Ergenlerde problemli internet kullanımı ile empatik eğilim, beden algısı ve akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Teknolojide yaşanan hızlı gelişmeler ile beraber internet insan yaşamında vazgeçilmez bir noktaya gelmiştir. Eğitimden eğlenceye, alışverişten iletişime kadar birçok amaca hizmet eden internet, aşırı ve sık kullanıldığında insan yaşamında çeşitli sorunlara sebep olabilmektedir. Özellikle uzun süreli ve bilinçsiz internet kullanımı, bireyin günlük yaşamında iletişim sorunlarına neden olabilmektedir. Ayrıca günlük yaşamlarında iletişim problemi yaşayan bireylerin bu durum ile baş edebilmek adına daha fazla internet kullanımına yönelebileceği düşünülmektedir. İnternetin insan yaşamı üzerindeki bir başka etkisinin ise içerisinde barındığı bedene yönelik belirli ve kusursuz imajların insanların kendi bedenine yönelik düşüncelerini etkileyebilecek olmasıdır. Ayrıca kendi bedenini kabul etmekte zorlanan, beden memnuniyeti düşük bireylerin sosyal ortamlara girmek istemeyerek internet üzerinden sosyalleşme ihtiyacını karşılayabileceği düşünülmektedir. Son olarak internetin insanların olaylara bakış açılarını, inanç ve değer yargılarını etkileyebileceği ve bunun bir sonucu olarak akılcı olmayan inançlar geliştirebileceği düşünülmektedir. Bu araştırma ile problemli internet kullanımı ile empatik eğilim, beden algısı ve akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmaktadır.Bu araştırma ergenlerde problemli internet kullanımı ile empatik eğilim, beden algısı ve akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişkiyi ele almasından ötürü ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ili Sancaktepe ilçesinde ortaöğretime devam eden 457 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışma grubu 3 ortaöğretim kurumundan uygun örnekleme yoluyla oluşturulmuştur. Çalışma grubuna hızlı ve kolay bir şekilde ulaşılacak olmasından ötürü uygun örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmada veriler, Kişisel Bilgi Formu, Problemli İnternet Kullanım Ölçeği, Empatik Eğilim Ölçeği, Vücut Algısı Ölçeği ve Akılcı Olmayan İnanç Ölçeği-Ergen Formu ile elde edilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 22 programında analiz edilmiştir. Araştırma amacı doğrultusunda Bağımsız Grup T Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), LSD testi, Pearson Çarpım Momentler Korelasyon Katsayısı ve Regresyon Analizi teknikleri kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen sonuçlar bilişsel empati düzeyi ve bireylerin bedenlerine yönelik duyduğu memnuniyetin problemli internet kullanımı üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Elde edilen bu bulguya göre bilişsel empati düzeyi ve beden memnuniyeti azaldıkça problemli internet kullanımı artmaktadır. Araştırmanın başka bir bulgusu ise internet ortamında kendilerini daha rahat ifade eden bireylerin empatik eğilimleri ve beden memnuniyetlerinin azaldığıdır. Ayrıca aşırı internet kullanımının beden algısı üzerinde negatif yönde etkisi olduğu saptanmıştır. Kadınlar erkeklere kıyasla daha fazla internet kullanırken erkekler ise kadınlara göre internette kendilerini daha rahat ifade ettiği bulgulanmıştır. Kadınların bilişsel empati ve duygusal empati düzeyleri erkeklere göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır. Erkeklerin beden memnuniyetinin kadınlardan daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. 18 yaşındaki ergenler bilişsel empati düzeyleri 15, 16, 17 yaş grubundaki ergenlerden anlamlı düzeyde yüksek olduğu sonucu elde edilmiştir. Annesi üniversite veya yüksek lisans mezunu olan ergenlerin empatik eğilim düzeyleri annesi ilkokul, ortaokul ve lise mezunu olan ergenlerden daha düşük olduğu bulgulanmıştır. Araştırmaya katılan ergenlerin akılcı olmayan inanç düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu bulguya göre kadınların akılcı olmayan inançların erkeklerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlar literatür ile karşılaştırılarak tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Problemli internet kullanımı, empatik eğilim, bilişsel empati, duygusal empati, beden algısı, akılcı olmayan inançlar, akılcı inançlar

With the rapid developments in technology, the internet has reached an indispensable point in human life. Excessively and frequently use of the internet, which serves many purposes from education to entertainment, shopping and the communication with people, can be cause of various problems in human life. Especially, long-term and unconscious internet usage may cause communication problems in the daily life of a person. In addition to that who have communication problems in their daily lives may tend to use more internet to deal with this situation. Another effect of using the Internet could be harmful images for the body which is in their life can affect people's thoughts about their own body. In addition, it is thought that a person who have difficulties to interiorizing their own body and who have insufficient shape of body and cannot disapprove of their own body and It provides to meet socializing needs via the internet and those who do not want to join a social circle. In conclusion; the Internet is thought to affect people's view of events, their beliefs and value of judgments, and as a result; they can develop irrational beliefs. This research aims to investigate the relationship between problematic internet use and empathic tendency, body perception and irrational beliefs.In this thesis, relational screening model was used because it deals with the relationship between problematic internet use and empathic tendency, body perception and irrational beliefs in adolescents. This research consists of 457 students who continue secondary education in Sancaktepe district of Istanbul. The working group was formed by appropriate sampling from 3 secondary education institutions. Appropriate sampling method was preferred due to the quick and easy access to the study group. In that study's donnee were obtained by Personal Information Form, Problematic Internet Usage Scale, Empathic Tendency Scale, Body Perception Scale, and Irrational Belief Scale-Adolescent Form. The data which is obtained were analyzed in SPSS 22 program. For the purpose of the research, Independent Samples t-test, One Way Variance Analysis (ANOVA), LSD test, One-Way Anova, LSD test, Pearson Correlation Analysis and Regression Analysis Analysis techniques were used.The results which is obtained from the research shows that the level of cognitive empathy and individual's satisfaction with their bodies are effective on problematic internet use. According to this indication, the problematic internet usage increases as the cognitive empathy level and body satisfaction decrease. Another indication of the study is that the empathic tendencies and body satisfaction of individuals who express themselves more comfortably in the internet environment are reduced. In addition, excessive internet use has been found to have a negative effect on body perceptionand also found that women use the internet more than men and men express themselves more easily than women. Cognitive empathy and emotional empathy levels of women were found to be significantly higher than men. It has been determined that men's body satisfaction is higher than women. 18 year old adolescents were found to have significantly higher cognitive empathy levels than adolescents in the 15, 16, 17 age group. The empathic tendency levels of adolescents whose mothers are university or post graduates are lower than those whose mothers are primary, secondary and high school graduates.It was concluded that the adolescent's levels of irrational beliefs differed significantly by gender. According to this finding; irrational beliefs of women are higher than men. The results are compared and discussed with the literature, and suggestions are provided.Key Words: problematic internet use, empathic tendency, cognitive empathy, emotional empathy, body ımage, irrational belief, rational beliefs