Okul öncesi dönem çocuklarının gelişim düzeyleri üzerinde akıllı telefon/tablet kullanım alışkanlıklarının ve buna yönelik anne baba tutumlarının rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi dönem çocuklarının gelişim düzeyleri üzerinde akıllı telefon/tablet kullanım alışkanlıklarının ve bu alışkanlıklara yönelik anne baba tutumlarının rolünü incelemektir. Bu amaçla çalışma kapsamında öncelikle çocuklarda akıllı telefon/tablet kullanım alışkanlıkları ve akıllı telefon/tablet kullanım alışkanlıklarında anne baba tutumlarını ölçen iki farklı ölçme aracı geliştirilmiştir. Ölçek geliştirme çalışmaları için madde havuzu oluşturulduktan ve uzman görüşüne başvurulduktan sonra ilk aşamada 0-6 yaş aralığında çocuğu olan 347 ebeveyn (xyaş=33.09±4.87) ile açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonrasında yine 0-6 yaş aralığında çocuğu olan 253 ebeveyn (xyaş=33.84±5.09) üzerinde doğrulayıcı faktör analizi yapılarak 28 madde ve 3 faktörden oluşan Akıllı Telefon/Tablet Kullanım Alışkanlığı Aile Ölçeği (ATKA) ve 24 madde, 4 faktörden oluşan Akıllı Telefon Tablet Kullanım Alışkanlıklarında Anne Baba Tutumları Ölçeği (ATT) elde edilmiştir. Ölçek geliştirme çalışmalarının ardından okul öncesi dönem çocuklarının gelişim düzeyleri üzerinde akıllı telefon/tablet kullanım alışkanlıklarının ve buna yönelik anne baba tutumlarının rolünü incelemek amacıyla 154 ebeveyne (xyaş=36.16±5.35) ATKA ve ATT ölçekleri uygulanırken, bu ebeveynlerin çocuklarına Denver-2 Gelişimsel Tarama Testi uygulanmıştır. Veri toplama işlemlerinin ardından çocukların gelişim düzeyleri üzerinde akıllı telefon/tablet kullanım alışkanlıklarının ve bu alışkanlıklara yönelik ebeveyn tutumlarının rolünü incelemek için lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda, çocukların gelişim düzeyleri üzerinde akıllı telefon/tablet kullanım alışkanlıkları incelendiğinde, kişisel sosyal gelişim üzerinde kontrol güçlüğü ve işlevsellikte bozulmanın, dil gelişimi üzerinde ise işlevsellikte bozulma ve sosyal izolasyonun rolünün olduğu bulunmuştur. Akıllı telefon tablet kullanımına yönelik ebeveyn tutumları incelendiğinde özellikle oyalama tutumunun kişisel sosyal gelişim, ince motor gelişim ve dil gelişim üzerinde; fayda tutumunun da kişisel sosyal gelişim üzerinde negatif yönlü rolünün olduğu bulunmuştur. Ebeveynlerin bilgi tutumu ise çocukların kaba motor gelişimini olumlu etkilemektedir. Sonuç olarak, çocukların akıllı telefon/tablet kullanım alışkanlıklarının çocukların gelişim düzeyleri üzerinde olumsuz etki yaptığı görülürken, farklı ebeveyn tutumlarının farklı etki yaptığı görülmektedir. Ebeveynlerin oyalama ve fayda tutumları çocukların gelişimini olumsuz etkilerken, bilgi tutumu olumlu etkilemektedir.Anahtar Kelimler: Anne baba tutumları, akıllı telefon/tablet, alışkanlık, gelişim, okul öncesi

The aim of this study is to investigate the role of smartphone / tablet usage habits and parental attitudes on the developmental levels of preschool children. For this purpose, first of all, two different measurement tools have been developed that measure smartphone / tablet usage habits and parental attitudes in smartphone / tablet usage habits. After the item pool was developed for the scale development studies and consulted with expert opinion, exploratory factor analysis was performed with 347 parents (xyear = 33.09 ± 4.87) who had children between 0-6 years in the first stage. After exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis was conducted on 253 parents (xyear = 33.84 ± 5.09) who had children between 0-6 years of age. The Smart Phone / Tablet Usage Habit Family Scale (ATKA), which consisted of 28 items and 3 factors, and 24 items, 4 factors Parental Attitudes Scale (ATT) in the Habits of Smart Phone Tablet Usage was obtained. After the scale development studies, 154 parents (xyear = 36.16 ± 5.35) were administered ATKA and ATT scales to examine the role of smartphone / tablet usage habits and parental attitudes on preschool children's developmental levels, and Denver-2 Developmental Screening Test was applied to their children. After data collection, logistic regression analysis was used to examine the role of smartphone / tablet usage habits and parental attitudes towards children's developmental levels. As a result of the analysis, when the smartphone / tablet usage habits were examined on the developmental levels of children, it was found that difficulty in control and impairment of functionality on personal social development and impairment of functionality and social isolation had a role on language development. When parental attitudes towards smartphone tablet usage are examined, it is observed that distraction attitude is related to personal social development, fine motor development and language development; It was also found that the attitude of profit had a negative role on personal social development. Parents' information attitude positively affects the rough motor development of children. As a result, it is seen that smart phone / tablet usage habits of children have negative effects on the development level of children while different parental attitudes have different effects. Parental distraction and profit attitudes negatively affect the development of children, while attitudes of information positively affect.Keywords: parental attitudes, smart phone / tablet, habit, evolution, pre-school