Öğretmenlerin denetim odakları ile mesleki bağlılıkları arasındaki ilişki

Abstract

Geleceğimizin teminatı olan çocuklarımızın eğitiminde öğretmenlerin rolü çok büyüktür. Eğitimi bir sistem olarak ele aldığımızda bu sistemi uygulayan ve en kritik noktasında görev yapan öğretmenlerdir. Öğretmenler ile ilgili yapılan bu araştırmada öğretmenlerin denetim odakları ile mesleki bağlılıkları arasında bir ilişki olup olmadığını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu amaçla İstanbul ili Kartal ilçesinde devlet okullarının çeşitli kademelerinde görev yapmakta olan 400 öğretmenden anket yoluyla veri toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Blau (2003) tarafından geliştirilen, Kırdök ve Utkan tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan toplam 22 maddeden oluşan Mesleki Bağlılık Ölçeği ve Dağ (1991) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Rotter İç-Dış Kontrol Odağı Ölçeği (RİDKOÖ) kullanılmıştır.Yapılan araştırmada öğretmenlerin denetim odakları ile cinsiyet, yaş, mesleki yıl, görev yapılan okul kademesi ve mezuniyet durumu değişkenleri ile anlamlı farklılık bulunamamıştır. Araştırmada öğretmenlerin duygusal bağlılıkları ile cinsiyetleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken, mesleki bağlılığın diğer alt boyutları ile cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Alternatiflerin sınırlılığı alt boyutu ile yaş değişkeni arasında anlamlı farklılık bulunmazken mesleki bağlılığın diğer tüm alt boyutları ile anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Mesleki bağlılığın birikmiş maliyet ve alternatiflerin sınırlılığı alt boyutları ile öğretmenlerin mezuniyet durumları arasında anlamlı farklılık bulunurken, duygusal bağlılık ve normatif bağlılık alt boyutları ile öğretmenlerin mezuniyet durumları arasında anlamlı farklılık bulunamamıştır. Öğretmenlerin duygusal bağlılık ve alternatiflerin sınırlılığı alt boyutları ile mesleki kıdemleri arasında farklılık gözlemlenirken diğer alt boyutlar ile mesleki kıdem arasında anlamlı farklılık gözlemlenmemiştir. Yine öğretmenlerin mesleki bağlılığının tüm alt boyutları ile görev yapmış oldukları okul kademeleri arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Öğretmenlerin denetim odakları ile duygusal bağlılık, normatif bağlılık, birikmiş maliyetler ve alternatiflerin sınırlılığı alt boyutları arasında anlamlı ilişki bulunmazken, mesleki bağlılık ile denetim odağı arasında düşük düzeyde ve pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur.

Teachers have a great role in the education of our children who are the guarantee of our future. When we consider education as a system, it is the teachers who implement this system and work at the most critical point. In this research, it was aimed to find out whether there is a relationship between teachers' control focus and occupational commitment.For this purpose, data were collected from 400 teachers working in various levels of public schools in Kartal district of Istanbul. As a data collection tool; Blau (2003) developed by Kırdök and Utkan adapted to Turkish consisting of a total of 22 items Occupational Commitment Scale and Dağ (1991) adapted by Turkish Internal and External Locus of Control Scale (RIDKOÖ) was used.In our research, it can be said that teachers are internally supervised. It was determined that the general occupational commitment levels of the teachers were high. When the sub-dimensions of occupational commitment were examined, it was found that the affective commitment and accumulated costs sub-dimensions were high, their normative commitment was very low, and the alternatives were limited. In the study, no significant difference was found between teachers' locus of control and gender, age, professional year, school level and graduation status variables. While there was no significant difference between teachers' affective commitment and gender, there was a significant difference between other sub-dimensions of occupational commitment and gender. While there was no significant difference between the limited of alternatives sub-dimension and age variable, there was a significant difference with all other sub-dimensions of occupational commitment. While there was a significant difference between the accumulated costs of occupational commitment and the limited of alternatives and the graduation status of teachers, there was no significant difference between affective commitment and normative commitment sub-dimensions and teachers' graduation status. While there was a significant difference between teachers' affective commitment and limited of alternatives and their professional seniority, no significant difference was observed between the other sub-dimensions and professional seniority. Also, a significant difference was found between all sub-dimensions of teachers' occupational commitment and their school levels. While there was no significant relationship between teachers' locus of control and affective commitment, normative commitment, accumulated costs and limited of alternatives sub-dimensions, there was a low level and positive relationship between occupational commitment and locus of control.