Okul müdürlerinin kullandıkları güç türleri ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı eğitim kurumu olan okullarda okul müdürlerinin kullandıkları güç türleri ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi olarak belirlenmiştir. Araştırma da nicel araştırma modelleri içerisinde yer alan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul İl Merkezinde bulunan Başakşehir ilçesinde görev yapan ilkokul, ortaokul ve lisede görev yapan 478 öğretmen oluşturmaktadır. Öğretmenlerin katılımı ile gerçekleşen araştırmada verilere ölçek toplama yöntemi ile ulaşılmıştır. Araştırmada Yılmaz ve Altınkurt (2013) tarafından hazırlanan `Örgütsel Güç Kaynakları Ölçeği` ve Sağır ve Oğuz (2012) tarafından hazırlanan `Örgütsel Sinizm` ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler istatistik paket programı ile analiz edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerini ve okul müdürleri tarafından kullanılan güç türlerine ilişkin düzeyleri belirlemek için betimsel istatistiklerden yararlanılmıştır. Örgütsel sinizm ve örgütsel güç türleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için korelasyon analizi kullanılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin sosyo-demografik özellikleri ile örgütsel sinizm ve örgütsel güç türleri arasındaki karşılaştırmalarda ANOVA ve t-Testinden faydalanılmıştır. Araştırma sonucuna göre; öğretmenlerin sinizm algılarının orta düzeyde, örgütsel güç türlerine ilişkin görüşlerinin de yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda öğretmen görüşleri dikkate alındığında okul müdürlerinin kullandığı örgütsel güç türleri sırasıyla yasal güç, uzmanlık gücü, karizmatik güç, ödül gücü ve zorlayıcı güç olarak tespit edilmiştir. Okul müdürlerinin uygulamış olduğu güç türleri ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Örgütsel güç türlerinin alt boyutları ile öğretmenlerin sinizm algıları arasındaki ilişki incelendiğinde yasal güç ve zorlayıcı güç ile örgütsel sinizm arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu, uzmanlık gücü, ödül gücü ve zorlayıcı güç ile örgütsel sinizm arasında negatif (ters) yönde bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin cinsiyetleri, mesleki kıdemleri, eğitim durumları çalıştıkları okul türüne göre anlamlı bir farklılık bulunurken sendika üyelikleri ile örgütsel güç türleri arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin çalıştıkları okul türü ve örgütsel sinizm algıları arasında anlamlı bir farklılığa ulaşılırken cinsiyet, mesleki kıdem, eğitim durumu ve sendika üyelikleri arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda alan yazını incelenerek tartışılmış ve bazı önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Örgüt, Sinizm, Güç, Örgütsel Güç, Eğitim

The aim of this research was determined as to examine the types of power used by school principals in schools that are educational institutions and to determine the perceptions of the teachers' cymbeicality and to examine the relationship between them. Also, relational scanning model in used in this research. The sample of the study is 478 teachers working in elementary schools, secondary schools and high schools in Bahcesehir district located in istanbul city center. In the research conducted with the participation of teachers, the data were obtained by the method of collecting questionnaires. `Organizational Power Resources Scale` and `Organizational Cynicism` scale were used in the research. The data obtained were analyzed by statistical package program. Descriptive statistics were used to determine teachers' levels of organizational cynicism and levels of power used by principals. Correlation analysis was used to determine the relationship between organizational cynicism and organizational power types. In addition, ANOVA and t-Test were used in comparisons between the socio-demographic characteristics of teachers and organizational cynicism and organizational power types. According to the results of the research; teachers' perceptions of cynicism were moderate and their views on organizational power types were also high. At the same time, when teacher opinions are taken into account, the types of organizational power used by school principals have been identified in order of legal power, power of expertise, charismatic power, reward power and coercive power. It was concluded that there was a significant relationship between the types of power applied by school principals and organizational cynicism. When the relationship between the lower dimensions of organizational power sources and the perceptions of cynicism of teachers is examined, there is a positive relationship between legal power and coercive power and organizational cynicism, with specialty strength, reward strength and coercive power there is a negative (reversed) relationship between organizational cynicism. While there was a significant difference in the gender, professional seniority and educational status of the teachers according to the type of school they worked in, it was concluded that there was no significant difference between union membership and organizational power sources. Furthermore, while a significant difference has been reached between the institutions in which the teachers work and the perceptions of organizational cynicism, it has been concluded that there is no significant difference between gender, vocational seniority, educational status and union membership. In accordance with the findings, the field writing was examined and discussed and some suggestions were made.Keywords: Organization, Cynicism, Power, Organizational Power, Training