Uzak doğu asya ülkerinden türkiye`ye gelen turist sayısına etki eden ekonomik faktörlerin panel veri analizi ile incelenmesi

Abstract

İnsanların gezmeyi ve değişik yerler tanıma isteğini keşfetmesi ve yaygın halegelen turizm olgusu zamanla sınırları aşmış ve uluslararası bir nitelik kazanmıştır.Bunun sonucunda küresel ilgi alanına sahip bir sektör olmuştur. Türkiye'de bacasızfabrika olarak nitelendirilen turizmi gerek iç turizm gerekse dış turizm anlamındadaha önce değerlendirmeler yapılmıştır, Özellikle dış turizmin ülke ekonomisinekazandırdığı döviz girdisini artırmak için çok yönlü çalışmalar yapılmıştır. Ancak;görülmüştür ki bu çalışmalarda panel veri analizi yönteminin kullanılmasının sınırlıkaldığı anlaşılmıştır.Bu çalışmanın amacı, Uzak Doğu Asya ülkelerinden Türkiye'ye olan turizmtalebini etkileyen ekonomik faktörlerin etkisinin 2002-2013 yıllar turizm verilerinegöre Çin, Japonya, Tayland, Singapur, Malezya, Filipinler, Endonezya, GüneyKore ülkeleri açısından FMOLS (Tam modifiye edilmiş panel veri analizi) yöntemi ileincelemektir. Elde edilen tespitlerin turizm sektörünün karar alma sürecindefaydalanmalarına sunmaktır.Çalışmada yöntem olarak elde edilen verilerin panel veri analizi çerçevesindedeğerlendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede, Türkiye'ye uzak doğuda yeralan sekiz ülkeden gelen turistler için bir panel veri analizi yapılmıştır. Literatürdeturizm talebinde belirleyici öneme sahip makro-ekonomik parametreler olan gelir,döviz kuru, göreceli fiyatlar, gecilmeli turizm talebi, küresel finansal kriz, 11 EylülEtkisi ve döviz kurları yer almıştır. Bu araştırmada da söz konusu temelparametrelere yer verilerek temel oluşturulmuştur. Parametrelere ait ön-testleryapılarak, kurulacak ekonometrik model öngörülmüştür. Sektör fiyatları ve seyahatmaliyetleri ile turizm talebi arasında öngörüldüğü üzere negatif ve güçlü, dövizkurlarıyla turizm talebi açısından ise pozitif ve güçlü ilişki olduğu belirlenmiştir.Tam modifiye edilmiş panel regresyon analiz sonucunda, turizm talebininekonomik faktörlere göre değişim gösterdiği, grup ortalama tahmin edicisikullanılarak modeli analiz ettiğimizde sonuçlar ülkelere göre değişiklik gösterdiğinisaptanmıştır.

The pursuit of travel and discovering new places have made tourism a primeinterest and lead tourism to gain an international character. In this context, tourismhas been recognized as a global sector. Studies on tourism development in regardsto both domestic and international tourism have been conducted to analyze thecontribution of tourism to the economy and the extent tourism creates influx offoreign exchange. Nevertheless, there are limited studies that examinesinternational tourism demand in the context of panel data analysis.The purpose of this theses is to examine the effects of economic factors oninbound tourism demand to Turkey for he period of 2002-2013 from China, Japan,Thailand, Singapore, Malaysia, Philippines, Indonesia, and South Korea using theFully Modified Ordinary Least Squares (FMOLS) technique.The analyses are conducted utilizing the FMOLS in order to determinants oftourism demand to Turkey from abovementioned countries. Following tourismdemand literature, income, prices, and bilateral exchange rates between Turkey andrespective countries were modeled as a function of tourism demand. Unit root testsand panel co-integration tests were conducted prior to conducting the FMOLSanalysis. The results from the FMOLS analysis showed that prices and costs havenegative and statistically significant effects on tourism demand, while income andbileteral exchange rates have positive and statistically significant effects on tourismdemand. The results however vary for respective countries. The practicalimplications are discussed..