Med Devleti`nin dış politikası (M.Ö. 700-550)

Abstract

Med Devleti M.Ö. 700-550 yıllar arasında İran dünyasına hâkim olmuş ve zamanla diğer kavimleri de kendi hükümdarlığına altına alarak bir İmparartorluk haline gelmiştir. Med ismi ilk kez Asur kralı III. Salmanassar (M.Ö.859-824) döneminde M.Ö. 836 yılına ait bir çivi yazılı belgede görülmüştür. Med Devleti bilinçli bir dış politika izlemiş ve bu politikasını diğer kavimlerden faydalanarak adım adım güçlendirmiştir. Bu çalışma Med Devleti'nin dış politikasın ana hatlarını ele almaktadır. Bu bağlamda Med Devleti, geniş bir coğrafya üzerinde hâkimiyet kurmuş ve sınırlarını doğuda Baktriya (Bactia)'ya batıda Anadolu'da Kızılırmak'a ve kuzeyde ise Kafkasya'ya, güneyde Basra körfezine kadar genişletmiştir. Med Devleti dış politikasında, Mezopotamya'da Asurlulara karşı her zaman düşman ve yoğun bir politika izlenmiştir. Ancak Asurluların tersine, Medlerin Babillilerle ilişkileri çoğu zaman barışcıl ve karşılıklı yardımlaşma şeklindeydi. Medler başlangıçta Anadolu'da bulunan Urartular ve İskitler ile yumuşak ve karşılık yardımlaşma üzerine ilişkiler geliştirmiş ancak daha sonra onlara saldırıp topraklarını Med Devletine katmıştır. Ayrıca, Lidyalılar ile savaşarak sınırlarını Kızılırmak nehrine kadar genişletmektadır. Bu savaşın sonunda Lidyalıların isteği üzerine savaşa son verilmiş ve tarihe ''Kızılırmak Barışı` veya `Güneş Tutulması Barışı` olarak geçen bir barış antlaşması yapılmıştır. Bu barış Med Devleti yıkılana kadar devam etmiştir. Bununla birlikte, bu dönemde, İrandaki Mannalılar ve Persler ile de siyasî ilişkiler kurulmuştur. Genel olarak bakıldığı zaman, Medlerin dış politikasına hakim olan iki unsur vardı: Askeri güç kullanma ve bilhassa evlilikleri yoluyla gerçekleştirilen anlaşmalar.

The name of Medes is mentioned for the first time in the cuneiform texts in 836 B.C. written by Shalmaneser III, the king of Assyria (859-824 B.C). The Medians state dominated the Iranian world between the years of 700-550 B.C. and in time they became an expansionist by taking the other tribes under their rule. This study deals with the foreign policy of the Median state in general. The Median state pursued a conscious foreign policy and strengthened it by taking advantage of other nations through marriage alliences or war. In this context, the Medes dominated a wide geography and the borders of their country extend to Bactia in the East, to Halys River (Kızılırmak) in the West in Anatolia and to the Caucasus in the North and to the Gulf of Basra in the South. The foreign policy of Median State in Mesopotamia, with Assyrians had always been followed by an intensive (violent) policy. However, compared to Assyrians, the relations of the Median with the Babylonians were peaceful with mutual cooperation. In addition, Medes developed relations with Urartians and Scythians founded in Anatolia. Although their relationships were at first soft and mutual with especially Urartians but later they attacked and destroyed the Urartians. Medes also fought against the Lydians and extended the Median domination to the Kızılırmak (Halys) River. At the end of this war, upon the request of the Lydians, a peace treaty called `Kızılırmak peace` or `Solar eclipse peace` was signed. This situation of peace continued until the collapse of Median State. The Medians were also active in establishing relationships with Mannanians and Persians.