinde bulunan Bilim ve Sanat Merkezleri ve üstün zekalı ve özel yetenekli öğrencilere eğitim veren tüm özel/resmi eğitim kurumlarda bulunan üstün zekalı ve yetenekli 6., 7. ve 8. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem grubu ise basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle, 2018- 2019 eğitim öğretim yılında Bahçelievler İTO Bilim ve Sanat Merkezi, Beşiktaş Bilim ve Sanat Merkezi, Üsküdar Çocuk Üniversitesi ve Küçükçekmece Çocuk Üniversitesi'nde eğitimlerine devam eden toplam 367 üstün zekalı ve özel yetenekli ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (Karakelle ve Saraç, 2007), Sosyal Duygusal Öğrenme Becerileri Ölçeği (Kabakçı ve Korkut Owen, 2010) ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır.Öğrencilerin üst bilişsel farkındalık, sosyal duygusal öğrenme becerileri toplam ve alt boyut düzeylerinin cinsiyet, sınıf düzeyi, kardeş sayısı, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, anne baba birliktelik durumu, ders harici ekran süresi, günlük kitap okuma süresi, okul öncesi eğitim alıp almama durumu ve algılanan okul başarı durumu değişkenleri arasındaki farklılıkları ve ilişkileri tespit etmek için `İlişkisiz Grup t Testi` ile `Tek yönlü Varyans Analizi`(ANOVA) analizi yapılmış ve birimler arasındaki farklılıkları tespit etmek için Post Hoc testlerinden yararlanılmıştır. Üst bilişsel farkındalık ve sosyal duygusal öğrenme becerileri arasındaki ilişki Pearson Momentler Korelasyon katsayısı ile analiz edilmiştir. Üst bilişsel farkındalık düzeylerinin sosyal duygusal öğrenme becerilerini ne derece yordadığını belirlemek amacıyla Regresyon analizi yapılmıştır.Araştırma sonucunda üstün zekalı ve özel yetenekli öğrencilerin üst bilişsel farkındalıkları ile sosyal duygusal öğrenme becerileri arasında yüksek düzeyde, anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu görülmektedir. Üst bilişsel farkındalık ile anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, ders harici ekran süresi, günlük kitap okuma süresi ve algılanan okul başarısı değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sosyal duygusal öğrenme becerileri ile anne eğitim düzeyi, ders harici ekran süresi, günlük kitap okuma süresi ve algılanan okul başarısı değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Sosyal duygusal öğrenme becerileri alt boyutlarından iletişim becerileri ile cinsiyet, günlük kitap okuma süresi ve algılanan okul başarısı değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Sosyal duygusal öğrenme becerileri alt boyutlarından problem çözme becerileri ile ders harici ekran süresi, günlük kitap okuma süresi ve algılanan okul başarısı değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sosyal duygusal öğrenme becerisi alt boyutlarından stresle başa çıkma becerileri ile ders harici ekran süresi ve günlük kitap okuma süresi değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Son olarak sosyal duygusal öğrenme becerisi alt boyutu olan kendilik değerini artıran beceriler ile anne baba birliktelik durumu, ders harici ekran süresi, günlük kitap okuma süresi ve algılanan okul başarısı değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Araştırmada elde edilen bulgular alanyazındaki diğer araştırma bulguları ışığında tartışılmış ve araştırma sonuçlarına göre araştırmacılara ve eğitimcilere yönelik öneriler sunulmuştur.

The aim of this study is to determine the relationship between metacognitive awareness and social emotional learning skills of gifted and talented students. Another aim is to determine the effect of metacognitive awareness in predicting social emotional learning skills. In addition, the purpose of this study is to determine whether these concepts differ according to some demographic variables. The research design is a relational screening design. The population of the research consists of the 6th, 7th and 8th grade students in the Science and Art Centers in Istanbul in the 2018-2019 academic year and all private / formal education institutions providing education to gifted and talented students. The sample group consisted of 367 gifted and talented secondary school students attending the Bahçelievler İTO Science and Art Center, Beşiktaş Science and Art Center, Üsküdar Children's University and Küçükçekmece Children's University in the 2018- 2019 academic year by simple random sampling method. Metacognitive Awareness Scale (Karakelle and Saraç, 2007), Social Emotional Learning Skills Scale (Kabakçı and Korkut Owen, 2010) and the Personel Information Form -which was developed by the researcher for the data collection purposes of researcher's study. The data of this study were analysed with Linear Regression, Independent Samples t Test, One Way ANOVA, Post Hoc Tests, Pearson Product-Moment Correlation.As a result of the research, it is seen that there is a high level, meaningful and positive relationship between metacognitive awareness and social emotional learning skills of gifted and talented students. There is a significant relationship between metacognitive awareness and mother education level, father education level, extracurricular screen time, daily book reading time and perceived school achievement variables. There is a significant relationship between social emotional learning skills and mother education level, extracurricular screen time, daily book reading time and perceived school achievement variables.In addition, a significant difference was found between communication skills which is the sub-dimension of social emotional learning skills, and gender, daily book reading time and perceived school achievement variables. There is a significant difference between problem solving skills which is the sub-dimension of social emotional learning skills, and extracurricular screen time, daily book reading time and perceived school achievement variables. There is a significant difference between skills coping with stress which is the sub-dimension of social emotional learning skills, and extracurricular screen time, daily book reading time variables. Finally, a significant relationship was found between increase the self-value skills, which is the sub-dimension of social emotional learning skills and togetherness status of parents, extracurricular screen time, daily book reading time and perceived school achievement variables. The results of the research were discussed together with the other findings in the literature and suggestions were given to researchers and educators.