Öğretmenlerin yaratıcı düşünme eğilimleri ile okul iklimi arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin yaratıcı düşünme eğilimleri ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada betimsel ve ilişkisel tarama yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın evreni 2018-2019 öğretim yılında İstanbul ili Gaziosmanpaşa ilçesinde farklı tür ve kademelerdeki resmi okullarda görev yapan toplam 3350 kadrolu öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise 720 öğretmenden oluşmuştur. Verilerin toplanmasında Özgenel ve Çetin (2016) tarafından geliştirilen `Marmara Yaratıcı Düşünme Eğilimleri Ölçeği` (MYDEÖ), Yılmaz ve Altınkurt (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan `Okullarda Örgütsel İklim Ölçeği` (Hoy ve Tarter, 1997) (OÖİÖ) kullanılmıştır. Öğretmenlerin yaratıcı düşünme eğilimlerinin ve okul iklimi algılarının düzeylerinin belirlenmesine ilişkin olarak puanların aritmetik ortalama ve standart sapmaları hesaplanmıştır. Dağılımların normalliği için Çarpıklık (Kurtosis) ve Basıklık (Skewness) testi uygulanmış ve dağılımın normal çıkması üzerine parametrik analizler kullanılmıştır. Değişkenler arasında ilişkinin belirlenmesinde Pearson Korelasyonu, gruplar arasında anlamlı farklılık olup olmadığını ortaya koyabilmek amacıyla, iki kategorili değişkenler için Bağımsız Gruplar t Testi, ikiden fazla kategorili değişken gruplarının karşılaştırılmasında Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi p<.05 olarak alınmıştır. Farklılığın anlamlı bulunması durumunda tamamlayıcı Post Hoc testlerinden LSD testi uygulanmıştır. Okul ikliminin öğretmenlerin yaratıcı düşünme eğilimlerini yordayıp yordamadığını belirlemek için Basit Regresyon Analizleri kullanılmıştır. Analizler sonucunda öğretmenlerin yaratıcı düşünme eğilimleri yüksek düzeyde bulunmuştur. Öğretmenlerin yaratıcı düşünme eğilimlerinin düzeylerinde cinsiyet ve mesleki kıdem değişkenlerine göre gruplar arasında anlamlı farklılıklar bulunmuş, öğrenim düzeyi ve okul kademesi değişkenlerine göre ise gruplar arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Öğretmenlerin okul iklimi algılarına ilişkin düzeylerinde ise cinsiyet, kıdem ve okul kademesi değişkenlerine göre gruplar arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Öğrenim düzeyi değişkenine göre ise okul ikliminin sadece bir alt boyutunda anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Bununla beraber, öğretmenlerin yaratıcı düşünme eğilimleri ile okul iklimi arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca, okul ikliminin öğretmenlerin yaratıcı düşünme eğilimlerini anlamlı düzeyde yordadığı tespit edilmiştir.

The aim of the study is to examine the relationship between teacher's creative thinking dispositions and school climate. Descriptive and relational screening methods were used in this study. The researcher's universe constitutes a total of 3350 permanent teachers who work in all types and levels of official schools in Gaziosmanpaşa district of Istanbul province in 2018-2019 school year. The sample of our study consist of 720 teachers. `Marmara Creative Thinking Dispositions Scale'' (MCTDS) developed by Özgenel and Çetin (2016) and `The Organizational Climate Description for Elementary Schools` (Hoy & Tarter, 1997) (OCDQ-RE) adapted by Yılmaz and Altınkurt (2013) were used to collect the data. Arithmetic mean and standard deviations of scores were used to determine teacher's creative thinking dispositions and the organizational climate of schools. Pearson's Correlation was used to determine the relationship between the variables and t-Test was used for independent groups when the distribution was normal in binary comparisons and Unidirectional Variance Analysis (ANOVA) was used for comparing two groups of variables. Significance level p <.05 was taken. LSD test was applied from complementary Post Hoc tests if difference was found significant. Simple regression analyzes were used to find out the effect of organizational climate of schools on teacher's creative thinking dispositions. The result of analysis showed that teacher's creative thinking dispositions levels were high. As a result of the analysis, there was significant difference between the groups according to gender and seniority level, but there was not significant difference between the groups according to education level and school type in teacher's creative thinking dispositions level. Also, there was significant difference between the groups according to gender, seniority level and school type in teacher's school climate perceptions. But, according to education level, there was significant difference between the groups in only one sub dimension of teacher's school climate perceptions. In addition to this, a significant relationship was found between teacher's creative thinking dispositions and organizational climate of schools. It has also been found that organizational climate of schools influence teacher's creative thinking dispositions.