Kuzey Kafkasya bölgesinde Rusya ve Türkiye arasında olası işbirliği: Sert ve yumuşak örneklemler

Abstract

Bu tezde, Soğuk savaşın bitişinden günümüze kadar olan dönemler de Kuzey Kafkasya bağlamında Rusya ve Türkiye arasındaki ilişki ve iş birliği olasılıkları irdelenmektedir. Bu bağlamda, öncelikle bölgenin ve bu coğrafyada bulunan yedi özerk cumhuriyetin genel özellikleri yansıtılmaktadır. Akabinde hem Rusya'nın hem de Türkiye'nin Kuzey Kafkasya'ya yönelik politikaları tarihsel arka plan da dâhil edilerek analiz edilmektedir. Kuzey Kafkasya, Rusya'nın ekonomik olarak geri kalmış, istikrarsız ve çatışmaların yaşandığı bölgelerinin başında gelmektedir. Diğer yandan, Hazar Denizi'ne yakınlığı sebebiyle jeopolitik ve jeostratejik açıdan Rusya için büyük önem taşımaktadır. Türkiye'nin de buradaki bölge halkları ile tarihsel, etnik ve dinsel bağları bulunmaktadır. `Bu bağlar değerlendirilerek ve Rusya'nın da egemenliğine zarar vermeyecek şekilde Rusya-Türkiye-Kuzey Kafkasya arasında nasıl bir iş birliği tesis edilip derinleştirilebilir?` sorusu bu tezin başlıca araştırma sorusudur. Bu çalışma iddia etmektedir ki, her ne kadar riskleri ve ön yargıları da barındırsa da, bölgedeki ekonomik sıkıntılar, aşiretler arasındaki çatışmalar ve Rusya'ya yönelik ayaklanmalar hususunda Türkiye, yakın bağları üzerinden bölgenin gelişmesine katkı sunabilme potansiyeline sahiptir. Burada nirengi noktası Rusya'nın iç işlerine aykırı bir şekilde davranmama hâli ve görüntüsüdür. Temkinli ve aktif bir politika ile bu üç aktör arasında mekik diplomasisi yoluyla farklı bir `kazan-kazan` ilişkisi ortaya konulabilir. Tez bu hususlara odaklanmaktadır.

In this thesis, the relations between Russia and Turkey and possibilities of cooperation are scrutinized on the time range during from end of the Cold War to nowadays. In this context, first of all, the general characteristics of region and the seven autonomous republics which are governing on this territory, are reflected. Subsequently, both Russia's and Turkey's policies to North Caucasus and historical background are analyzed. North Caucasus which is once of territories, is most underdeveloped, unstable, conflict lived. On the other hand, in terms of geopolitics and geostrategic, it is most significant for Russia due to the closeness to Caspian Sea. Turkey has ties with region people on the context of historical, ethnic and religious. `How relations among Russia-Turkey-North Caucasus can be established and deepened evaluating those ties and regarding not to harm Russia's dominance?` is main research question of this thesis. This study asserts that on the titles of the economic issues, conflict among the clans and insurgency against Russia on the region, Turkey has potential to contribute developing of territory. The reference point is status and view of not to interfere against Russia's domestic affairs. Discrete `win-win` relation can be put forward among both three parties through shuttle diplomacy by dignified and active politics.