Lojistik sektöründe kurumsal sosyal sorumluluk uygulamaları ve bu uygulamaların müşteri tercihleri üzerindeki etkileri üzerine bir çalışma

Abstract

Bugünün hızlı bir değişim gösteren toplum hayatında iş hayatının, işletmeleriher zamankinden daha çok sorumluluklarla karşı karşıya bıraktığı bir gerçektir. Buanlamda kurumsal sosyal sorumluluk bağlamında kâr amaçlı ya da kâr amaçlıolmayan işletmeler tarafından geliştirilen projeler günümüzde giderek öneminiartırmaktadır. İşletmelerin toplumda tanınmasına katkıda bulunmasına ve imajınıngelişmesine; çalışanların ve müşterilerinin sadakati ve memnuniyetinin artmasınasağladığı yararlar kurumsal sosyal sorumluluk projelerinin işletme hedefleri içindedaha fazla yer almasına yol açmaktadır. Çalışmanın amacı, lojistik işletmelerinkurumsal sosyal sorumluluk projelerinin, müşterilerin tercihleri ve marka imajıüzerindeki etkisini, etkileyip etkilemediğini bulmak ve araştırmaktır. Araştırmada,birincil veri toplama yöntemi olan anket tekniği kullanılmıştır. Anket formunda yeralan ifadeler, ilgili literatürün taranması sonucu, lojistik sektörünün özellikleri gözönüne alınarak geliştirilmiştir.Sonuçlar göstermiştir ki sağduyulu yani gönüllü sosyal sorumluluk projelerimüşteri tercihleri üzerinde etkilidir (β= .127, p= .032 <0.05). Eski kuruluş tarihinesahip işletmeler (1980 öncesi) fiyat ne olursa olsun, KSS projeleri yürütmeyen lojistikişletmelere nazaran bu projeleri yürüten lojistik işletmeleri tercih ederken, bununtersine yeni kurulan işletmeler (2000 yılından günümüze) bu lojistik işletmeleri tercihetmemektedirler. İşletmelerin kuruluş yapılarına göre KSS tercihlerinin nasılfarklılaştığı araştırıldığında ise limited ve anonim işletmeleri fiyat ne olursa olsun,KSS projeleri yürütmeyen lojistik işletmelere nazaran bu projeleri yürüten lojistikişletmeleri tercih ederken, bunun tersine şahıs işletmeleri tercih etmemektedirlersonucuna ulaşılmıştır. Yine, orta ve büyük ölçekli işletmeler fiyat ne olursa olsun,KSS projeleri yürütmeyen lojistik işletmelere nazaran bu projeleri yürüten lojistikişletmeleri tercih ederken, bunun tersine küçük ölçekli işletmeler tercihetmemektedirler. Ki-kare testine göre tüm bu sonuçlar istatistiksel olarak daanlamlıdır (p = 0.000, <0.05).Sonuçlar ışığında verilebilecek en önemli öneri lojistik işletmelerin daha fazlagönüllü sorumluluklarda bulunmaları ve bunları müşterilere medya ve faaliyetraporları aracılığıyla iletmeleridir. Yardım kuruluşlarına bağışlarda bulunmak, ülkedegençlerin eğitimine katkıda bulunmak ve benzeri girişimler müşteri tercihlerini olumluetkileyebilecektir.

Today's fast changing business environment pushes companies to find a newways to compete. Corporate social responsibility is considered as one of theimportance of competitive weapon of the companies due to the fact that it providesnumber of advantages to the companies. Those advantages include increasedbrand image, increased number of royal customers, increased profitability and etc.Therefore, the main objective of this research was set as to find out whether or notcorporate social responsibility projects have an effect on the preferences ofcustomers for working with specific logistics companies and on the brand image ofthe companies. In this research, the questionnaire instrument, which is a primarydata collection method, has been employed. The expressions used in thequestionnaire form have been developed based on the features of the logisticssector found as a result of the literature review.In this study, Philanthropic CSR activities are found as effective on customers'choices (β= .127, p= .032 <0.05). Furthermore, it was found that among companiesestablished before 1980, customers choose logistics companies which run socialresponsibility projects regardless of their products' prices whereas among thosecompanies which were established from the year 2000 and on, customers find pricemore important than social responsibility projects run by the logistic company.According to results of Ki-kare test, all the findings are statistically significant (p =0.000, <0.05).When the variances between corporate social responsibility preferences ofcustomers depending on the company structures are evaluated, it is found out thatout of the corporate trusts and limited companies, no matter what the product pricesare, those companies which run corporate social responsibility projects rather thanthose that do not are preferred whereas this is vice versa for companies with soleproprietorship. According to results of Ki-kare test, all the findings are statisticallysignificant (p = 0.000, <0.05).In addition to these, the findings indicate that out of the companies with middleand large scales, no matter what the product prices are, companies which runcorporate social responsibility projects rather than companies which do not arepreferred by customers whereas this is not valid for small scale companies as priceis more determinant in the case of small scale companies. According to results of Ki-IIIkare test, all the findings are statistically significant (p = 0.000, <0.05). According toresults, it can be suggest companies that more Philanthropic activities should beconducted as they heavily affect the consumers' choices.