Türk sinemasında 1995 sonrası sanat dekor ve tasarım uygulamaları

Abstract

Bu çalışmanın konusu, sürekli değişim halinde olan sinemamızın dönemler boyunca geçirdiği değişimleri inceleyerek, bu dönemsel değişikliğin dekor ve tasarıma olan etkilerini incelemektir.İlk ortaya çıktığı zamanlarda sanat olarak görülmeyen sinema fotoğraf sanatı, müzik ve modayı da içinde barındırdığından bir süre sonra sanat olarak kabul edilmiştir. Türkiyeli sinemacılar senaryoya çok önem vermişlerdir. Filmin özünü yansıtması ve anlam bütünlüğünün en büyük etkisi senaryo olarak görülmüştür. Bir süre sonra senaryonun tek başına anlam ifade edememesinden senaryonun ortaya koyduğu konuyu hissettirmek ve izleyicide canlı tutmak için yeni arayışlara girilmiştir. Bu arayışlar sinemanın ilk dönemlerinde dekor ve tasarımlardır. Gelişen teknoloji ile beraber dekor ve tasarımı kuvvetlendirecek bilgisayar kaynaklı yenilikler ortaya çıkmıştır. Bu değişimlerin dünya sinemasından örnekleri verilerek, dekor ve tasarımın dünya sinemasında kazandığı anlam belirtilmiştir. Bu yenilikler ile beraber Türk sineması eski örneklere göre yeni ve başarılı örnekler vermeye başlamıştır. Dekor ve tasarım uygulayıcıları olan Sanat Yönetmenlerinin yaşadığı sorunlardan bahsedilmiştir. Film öncesi gerek maddi kaynağın oluşturulmaması, film başlangıcında maliyeti yükselteceği düşünülen dekor ve tasarım uygulamalarının zorluğu vurgulanarak bu sorun gün yüzüne çıkartılmıştır.Çalışılan konu işlerinde başarılı olan ve tanınan bazı sanat yönetmenleri ve idari yapımcı ile yapılan röportajlarla zenginleştirilmiştir.

The aim of this study is to examine the changes of the Turkish cinema, which is in a constant state of flux, through the periods and to observe the impacts of these periodical changes on setting and design. The cinema, which was not considered as an art when first started, was then contemplated as an art because it contains photography, music and fashion in itself. Turkish filmmakers paid too much importance to the scenario. They believed that a scenario reflects the essence and cohesion of a film. After some time, realising that a scenario not having much meaning solely, a quest has begun to find ways to evoke the feeling of a scenario and keep it alive. This pursuit was the setting and designs during the early periods of the cinema. Along with developing technology, computerized innovations have come out that empower the setting and design. The attained meaning of the setting and design was emphasized in this study by giving examples from the world cinema. Turkish cinema has started to give new and successful examples, compared to old samples, accompanied by these innovations. The problems of the Art Directors, who are the implementers of a setting and design, were also mentioned. By emphasizing the challenges such as not supplying the proper budget before the shooting, or difficulty in the application of a costly setting and design at the beginning of a shooting, it was aimed to reveal the problem. The study was enriched by interviews conducted with some successful and well-known art directors.