Okul öncesi öğrencilerinin değer algıları ile annelerinin aile ilişkilerine dair görüşleri üzerine nitel bir araştırma

Abstract

Yapılan çalışmada, okul öncesi eğitim alan çocukların annelerinin aile hayatı ile ilgili görüşleri ve çocuklarının değerlere ilişkin kazanımları arasındaki ilişki nitel veriler doğrultusunda incelenmiştir. Çalışma için 29 anne ve 29 okul öncesi dönemi çocuğun görüşmelerde elde edilen verileri incelenmiştir. Olgu bilimsel yöntemle yürütülen çalışmada, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu içerisinde, annelere, aile hayatı, aile iletişimi, ailede saygı ve sorumluluklara ilişkin sorular yöneltilmiştir. Çocuklara ise, sevgi, saygı, iyilik, sorumluluk değerlerine ilişkin sorular ve örnek olaylar sorulmuştur. Çalışmada, annelerin aile hayatının işlevselliğine ilişkin vermiş olduğu yanıtlar ve demografik değişkenler betimsel istatistiksel yöntemlerle değerlendirilmiştir. Çalışmanın bulguları doğrultusunda, annelerin vermiş olduğu yanıtların çoğunluğunun, ailedeki bireylerin sorumluluklarını yerine getirdiği, duygularını ifade edebildiği, problemleri birlikte çözebildikleri, kuralların esnek olduğu, yardımlaşmanın olduğu görülmektedir. Öte yandan, çocukların ifadeleri doğrultusunda, çoğunluğunun aile üyelerini sevdiğini, saygı duydukları kişilerin ise öğretmenleri ve arkadaşları olduğu sonucu elde edilmiştir. Ayrıca, aileye ilişkin sorumluluk anlayışının, çocuklar için ebeveynlerin yerine getirdiği görevler anlamına geldiği sonucu elde edilmiştir. Çocukların, ailedeki sorumluluklar hakkında görüşlerinin annenin ev işlerini yapması ve babanın çalışması olarak yanıtlardan oluşmaktadır. Ayrıca, çocukların saygı anlayışının ise daha iyi bir insan olmaya yönelik bir gereklilik olduğu ve iyilik değerine ilişkin çocukların yardımseverliğe yönelik yanıtlarının çoğunlukta olduğu görülmektedir. Araştırmada elde edilen sonuçların, çocukların okul öncesi eğitimde değerler eğitiminin aile işlevselliği ile bütünleştiği ve ailedeki işlevselliğin eğitim hayatında ve ailede görmüş oldukları tutum ve davranışları doğru ve sağlıklı bir biçimde içselleştirmelerine olanak sağladığını göstermektedir. İleri çalışmalarla okul öncesi dönem çocuklarında değerler anlayışının kapsamının geliştirilebileceği düşünülmektedir.

In this study, the relationship between the mothers' opinions on the family life and the values of the pre-school children were examined according to the qualitative data. 29 mothers and 29 preschool children participated in the study. As a part of phenomonological methods for the study, semi-structured interview form developed by the researcher, mothers were asked questions about family life, family communication, respect and responsibilities. Additionally, children were asked questions and case studies about love, respect, goodness, responsibility values. In this study, mothers' responses to the functionality of family life and demographic variables were evaluated with descriptive statistical methods. According to the findings of the study, the majority of mothers' responses indicate that the individuals in the family must fulfill their responsibilities, express their feelings, solve problems together, and the rules should be flexible. Also they mentioned that there should be cooperation among family members. On the other hand, in line with the statements of the children, it was concluded that the majority of them loved their family members, and the people they mostly respected were their teachers and friends. In addition, it was concluded that children's responsibility concept for the family was the duties of the parents. It was also seen that children's views on responsibilities in the family were mainly related to their mothers' responsibilities of housework and their fathers' work-related responsibilities. Furthermore, it was seen that meaning of respect for children is a necessity to be a better person. It was determined that the questions asked to the children about the value of goodness included .The results of the study show that children's values in pre-school education integrate with family functionality and enable the functionality of the family and the children to internalize their attitudes and behaviors in their educational life and family in a correct and healthy manner. It is thought that the scope of values understanding in preschool children can be improved with further studies